Jak to z tym Stanisławem naprawdę było

W bogatych zbiorach Galerii Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego znajduje się m.in. "Tryptyk z legendą świętego Stanisława Biskupa z Pławna". Przedstawia on historię jednej z najbardziej tajemniczych "spraw kryminalnych" tamtego okresu - zabójstwa św. Stanisława, które do dziś budzi emocje i spory historyków.

• Odwiedzając Galerię Sztuki Średniowiecznej w Muzeum Narodowym, mamy okazję zobaczyć arcydzieła sztuki epoki wieków średnich: rzeźbiony tryptyk przedstawiający losy świętego Stanisława, "Piękną Madonnę z Wrocławia", "Poliptyk Grudziądzki", "Poliptyk Zwiastowania z Jednorożcem czy monumentalny ołtarz z Pruszcza Gdańskiego.

Zamierzeniem architektów przygotowujących ekspozycję było, aby te wszystkie niezwykłe dzieła sztuki średniowiecznej "przemówiły" same za siebie. A co gdyby postaci przedstawione np. na słynnym "Tryptyk z legendą świętego Stanisława Biskupa z Pławna" przemówiły naprawdę? Co miałaby do powiedzenia na temat konfliktu biskupa z Bolesławem Śmiałym? Wodze fantazji popuszczają autorzy humorystycznego filmiku pt. "Niesamowite przygody świętego Stanisława, biskupa, i śmiałego Bolesława, króla". Przedstawia on historię głośnego konfliktu między dwoma pomazańcami bożymi, a w roli głównej występuje sam "Tryptyk z legendą świętego Stanisława Biskupa z Pławna" (Kraków, 2. dekada XVI w).

Legenda świętego Stanisława

Konflikt pomiędzy biskupem Stanisławem a królem Bolesławem Szczodrym, który miał miejsce w XI wieku, jest jednym z najbardziej tajemniczych wydarzeń w dziejach wczesnego państwa polskiego. Fakt, że niejasne pozostają przyczyny słynnego sporu, spowodował, że incydent obrósł legendą, stanowiąc motyw do spekulacji dla ówczesnych kronikarzy, ale także inspirację dla artystów. Od Galla Anonima dowiedzieć się można, że biskup dopuścił się zdrady, za którą król wydał go na śmierć przez obcięcie członków. Ostatecznie zatarg zadecydował jednak o chwale pierwszego, a tragicznym końcu drugiego.

Galeria Sztuki Średniowiecznej

W Muzeum Narodowym można oglądać najbogatszą i najbardziej różnorodną kolekcję sztuki średniowiecznej w Polsce. W Galerii prezentowane są głównie obiekty z okresu późnego średniowiecza (XIV-XVI w.), pochodzące z różnych regionów dzisiejszej Polski. Zobaczyć można również eksponaty z zachodu Europy. Pokazane są nie tylko zjawiska uniwersalne, ale także te typowe dla niektórych regionów średniowiecznej Europy. Ponadto prezentacja daje obraz wielu dziedzin sztuki średniowiecza: malarstwa, rzeźby drewnianej, kamiennej i alabastrowej oraz rzemiosła artystycznego.

Nowatorska odsłona średniowiecznej kolekcji

Zamysłem ekspozycji było, aby zwiedzający, oglądający średniowieczne dzieła, nie czuli się jak w kościele, ale raczej mogli skupić na poszczególnych eksponatach, a odpowiednia aranżacja pomogła im zobaczyć każdy detal oglądanego obiektu.

Rozwiązania przestrzenne i materiały wybrane przez architektów tworzą minimalistyczną oprawę służącą doskonałej prezentacji eksponatów. Dużą rolę odgrywa światło: sztuczne łączy się z naturalnym, podkreślając lśnienia na złotych tłach obrazów i rzeźb.

Dzieła zaprezentowane w nowoczesnej i atrakcyjnej dla współczesnego odbiorcy aranżacji pozwalają na nowo odkryć świat wyobrażeń sztuki średniowiecznej i wielość jej funkcji.

Wystawie towarzyszy program wydarzeń specjalnych, takich jak warsztaty familijne, koncerty muzyki dawnej, spotkania czy wykłady.

• Mecenat PKO Banku Polskiego nad Galerią Sztuki Średniowiecznej jest kolejnym - po konserwacji "Bitwy pod Grunwaldem" Jana Matejki i wystawie "Europa Jagellonica 1386-1572", projektem służącym utrwalaniu i upowszechnianiu dziedzictwa narodowego.

Luiza Dziółko
Redakcja CI

Czytaj także:

Odkrywanie Średniowiecza w Muzeum Narodowym

Premiera "Pięknej Heleny" w Operze Krakowskiej