Rachunek wspólny – co warto wiedzieć?

Niemal co 3-e konto osobiste w PKO Banku Polskim, to rachunek wspólny (27%).  Każdy z jego posiadaczy ma nieograniczony dostęp do rachunku i może zlecać wszystkie operacje. Nawet w przypadku śmierci jednego z właścicieli, drugi może nadal korzystać z konta na dotychczasowych zasadach.

Warunki prowadzenia rachunków nie przewidują możliwości ograniczenia uprawnień jednego z właścicieli konta osobistego. Dlatego z tej formy posiadania konta najczęściej korzystają małżeństwa, członkowie najbliższej rodziny i osoby prowadzące wspólne gospodarstwo domowe. Każdy ze współwłaścicieli samodzielnie dysponuje wszystkimi środkami pieniężnymi zgromadzonymi na koncie – bez żadnych ograniczeń. Z drugiej strony solidarnie odpowiadają za wszystkie zobowiązania i dyspozycje wydane do konta. Jedynie w przypadku kredytu odnawialnego, wniosek o jego udzielenie, musi być podpisany przez każdego ze współposiadaczy. Nie ma więc możliwości zaciągnięcia tego typu zobowiązań, bez zgody drugiego ze współwłaścicieli. Zgodnego oświadczenia wymaga również udzielenie pełnomocnictwa do rachunku wspólnego czy też zmiana postanowień umowy, w tym zmiana rachunku wspólnego na indywidualny.

Kto może założyć wspólne konto?

Nie ma tutaj wielu ograniczeń. Rachunek wspólny mogą założyć nie tylko osoby, które łączy bliskie pokrewieństwo, ale też osoby 3-cie. Ważne, aby miały ten sam status dewizowy, były pełnoletnie, miały pełną zdolność do czynności prawnych i posiadają ten sam kraj rezydencji podatkowej. Wspólny rachunek nie założy więc osoba, która mieszka i pracuje w Polsce i jej bliski krewny, który żyje za oceanem lub w innym kraju Unii Europejskiej. Może je natomiast założyć np. małżeństwo, które na co dzień żyje w Stanach Zjednoczonych, ale z różnych względów, potrzebuje też wspólnego konta w Polsce.

Właściciel indywidualnego rachunku bankowego, może oczywiście w dowolnym momencie przekształcić swoje konto indywidualne w rachunek wspólny – wskazując osobę, która wchodzi w uprawnienia współwłaściciela ROR-u. Oczywiście zarówno dotychczasowy właściciel konta, jak i osoba przystępująca do rachunku, muszą spełniać wszystkie warunki formalne, o których pisaliśmy powyżej. Rachunek może być też, od początku, zakładany jako konto wspólne.

Zakładamy/ zamykamy konto

Co do zasady rachunek wspólny jest otwierany w obecności wszystkich Stron, na podstawie ich zgodnego oświadczenia, dlatego przy zawarcia umowy, wymagana jest ich obecność w Oddziale. Możliwe jest też zdalne zawarcie umowy za pośrednictwem kuriera. Dokonywane jest ono na podstawie wniosku, który można złożyć na stronie internetowej banku. Współposiadacze muszą wówczas podać wspólny adres, pod który przyjedzie kurier z dokumentacją z Banku. Rachunek zostanie otwarty, gdy umowa zostanie podpisana przez obu współposiadaczy.

Przekształcenie konta wspólnego w indywidualne, jest nieco bardziej skomplikowane. Co prawda w dowolnym momencie można wystąpić o jego przekształcenie, ale wymaga to zgody obu stron. Jeśli jej nie ma, to współposiadacz, który chce zrezygnować z rachunku, musi wypowiedzieć umowę i musi pamiętać o tym, że solidarnie odpowiada za zadłużenie wynikające ze zobowiązań wynikających z umowy rachunku. W tej sytuacji rezygnacja z rachunku wspólnego, oznacza konieczność spłaty całego zadłużenia występującego na rachunku, w dacie rozwiązania umowy.

Po śmierci jednego z współwłaścicieli

W przypadku śmierci jednego z współposiadaczy, drugi może nadal korzystać z konta – na dotychczasowych zasadach tzn. samodzielnie dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku (konto nadal będzie prowadzone jako rachunek wspólny). Nie ma zatem możliwości przekształcenia rachunku w konto indywidualne. Można natomiast wówczas zamknąć rachunek wspólny i założyć nowy, indywidualny - nie można wówczas zachować dotychczasowego numeru konta.

Warto też pamiętać, że spadkobiercy zmarłego współwłaściciela, mogą swoje roszczenia kierować właśnie do posiadacza pozostałego przy życiu. Spadkobiercy, którzy uzyskali  prawne potwierdzenie swoich uprawnień, wstępują w prawa i obowiązki zmarłego współwłaściciela (art. 922 § 1 k.c.). Od momentu kiedy spadkobiercy uzyskają z sądu postanowienie o zabezpieczeniu wypłat z rachunku bankowego, żyjący współwłaściciel nie może już swobodnie dysponować wszystkimi środkami zgromadzonymi na koncie.

Grażyna Szeląg
ekspert PKO Bank Polski