Pierwsza praca: jak się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej?

Firma, w której złożyłeś aplikację na twoje wymarzone stanowisko pracy zaprosiła cię na rozmowę kwalifikacyjną. Najpierw skakałeś z radości, a potem sparaliżował cię strach przed zaprezentowaniem się na spotkaniu z przyszłym pracodawcą?

Po pierwsze zwróć uwagę na pozytywną stronę tej sytuacji i nabierz pewności siebie. Na każdą ofertę pracy odpowiadają dziesiątki albo nawet setki chętnych. To, że z ogromu CV wysłanych przez kandydatów do pracy firma wybrała ciebie i zaprosiła na rozmowę oznacza, że zostałeś oceniony pozytywnie i spełniasz wymagania pracodawcy. Teraz musisz podtrzymać dobre wrażenie: potwierdzić swoje kompetencje i przekonać rekrutera, że w parze z kwalifikacjami idą równie wysokie zdolności interpersonalne.

Niejednokrotnie kluczem do sukcesu w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej jest opanowanie stresu, który może ci skutecznie utrudnić zaprezentowanie wszystkich swoich zalet. Świadomość, że stajesz przed szansą uzyskania pracy swoich marzeń i wszystko zależy od tych "kilku" minut spotkania z potencjalnym pracodawcą, może działać paraliżująco. Jak sobie z tym poradzić? - Często przyczyną stresu jest brak dostatecznej informacji o posadzie, na którą aplikujemy - mówi Tomasz Zarzycki, doradca zawodowy. - Wyeliminowanie niewiadomych i jak najlepsze przygotowanie się do rozmowy są więc niezwykle ważne. Podobnie jak wcześniejszy relaks - dzień wcześniej, zamiast rozważać w głowie milion możliwych scenariuszy, wybierzmy się do kina, na spacer czy wycieczkę rowerową. Stresu odejmiemy sobie również pojawiając się o odpowiedniej porze w firmie, do której aplikujemy - spóźnienie jest absolutnie niedopuszczalne. Nie ma też sensu przyjście z godzinnym wyprzedzeniem - możemy mieć pewność, że będzie to dodatkowa godzina stresu i nerwów - kończy Zarzycki.

Zbierz informacje o firmie

Wiedza o przyszłym pracodawcy świadczy też o twoim profesjonalizmie. - Przygotowania do spotkania z pracodawcą warto rozpocząć od pozyskania informacji o firmie, w której chcemy pracować oraz branży, w której działa. Podczas rozmowy pracodawca powinien odnieść wrażenie, że nasze zatrudnienie przyniesie mu zysk - mówi Aneta Matyjaszek z Agencji Doradztwa Personalnego "Humanus". - Tymczasem zdarza się, że ludzie nie wiedzą, na jakie stanowisko i w jakiej firmie się ubiegają.

Z pewnością wiele informacji zebrałeś już na etapie opracowywania CV i listu motywacyjnego. To ważne, żeby przed spotkaniem dowiedzieć się o firmie jak najwięcej: przeczytaj informacje dostępne na jej stronie internetowej (także w zakładce "kariera"!) oraz poszukaj dodatkowych wiadomości w internecie. Popytaj znajomych. Choć do opinii byłych pracowników zawsze należy podchodzić ostrożnie, mogą się one okazać bezcenne przed rozmową kwalifikacyjną. Jeżeli nazwa firmy brzmi obco, zorientuj się, jak należy ją wymawiać.

Przygotuj odpowiedni strój

Ubiór świadczy o człowieku. Powinien być dostosowany do rodzaju pracy, o którą się, starasz (inaczej ubierzemy się na rozmowę o pracę w kancelarii prawniczej, inaczej, gdy staramy się angaż w agencji reklamowej). W myśl zasady "jak cię widzą, tak cię piszą", zastanów się, jak chcesz być postrzegany - pierwsze wrażenie jest niezwykle istotne podczas każdej rozmowy, a szczególnie w przypadku tej o pracę.

Na rozmowie kwalifikacyjnej powinieneś wyglądać schludnie, nie musisz jednak rezygnować z drobnych, charakterystycznych dla siebie elementów. Bransoletka z zagranicznej podróży lub oryginalne - ale nie wyzywające - kolczyki mogą sprawić, że zostaniesz lepiej zapamiętany, a z drugiej strony - mogą być pretekstem do rozmowy o twojej pasji. A to zawsze działa na twoją korzyść.

• Istotne jest, abyś wybrał ubranie, w którym czujesz się komfortowo.

