Czynniki rozwoju bankowości na świecie

Bankowość nie jest zawieszona w próżni. Wpływ na jej rozwój ma wiele czynników, takich jak wymagania regulacyjne, zmiany demograficzne czy zintensyfikowana konkurencja.

Wymagania regulacyjne

Od kryzysu w 2008 roku przed bankami na całym świecie stawiane są wyśrubowane wymagania regulacyjne, mające na celu za­pewnienie stabilności systemu bankowego, bezpieczeństwo i ochronę klientów. Z jednej strony regulacje zapewniają bezpieczeństwo systemu bankowego, ale z drugiej mogą ob­niżać konkurencyjność banków. Przykłado­wo, Bazylea III, która wymaga zwiększenia kapitałów własnych tych instytucji, może ograniczyć ich zaangażowanie w bardziej ryzykownych branżach i utrudniać wpro­wadzanie nowych produktów lub wpływać na ich ceny (np. wzrost opłat długotermino­wych kredytów korporacyjnych).

Działania dostosowawcze generują olbrzymie koszty. Zgodnie z wyliczeniami firmy konsultingowej McKinsey tylko techniczne dostosowanie do wymogów Bazylei III to 45–70 mln euro per bank. W przypadku mniejszych instytucji koszty związane z dostosowaniem do wy­magań regulacyjnych zmniejszają ich konku­rencyjność, dlatego możliwym scenariuszem jest zwiększona liczba fuzji i przejęć. Duże, uniwersalne banki mogą rozważać większą specjalizację i wykorzystywać efekt skali pozwalający na uzyskanie oczekiwanych przy­chodów.

Zmiany demograficzne

Populacja krajów rozwijających się w cią­gu najbliższych 20 lat może rosnąć prawie 7 razy szybciej niż krajów rozwiniętych, a populacja całego świata wzrośnie do 8 mld. Jednocześnie poziom wykształcenia i efektywność krajów bogatych są niepo­równywalnie wyższe niż w krajach rozwija­jących się.

Globalny poziom dochodu oraz standard życia będą stale wzrastać. Banki będą mu­siały dostosować ofertę do zmieniającej się struktury społeczeństwa. Spadająca liczba urodzeń w krajach rozwiniętych i wydłużenie przeciętnej długości życia spowoduje wzrost segmentu ludzi powyżej 60. roku życia. Starsi i zamożni klienci krajów rozwiniętych będą mniej oszczędzać, a więcej wydawać na opiekę zdrowotną, podróże oraz produk­ty związane z emeryturą. Młodsi natomiast będą bardziej zwracać uwagę na nowinki technologiczne i usługi związane z planowa­niem oraz zarządzaniem osobistymi finan­sami (Mint, Quicken).

Według danych EY 30 proc. światowej liczby klientów budują trzy segmenty użytkowników chętnie korzystających z obsługi mobilnej, online i poprzez call center:

• mobilni – czyli młodzi, dobrze wykształceni, z wysokimi dochodami,
• elity – czyli starsi, dobrze wykształceni i dobrze sytuowani,
• new world adopters – czyli młodzi, dobrze wykształceni, bardzo chętnie korzystający i szybko przyswajający nowe rozwiązania technologiczne.

Prognozowa­ny wzrost klasy średniej na świecie również przełoży się na zwiększone zainteresowanie usługami finansowymi, takimi jak kredyty czy programy emerytalne

Konkurencja stymuluje rozwój

Na rynku finansowym banki muszą się liczyć z ogromną konkurencją oraz wejściem nowych graczy, którzy do tej pory nie działali na tym polu. Na przykład, amerykańska sieć marke­tów Walmart oferuje usługi finansowe, takie jak doładowywanie kart prepaid czy realizowanie przelewów na terenie całego kraju. Ich strategia zakłada, że klienci korzystający w sklepie z usług finansowych przy okazji będą robić zakupy.

W tym przypadku zatrzymanie i wzrost liczby klientów nie powinien być trudny, szczególnie że – jak deklarują właściciele – 95 proc. Ame­rykanów mieszka w odległości 15 km od ich sklepów. Innym przykładem jest Google, który wprowadził Google Wallet (system płatno­ści mobilnych realizowanych telefonami ko­mórkowymi) oraz zintegrował go z Gmailem (możliwość wysłania pieniędzy załącznikiem).

• Warto przypomnieć, że PKO Bank Polski rów­nież udostępnia swoim klientom tego typu roz­wiązanie – portmonetkę IKO.

Z jednej strony wielu analityków twierdzi, że Google, Apple czy Facebook na razie nie są skłonne do otwierania banków (m.in. z powo­dów dotyczących obciążeń regulacyjnych), ale z drugiej Google już ma licencję bankową, Facebook stara się o licencję bankową w Irlan­dii, a Apple wyposażył iPhone’a w czytnik linii papilarnych (dzięki czemu może pełnić funkcję bezpiecznej karty kredytowej). Z kolei banki poszukują synergii, np. decydując się na alian­se z firmami telekomunikacyjnymi, np. Alior z T-Mobile, gdzie bank uzyskuje dostęp do wie­lomilionowej bazy klientów, czy mBank z firmą Orange.

Co przyniesie przyszłość?

Trendy, które można obecnie zaobserwować, wskazują na duży potencjał rozwoju usług fi­nansowych na świecie. Zmiany demograficzne i w konsekwencji zmiana struktury społecznej z jednej strony oraz intensywny rozwój no­wych technologii z drugiej mogą przedefinio­wać role na rynku. Trudno przewidzieć, jak dokładnie będzie wyglądała przyszłość, tak jak trudno było przewidzieć, że Amazon stanie się największą księgarnią świata, a iTunes firmy Apple największym sklepem z muzyką. Banki z pewnością będą inwestować w nowe tech­nologie, tak aby zwiększać interakcje z klien­tami. Gracze na rynku usług finansowych, którzy dobrze zrozumieją otoczenie rynkowe i efektywnie wdrożą nowe rozwiązania, zyska­ją przewagę konkurencyjną.

Magdalena Wojtyś
ekspert PKO Banku Polskiego

Czytaj także:

Nowe technologie w bankowości

Polska mobilna

Technologie ubieralne w bankowości