Wratislavia Cantans w uścisku Mahlera

Melomani odliczają już dni do 4 września – inauguracji siedziby Narodowego Forum Muzyki – i do rozpoczęcia jubileuszowej, pięćdziesiątej edycji międzynarodowego festiwalu Wratislavia Cantans, który rozpocznie się dwa dni później, 6 września. A już następnego dnia, a więc na samym początku festiwalu, niezwykłe wydarzenie – IX Symfonia Gustava Mahlera w znakomitym wykonaniu.

Inauguracja jednego z najnowocześniejszych kompleksów sal koncertowych w naszej części Europy – siedziby Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu – to dwudniowy minifestiwal koncertów rozmaitych formacji muzycznych, dla których gmach NFM będzie „domem”. Ale nie bez kozery mówi się o tym, że prawdziwy „chrzest bojowy” przejdzie duża sala koncertowa w drugim dniu festiwalu Wratislavia Cantans, kiedy zabrzmi w niej Izraelska Orkiestra Symfoniczna– uważana za najlepszą orkiestrę na świecie. Izraelczyków poprowadzi znakomity dyrygent Zubin Mehta. Wspólnie wykonają IX Symfonię Gustava Mahlera – dzieło niezwykłe i obrosłe legendą.

Izraelska Orkiestra Symfoniczna. Źródło: Wikipedia.

Israel Philharmonic Orchestra założył w 1936 roku pochodzący z Polski, a ściślej z Częstochowy, skrzypek Bronisław Huberman. Zgromadził wokół siebie grupę muzyków żydowskich, którzy schronili się przed narastającym w Europie faszyzmem w Palestynie, pod brytyjskimi skrzydłami. Orkiestra wystąpiła po raz pierwszy 26 grudnia 1936 roku, a koncert poprowadził legendarny dyrygent włoski Arturo Toscanini. Jak widać, od pierwszego koncertu nad orkiestrą czuwał z pewnością duch dobrej muzyki. Od tej pory zespół dał niezliczoną liczbę koncertów, odwiedzając najbardziej znane i prestiżowe sale widowiskowe i festiwale.

Zubin Mehta, dyrygent pochodzący z Bombaju, ma za sobą równie znakomitą artystyczną drogę. Dość wspomnieć, że ma własną gwiazdę w Hollywoodzkiej Alei Sław. Przez wiele lat był dyrektorem artystycznym jednej z najbardziej prestiżowych scen – Filharmonii Nowojorskiej. Z Izraelską Orkiestrą jest związany od 1968 roku, a od 1977 jest jej dyrektorem artystycznym. Występ orkiestry pod batutą tego dyrygenta stanowi dla Narodowego Forum Muzyki ogromną nobilitację.

No i w końcu – Mahler.IX Symfonia to jedno z jego późnych dzieł, utwór doświadczonego przez los, schorowanego artysty, który zdaje sobie sprawę ze zbliżającej się śmierci. Jak twierdzi Zubin Mehta w wywiadzie opublikowanym w „Gazecie Wyborczej” 28 sierpnia: „Dziewiątą wypełnia wielki smutek, a finałowe Adagio to wstrząsająca agonia ludzkiej duszy”.

Ten niezwykle mocny – zarówno muzycznie, jak i wykonawczo – koncert ma swoje lustrzane odbicie na zakończenie festiwalu. Otóż 19 września, w ostatnim dniu festiwalu, w tej samej sali głównej Narodowego Forum Muzyki zabrzmi inne dzieło Gustava Mahlera – VIII symfonia Es-dur „Symfonia tysiąca” – nazwana tak od imponującego gremium muzyków potrzebnych do jej wykonania. Jak głosi legenda, podczas prapremiery w Monachium, 12 września 1910 roku, poprowadzonej zresztą przez samego kompozytora, było ich tysiąc. Rzeczywiście, „Symfonia tysiąca” to nie tylko ogromne dzieło symfoniczne, ale w równym stopniu oratorium i opera. Pierwsza część symfonii to Mahlerowska interpretacja hymnu Veni creator spiritus, drugą oparł kompozytor na ostatniej scenie z "Fausta" Goethego. Obok Orkiestry i Chóru Filharmonii Narodowej w koncercie wezmą udział trzy chóry NFM oraz spore grono solistów, a ten imponujący zespół poprowadzi Jacek Kasprzyk, obecny dyrektor Filharmonii Narodowej w Warszawie, dyrygent przez lata związany z Wrocławiem.

Osoby obeznane z Wratislavią podkreślają, że już od lat festiwal to nie tylko święto dla miłośników muzyki dawnej, ale w równym stopniu uczta dla koneserów dzieł wielu epok i stylów, także tych stricte współczesnych, a nawet awangardowych. O szerokiej formule i bogatym wyborze stylistyk mówi zresztą dyrektor artystyczny festiwalu Giovanni Antonini: „Moją ambicją jest prezentowanie jak najszerzej twórczych poszukiwań” („Gazeta Wyborcza”, 28 sierpnia). Ujęcie jubileuszowej edycji Wratislavii w tak mocną Mahlerowską klamrę jest tego dobitnym dowodem.

Partnerem strategicznym Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans jest PKO Bank Polski, patronujący również Narodowemu Forum Muzyki we Wrocławiu.

Iwona Ramotowska
dolce-tormeto.blogspot.com; dolcetormento.pl

Czytaj także:

Wratislavia pod włoskimi skrzydłami

Wratislavia iubilata

Wratislawia Cantans ante portas!

Wratislavia pulcherrima!