Pomyśl, co chcesz powiedzieć

W czasie rozmowy kwalifikacyjnej sprzedajemy siebie. Ale co to właściwie znaczy? Musisz pokazać, jakim jesteś pracownikiem, czy szybko się uczysz, czy umiesz pracować w zespole, pod presją i jak radzisz sobie w nieoczekiwanych sytuacjach. - To dlatego, że wielu pracodawców wychodzi z założenia, że niezależnie od kwalifikacji, każdego nowego pracownika trzeba nauczyć wypełniania powierzonych obowiązków, a rynek i klienci wymagają elastyczności, więc potrzebują ludzi, którzy szybko się uczą i łatwo odnajdują się w nowych sytuacjach - zaznacza A. Matyjaszek.

Wiele zagadnień powtarza się podczas rozmów kwalifikacyjnych. Ułóż sobie w głowie odpowiedzi na najczęściej zadawane i najtrudniejsze dla ciebie pytania. Warto też wypowiedzieć na głos kluczowe zdania - pozwoli ci to się z nimi oswoić.

Przygotuj teczkę z dokumentami

Warto zawczasu upewnić się, jak będzie wyglądała nasza rozmowa kwalifikacyjna. Jeśli nie uda ci się otrzymać takiej informacji od potencjalnego pracodawcy, sprawdź w internecie lub u znajomych - może któryś z nich pracował w podobnej branży i wie, jakie panują w niej zwyczaje?

Jeśli nie jesteś więc pewien, jak będzie wyglądała twoja rozmowa, lepiej przygotować się "na zapas" i wziąć ze sobą, jak najwięcej dokumentów, potwierdzających nasze wcześniejsze doświadczenie. Wydrukuj CV, list motywacyjny i listę referencji (kontakty do osób, które mogą potwierdzić twoje dotychczasowe doświadczenie). Zabierz ze sobą także certyfikaty. Może na przykład okazać się, że ukończony kurs wychowawcy kolonijnego i wakacyjna praca w tym charakterze spowoduje, iż przyjmujący do pracy stwierdzi, że nadajemy się na stanowisko, w którym trzeba pracować z ludźmi.

Jeżeli ubiegasz się o pracę grafika, dziennikarza lub o inną "kreatywną" posadę, weź także portfolio z dotychczasowymi pracami. Jeśli mają one charakter multimedialny, warto mieć ze sobą laptopa (nigdy nie ma pewności, że w miejscu rozmowy bez problemu uzyskasz dostęp do komputera), tak aby móc pochwalić się swoimi dokonaniami.

• Nie masz jeszcze imponującego przebiegu kariery zawodowej? W takiej sytuacji warto pochwalić się ciekawymi praktykami, stażem lub nawet wakacyjną pracą.

Dobre zaprezentowanie swoich możliwości i pokazanie, że jesteś chętnym do pracy, nie oznacza, że masz pozbyć się wszelkich zahamowań w wykonywaniu poleceń pracodawcy. Mówiąc krótko: trzeba być asertywnym; wyrażać własne opinie i odczucia zdecydowanie i bez lęku, ale licząc się przy tym z prawami innych ludzi. Co to oznacza w czasie rozmowy kwalifikacyjnej? - Spotkałam się kiedyś z sytuacją, że w czasie autoprezentacji pracodawca kazał wejść kandydatowi do wanny - opowiada A. Matyjaszek. - Oczywiście nie wszyscy kandydaci zgadzali się na to, stawiając granicę w realizacji poleceń zawodowych. W ten sposób sprawdzano, jak zachowają się w sytuacjach nieoczekiwanych.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej bądź pewny siebie, ale nie zarozumiały. Pamiętaj, że uśmiech rozładowuje napięcie. Osoby, z którymi będziesz rozmawiał nie są twoimi wrogami. Być może po zakończeniu rekrutacji staną się twoimi przyszłymi koleżankami i kolegami z pracy.

• W czasie rozmowy kwalifikacyjnej musimy pokazać swoje mocne strony i udowodnić, że jesteśmy najlepszym kandydatem, ale nie możemy kłamać! Jeśli wmówimy pracodawcy, że znamy trzy języki, mamy kilkanaście lat doświadczenia w branży i umiemy obsługiwać wszystkie urządzenia biurowe, to pamiętajmy, że prawda szybko wyjdzie na jaw. Równie szybko możemy stracić wymarzone stanowisko.

Joanna Janowicz

Czytaj także:

Jak przygotować dobre CV i list motywacyjny?

10 sposobów na znalezienie pierwszej pracy

Pieniądze dla absolwentów: "Pierwszy biznes - wsparcie na starcie"