Jak kontrolować wydatki

Lista czy rejestr wydatków to pierwszy krok do stworzenia planu finansowego Twojego gospodarstwa domowego. Poniżej znajdziesz kilka rad, jak się do tego zabrać.

Zapisuj wszystkie wydatki – nawet te najdrobniejsze. Z tych pozornie niewielkich wydatków na parking, kawę czy prasę, w skali miesiąca uzbierają się większe kwoty, bo drobne zakupy często przeradzają się w codzienny nawyk. Kupujemy też spontanicznie, impulsywnie, pod wpływem chwili, a potem zapominamy i mamy wrażenie, że pieniądze po prostu się rozchodzą. Dlatego, by ułatwić sobie zadanie, wykorzystaj paragony, potwierdzenia transakcji czy dane z wyciągu bankowego.

Dziel wydatki na kategorie. Podstawowe to: opłaty stałe/rachunki np. czynsz, prąd, telefon, TV, ubezpieczenie, żywność (zakupy spożywcze/jedzenie poza domem), paliwo/dojazdy, zobowiązania kredytowe (np. raty kredytów), wydatki na dzieci, zdrowie. Możesz dodać własne kategorie lub podkategorie, takie jak nazwy sklepów, w których kupujesz, albo inne oznaczenia. Nadaj indywidualną formę Twojej liście, w zależności od potrzeb, np. wydatki na zwierzęta, ubrania, rozrywka/hobby/ sport, uroda, pomoc rodzinie.

• Podstawowy rejestr powinien zawierać niezbędne dane: datę, rodzaj i kwotę wydatku. Dodaj też metodę płatności: gotówka, karta, przelew, by zorientować się, w jaki sposób najczęściej płacisz oraz ile wydajesz.

Wtedy powstanie tabela, np. 20 września 2013/ paliwo / 150 zł/ karta. Możesz stworzyć własną listę w arkuszu kalkulacyjnym, możesz skorzystać także z gotowego programu. Namawiam Cię, by rejestr zautomatyzować i nadać mu inny wymiar – taki, w którym wydatki „liczą się same”, a wszystkie transakcje mogą zostać podsumowane i przedstawione w graficznej formie.

Skorzystaj z bezpłatnego programu do zarządzania budżetem domowym – można używać go, logując się na stronie internetowej lub instalując na komputerze. Aplikacje internetowe mogą w bezpieczny sposób pobierać dane z Twojego rachunku bankowego – nie musisz nawet wpisywać kwot ani kategorii wydatków bezgotówkowych, a do ręcznego rozliczenia pozostanie jedynie gotówka. Niektóre banki także oferują własne aplikacje do zarządzania finansami osobistymi w ramach bankowości internetowej, wtedy dane pobierane są automatycznie z Twojego konta. Dostępne są również aplikacje na telefon komórkowy – wtedy masz listę wydatków pod ręką i na bieżąco możesz zapisywać wszystkie kwoty.

• Jeśli natomiast nie masz możliwości skorzystania z programu na komputerze czy w telefonie, to po prostu zapisuj wydatki w notesie lub kalendarzu.

Już po pierwszym miesiącu zorientujesz się, nie tylko ile, ale także na co wydajesz np. jaką kwotę pochłaniają wydatki na dzieci, żywność czy dojazdy. Będziesz w stanie zadecydować, co rzeczywiście jest Ci niezbędne, a bez czego da się żyć – a to punkt wyjścia do poszukiwania oszczędności w domowym budżecie. Możesz narysować wykres kołowy, tzw. „tort”, który przedstawi, ile procent w Twoim budżecie stanowią poszczególne kategorie wydatków. Osobiście bardzo go lubię i polecam. Niejednej osobie w obrazowy sposób uświadomił, które wydatki najbardziej obciążają budżet.

Na koniec przypominam Ci, jak ważna jest konsekwencja. Tak jak w innych dziedzinach życia, jeśli np. uprawiasz sport, czy uczysz się języka obcego, warto byś robił to systematycznie. To samo dotyczy rejestrowania wydatków. Dlatego monitoruj wydatki codziennie lub przynajmniej raz na tydzień, by nic Ci nie umknęło. Wiem – łatwo powiedzieć, a trudniej zrobić. Postaraj się jednak wytrwać, wtedy zobaczysz efekty – będziesz pilnował domowych finansów i planował je na przyszłość.

Anna Ostaszkiewicz

• Anna Ostaszkiewicz
  

  Niezależny ekspert finansowy. Przez wiele lat pracowała w bankach w Polsce i za granicą. Angażuje się w projekty związane z edukacją finansową. Występuje w programach telewizyjnych. Prowadzi stronę poświęconą finansom osobistym: „Anna Ostaszkiewicz – O Finansach Domowych”.