Pierwsza dama świata finansów

6 stycznia 2014 roku Senat USA większością głosów zatwierdził kandydaturę Janet Yellen na stanowisko prezesa amerykańskiego banku centralnego. Tym samym będzie ona pierwszą kobietą pełniącą tę funkcję w stuletniej historii Fed.

9 października 2013 roku prezydent USA Barack Obama ogłosił w Białym Domu kandydaturę 67-letniej Janet Yellen na stanowisko prezesa banku centralnego Ameryki. Podczas konferencji prasowej Obama mówił, że Yellen ma wysokie kwalifikacje i zdeterminowanie na rzecz walki z bezrobociem. Podkreślał, że "ta twarda kobieta z Brooklynu będzie kontynuować obecną politykę gospodarczą, gdy on opuści już urząd".

Najpotężniejsza kobieta w bankowości

• Janet Yellen, pełniąca od 2010 roku funkcję wiceprezesa Fed, zyskała właśnie status jednej z najpotężniejszych kobiet świata, decydujących o globalnej gospodarce. System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych (Fed) ma za zadanie zmniejszanie bezrobocia, kontrolę inflacji i wydruk dolarów.

Janet Yellen zastąpi na stanowisku prezesa Bena Bernanke, którego druga kadencja upłynęła w styczniu 2014 roku. Nowa prezes pracuje w Fed już ponad dekadę. Od wielu lat bada rynek bezrobocia i uznawana jest za eksperta w tej dziedzinie. Interesują ją jednak nie tylko suche dane i prognozy rynkowe, ale przejmuje się także losem ludzi, czym zyskała sobie poparcie demokratów.

Wybitna ekonomistka

Urodziła się w 1946 roku w Nowym Jorku, na Brooklynie. W 1971 roku uzyskała tytuł doktora nauk ekonomicznych na Uniwersytecie Yale. Przez następne lata, jako adiunkt, była związana z Uniwersytetem Harvarda. Po raz pierwszy z Rezerwą Federalną Janet Yellen zetknęła się pod koniec lat 70. - przez rok pełniła tam funkcję ekonomisty. Później wróciła do kariery akademickiej, wieńcząc ją tytułem profesora. W połowie lat 90. z nominacji prezydenta Billa Clintona ponownie związała się z Fed - została powołana do Rady Gubernatorów instytucji. W latach 1997-1999 znalazła się w Waszyngtonie, przewodnicząc Radzie Doradców Ekonomicznych Białego Domu. W latach 2004-2010 była prezesem Banku Rezerwy Federalnej w San Francisco.

• Yellen nazywana jest "jasnowidzem" w kwestiach przewidywania sytuacji na rynkach. Jako jedna z nielicznych ekonomistów spodziewała się krachu na rynku mieszkaniowym, który zapoczątkował kryzys gospodarczy w 2008 roku.

W przeprowadzonej przez "The Wall Street Journal" analizie 700 prognoz gospodarczych ekonomistów Fed z lat 2009-2012 zwyciężyła w kategorii ogólnej, prognozowania inflacji, rynku pracy i wzrostu gospodarczego.

Jej miłość do banku

Amerykańskie media często powtarzają, że bank jest wielką miłością Janet Yellen. To właśnie podczas pracy w Rezerwie Federalnej, w 1977 roku, poznała swojego męża - równie wybitnego ekonomistę George'a Akerlofa, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii z 2001 roku. Rok później byli już małżeństwem. George Akerlof w nocie biograficznej po otrzymaniu Nobla napisał: "Nie tylko nasze osobowości zazębiają się idealnie, ale także doskonale zgadzamy się w makroekonomii". Para ma dorosłego syna Roberta Akerlofa, który poszedł w ślady rodziców, uzyskując tytuł doktora ekonomii.

Współpracownicy nazywają Yellen "małą damą z wybitnym IQ". Prywatnie słynie z poczucia humoru i lubi gotować. Jest jedną z najbogatszych członkiń zarządu Fed - jej aktywa w 2012 roku wycenione zostały na 4,8 mln dol.

Polityka bezrobocia

"Celem Rezerwy Federalnej jest służenie wszystkim Amerykanom, a ciągle zbyt wielu z nich nie może znaleźć pracy i martwię się, jak zapłacą rachunki i utrzymają rodziny. Rezerwa Federalna może pomóc, jeśli będzie wykonywać swoje zadania skutecznie" - mówiła Janet Yellen.

• Prezes banku jest tzw. "gołębiem", jak potocznie w Stanach Zjednoczonych nazywa się zwolenników łagodnej polityki pieniężnej, czyli niskich stóp procentowych.

Komentatorzy oceniają, że powołanie Janet Yellen na stanowisko prezesa Rezerwy Federalnej jest bardzo dobrą wiadomością zarówno dla amerykańskiej gospodarki, jak i całego świata. Będzie kontynuowała politykę Bena Bernanke - walki z bezrobociem poprzez pobudzanie gospodarki m.in. skupowaniem długoterminowych obligacji, w ten sposób zasili gospodarkę tanim pieniądzem.

W publicznej dyskusji po objęciu stanowiska przez Janet Yellen pojawia się wiele stwierdzeń - od tych ograniczających się do odebrania przez nową szefową Fed "korony" najpotężniejszej kobiety świata Angeli Merkel, przez pytania, czy poradzi sobie w rozwiązaniu problemów finansowych Ameryki, aż po wątpliwości dotyczące realizacji planu walki z bezrobociem. Pewne jest, że Janet Yellen nie podda się bez walki, bo swoją siłę udowadniała już niejednokrotnie. I w tym właśnie co najmniej połowa świata upatruje teraz sukcesów wybitnej ekonomistki.

Karolina Miklewska
Redakcja CPP