Cash is king? Przegląd bezgotówkowych metod płatności

Choć gotówka to nadal preferowana przez wiele osób forma płatności, to jednak systematycznie przybywa zwolenników obrotu bezgotówkowego. Coraz częściej na zakupy zabieramy nie tylko karty płatnicze, ale także gadżety zbliżeniowe i telefony.

Narodowy Bank Polski podaje¹, że gotówka jest wciąż najpopularniejszym środkiem płatniczym w Polsce. Z roku na rok przybywa jednak osób, które podczas zakupów korzystają z innych form płatności. Karty płatnicze są już dziś w zasadzie powszechne. Niewątpliwie wpływ na to ma szybko rosnąca sieć terminali akceptujących płatności za pomocą plastików. Na koniec czerwca 2014 roku w Polsce zainstalowanych było już ponad 357 tys. POS-ów². W większych miastach bez problemu można już się obejść całkowicie bez gotówki. Kartą zapłacimy nie tylko za zakupy, ale także w restauracji czy w taksówce.

Największą popularnością cieszą się tradycyjne karty płatnicze: debetowe i kredytowe. Za ich pomocą można płacić w sklepach oraz wypłacać gotówkę z bankomatów (choć w przypadku kart kredytowych wypłata z bankomatu nie jest opłacalna). Większość kart płatniczych umożliwia ponadto wykonywanie transakcji zbliżeniowych. Płatność zbliżeniowa polega na zbliżeniu karty do terminala płatniczego, bez konieczności przekazywania plastiku sprzedawcy. Jeśli kwota transakcji nie przekracza 50 zł, nie trzeba podawać kodu PIN. Jeśli jest wyższa, terminal poprosi o autoryzację za pomocą PIN-u.

Płacę pluszakiem, czyli karta to nie tylko plastik

Dzięki temu, że taka płatność przebiega jedynie za pomocą zbliżenia karty do terminala, możliwe stało się wprowadzenie kart płatniczych o niestandardowych kształtach. Banki oferują swoim klientom zbliżeniowe karty płatnicze w formie naklejek, zegarków, breloków, opasek czy nawet maskotek. Za ich pomocą płacimy identycznie jak w przypadku standardowej płatności kartą - zbliżamy gadżet do terminala (akceptujące płatności zbliżeniowe oznaczone są odpowiednim znaczkiem). Karty-gadżetu nie użyjemy co prawda w standardowym bankomacie, ale pojawiają się już pierwsze maszyny akceptujące wypłaty bezstykowe.

Moduł zbliżeniowy instalowany jest także w telefonach komórkowych. Płatności w takiej formie oferują klientom kilku banków sieci komórkowe Orange i T-Mobile. Żeby móc zapłacić zbliżeniowo telefonem, musimy podpisać z umowę o abonament z jednym z telekomów i zakupić odpowiedni aparat. Dostaniemy wówczas specjalną kartę SIM, zawierającą moduł płatniczy i aplikację bankową.

• Płatność za pomocą telefonu przebiega tak samo jak w przypadku zwykłej karty zbliżeniowej - wystarczy przysunąć aparat do terminala. Do obsługi płatności służy specjalna aplikacja zainstalowana na smartfonie.

Można płacić kodem

Płatności telefonem w sklepach można dokonywać także w innej formie - za pomocą kodów jednorazowych. Taką opcję udostępniają banki - PKO Bank Polski (IKO) i Pekao SA (PeoPay). Do skorzystania z IKO nie jest potrzebny specjalny aparat komórkowy ani abonament u operatora telekomunikacyjnego. Co więcej nie trzeba nawet zakładać konta w banku, bo z płatności można korzystać w formie elektronicznych portmonetek na zasadzie przedpłaty. Do obsługi płatności służy odpowiednia aplikacja mobilna. Przy kasie sklepowej trzeba poinformować sprzedawcę, że chcemy zapłacić telefonem. Terminal poprosi wówczas o jednorazowy kod, który wyświetli się na ekranie telefonu. Kodu jednorazowego możemy użyć także do wypłaty gotówki z bankomatów. Bankomat musi należeć jednak do PKO Banku Polskiego.

Płatności mobilne nie są jednak tylko domeną banków. Na naszym rynku działa kilka niebankowych systemów płatności, które dostępne są w formie przedpłaconych elektronicznych portfeli. Za ich pomocą nie opłacimy jednak zakupów w sklepach. Dobrze sprawdzają się tam, gdzie nie ma dostępu do innych bezgotówkowych form płatności. Portfele takie jak SkyCash czy mPay pozwalają płacić za bilety w środkach komunikacji miejskiej i opłacać bilety parkingowe. SkyCash umożliwia ponadto dokonywanie płatności za bilety kolejowe wybranych przewoźników oraz zakup biletów do kina. Podobnie jak w przypadku IKO, także i za pomocą SkyCash można wypłacać gotówkę z bankomatu. Oczywiście taka maszyna musi być odpowiednio oznaczona.

Wyślij przelew na numer telefonu

Za pomocą IKO czy elektronicznych portmonetek niebankowych operatorów można też przesyłać pieniądze znajomym. Do takiej operacji nie trzeba znać numeru konta, wystarczy wykonać przelew na numer telefonu. IKO pozwala ponadto wygenerować mobilny czek, czyli jednorazowy kod, który możemy np. udostępnić znajomemu. Wysyłany jest on w formie SMS na wskazany przez klienta numer telefonu komórkowego. Po odebraniu SMS, wystarczy udać się do bankomatu PKO Banku Polskiego (skorzystać z opcji wypłaty gotówki bez karty) lub dokonać płatności.

Kody jednorazowe są także alternatywną wobec przelewów metodą płatności za zakupy internetowe. Na naszym rynku dostępne są także tzw. elektroniczne portfele, które umożliwiają opłacanie zakupów w sieci. Taką usługę udostępniają PayU (Konto PayU) oraz organizacje płatnicze Visa (v.me) i MasterCard (MasterPass). Po założeniu portfela, klient dodaje tam swoje karty płatnicze. Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość dokonywania płatności za pomocą karty bez każdorazowego uzupełniania wszystkich danych w formatce przelewu.

Karta płatnicza czy telefon komórkowy pozwalają już dziś całkiem sprawnie i wygodnie poruszać się po mieście bez gotówki. I choć dziś to karty są najpopularniejszą z bezgotówkowych metod płatności, to z biegiem czasu coraz więcej osób zacznie płacić za zakupy telefonami. W końcu większość z nas już teraz nie wyobraża sobie wyjścia z domu bez telefonu.

Wojciech Boczoń
Bankier.pl

Źródła:

1. Zwyczaje płatnicze Polaków, Tomasz Koźliński, Narodowy Bank Polski.
2. Informacja o kartach płatniczych II kwartał 2014 r., Narodowy Bank Polski.

Czytaj także:

Początek końca ery gotówki

Dynamiczny rozwój usługi V.me by Visa