Błędny przelew - co zrobić w przypadku pomyłki?

Pomyłka w zleceniu przelewu może spowodować, że pieniądze trafią do przypadkowej osoby. Co zrobić, gdy zorientujemy się, że nastąpił błąd? Jakie są szanse szybkiego odzyskania środków?

Czy to korzystając z bankowości internetowej, czy wypełniając druk plecenia przelewu w oddziale każdemu może zdarzyć się podanie błędnych danych. Bank realizuje przelew, zgodnie z podanym numerem rachunku.

Ważne 26 cyfr Elixir to nazwa systemu obsługującego detaliczne rozliczenia międzybankowe w Polsce. To za jego pośrednictwem banki wymieniają się elektronicznymi danymi do poleceń przelewu. System ten weryfikuje, czy numer rachunku jest poprawny, jednak nie sprawdza czy ten zgadza się z pozostałymi danymi odbiorcy - nazwą czy adresem.

Jeżeli więc dokonamy pomyłki wpisując jedną z cyfr - zostanie ona wykryta przed realizacją przelewu. Zapewniać ma to, funkcjonująca od 2004 roku, specjalna 26-cyfrowa konstrukcja numeru rachunku. Jest ona ujednolicona i jeden z jej elementów - dokładnie dwie konkretne cyfry - to liczba kontrolna rachunku, wygenerowana na podstawie pozostałych 24 cyfr. Błędne wpisanie cyfr sprawi, że liczba kontrolna całego numeru nie będzie się zgadzać i przelew nie zostanie zrealizowany, a bank poinformuje o tym klienta.

Przypadkowy odbiorca

Gdyby jednak okazało się, że numer rachunku bankowego został podany błędnie, ale w swojej konstrukcji i algorytmie jest poprawny (to znaczy - istnieje odbiorca, który taki właśnie numer rachunku posiada i liczba kontrolna jest zgodna z pozostałymi cyframi) - pieniądze trafią na wskazane konto. Mimo że nie było to właściwą intencją nadawcy. Zdarza się tak chociażby w sytuacji, kiedy dokonujemy kilku przelewów, jeden po drugim i przekleimy nieświadomie dwa razy ten sam numer rachunku pod inne dane adresowe.

Popełnienie tego rodzaju błędu nie oznacza jednak, że musimy pożegnać się z wysłanymi do przypadkowego odbiorcy pieniędzmi. O pomyłce natychmiast należy poinformować bank. Jeżeli zorientujemy się szybko co do swojego błędu i niezwłocznie zaczniemy działać, być może uda się anulować przelew. Jeśli jednak tak się nie stanie, ten, kto błędnie zlecił przelew ma prawo zwrotu pieniędzy od osoby lub firmy, która bezpodstawnie otrzymała pieniądze. Można tego dochodzić na podstawie zapisów Kodeksu Cywilnego dotyczących bezpodstawnego wzbogacenia.

Nieoczekiwany prezent

Zgodnie z art. 405 Kodeksu Cywilnego: "kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości". Oznacza to tyle, że przypadkowa osoba, na której konto w wyniku pomyłki trafią środki, uzyskuje nieuzasadnioną korzyść majątkową i ma obowiązek zwrotu nieoczekiwanego prezentu.

W takiej sytuacji należy, najlepiej za pośrednictwem banku, wysłać do przypadkowego odbiorcy wezwanie do zapłaty. Powinno ono określać kwotę podlegającą zwrotowi, termin zwrotu i numer rachunku, na który pieniądze powinny zostać odesłane. Gdyby okazało się, że omyłkowo obdarowany nie chce zwrócić tych środków, wówczas sprawę należy skierować do sądu.

Dwa razy sprawdź, zanim wyślesz

• Dokonując przelewów niezwykle ważne jest więc, by sprawdzić, czy numer rachunku odbiorcy jest prawidłowy.

Kolejną istotną kwestią jest sprawdzenie poprawności wpisanej w poleceniu kwoty. W tym przypadku bank nie ma możliwości odczytania intencji nadawcy i skorygowania błędu. Przelew może nie dojść do skutku tylko wtedy, gdy podana kwota przewyższa środki znajdujące się na koncie.

Katarzyna Wojewoda-Leśniewicz
Bankier.pl

Czytaj także:

Bezpieczne płatności w internecie

Autoryzacja operacji bankowych: zdrapka, kody SMS czy token?