Polskie firmy na globalnej scenie

Po okresie ożywienia w polskim eksporcie nadszedł okres spowolnienia jego dynamiki, który skłania do analizy możliwości dalszej ekspansji polskich firm oraz form jej wsparcia. Temat był przedmiotem debaty, która z udziałem Zbigniewa Jagiełło - Prezesa PKO Banku Polskiego, odbyła się podczas tegorocznej edycji Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Dane na temat dynamiki polskiego eksportu w ostatnich latach pokazują jego szybki wzrost - w latach 2008-2013 eksport wzrósł z 400 do 640 mld zł, czyli o ponad 50 proc. Badania przeprowadzane na zlecenie Think Tanku Poland i Go Global! pokazują jednak, że w ostatnim czasie, coraz mniej polskich przedsiębiorstw decyduje się na podbój zagranicznych rynków. W 2013 r. 40 proc. ankietowanych firm deklarowało aktywność na zagranicznych rynkach, a w br. odsetek ten spadł do 32 proc. Coraz więcej firm nie rozważa też możliwości rozwoju przez ekspansję zagraniczną.

Spadek dynamiki eksportu w 2014 r. – konflikt na Ukrainie

Spadek dynamiki eksportu obserwowany w I połowie 2014 r. tłumaczony jest głównie przez spowolnienie gospodarcze na rynkach zbytu w strefie euro oraz zaognienie konfliktu na linii Rosja – Ukraina, co zniechęca do eksplorowania tego kierunku. Z powodu sytuacji na Ukrainie tempo wzrostu PKB w Polsce może w tym roku być mniejsze o 0,4-0,8 pkt proc., choć polska gospodarka i tak powinna zanotować dobry wynik. Dynamikę eksportu osłabia też poprawiająca się kondycja krajowej konsumpcji, co sprawia że więcej towarów firmy są w stanie sprzedać na rynku krajowym. Dane nie są jeszcze alarmujące, ale skłaniają do analizy możliwości dalszej ekspansji zagranicznej polskich firm – szczególnie w kontekście nowych rynków zbytu i czynników sukcesu ekspansji zagranicznej.

Zrozumienie kultury i budowanie strategicznej współpracy

Wśród najważniejszych czynników sukcesu ekspansji zagranicznej wymieniana jest umiejętność zrozumienia kultury obowiązującej na docelowym rynku. Zdolność do operowania w środowisku międzynarodowym to nie tylko zrozumienie potrzeb klienta na lokalnym rynku, ale także umiejętność odpowiedniej komunikacji z partnerami lokalnymi – szczególnie duże trudności przysparza tu pokonanie bariery odległości, która ogranicza możliwości bezpośredniego kontaktu. Dlatego istotnym czynnikiem zdobywania przewag konkurencyjnych jest tworzenie aliansów z zagranicznymi partnerami, co pozwala wykorzystać relacje biznesowe obu partnerów – firmy polskiej oraz jej partnera na rynku lokalnym. Dzięki takiej współpracy łatwiej jest też odnaleźć się w otoczeniu zdobywanego rynku (także prawnym).

Polskie firmy chętnie inwestują za granicą

Według danych UNCTAD do końca 2013 roku polscy inwestorzy ulokowali za granicą kapitał w postaci inwestycji bezpośrednich o wartości 55 mld USD, co oznacza ponad 16-krotny wzrost w porównaniu ze stanem na koniec 2004 r. (rok wejścia Polski do Unii Europejskiej – 3,4 mld USD).

Główne kierunki lokowania zagranicznych inwestycji bezpośrednich przez polskie przedsiębiorstwa to kraje UE (92 proc. inwestycji), z czego większość (63 proc.) przypada na kraje starej UE. Firmy uważają za szczególnie atrakcyjne do swojej ekspansji kraje ościenne – koncentrują uwagę na Niemczech (jeszcze nie dawno także na Rosji i Ukrainie). Ekspansję do krajów sąsiedzkich ułatwia logistyka, podobieństwo rynków i konsumentów, niskie bariery kulturowe i relatywnie niskie koszty wejścia. Wśród nowych krajów UE, Polska stała się liderem w wartości posiadanych należności z tytułu bezpośrednich inwestycji zagranicznych oraz odnotowała zdecydowanie największy wzrost

PKO Bank Polski – wszędzie tam gdzie jego Klienci

Wsparcie umiędzynarodowienia polskich przedsiębiorstw pociąga za sobą konieczność zmian w działalności polskich banków, które muszą podejmować elastyczne działania pozwalające na innowacyjne finansowanie eksportu oraz bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Takich zmian dokonuje PKO Bank Polski. Klienci PKO bowiem to przedsiębiorstwa działające już na wielu rynkach świata oraz firmy, które mają aspiracje do rozwoju swoich aktywności na rynkach zagranicznych.

Zwiększenie zaangażowania Banku w obsługę klientów międzynarodowych jest jednym z celów przejęcia Nordea Bank Polska. Naturalnym ważnym kierunkiem ekspansji Banku, ze względu na dużą aktywność polskich firm, będzie też rynek niemiecki, gdzie PKO Bank Polski planuje utworzenie oddziału korporacyjnego. Taka forma wsparcia ekspansji międzynarodowej polskich firm daje im bardzo ważne przewagi konkurencyjne. Dotychczasowe relacje firm z bankiem będą mogły być rozwijane za granicą, bez potrzeby tworzenia ich od nowa z partnerem finansowym za granicą.

Szymon Pinderak
Departament Komunikacji Korporacyjnej