„Uśpione konta” przechodzą do historii

Nowelizacja prawa bankowego przewiduje, że rachunek bankowy prowadzony dla konsumenta będzie likwidowany z dniem jego śmierci lub jeśli przez 10 lat nie dokonano na koncie żadnych operacji. Od lipca banki będą miały obowiązek poinformować osoby wskazane w dyspozycji na wypadek śmierci o środkach na rachunku spadkodawcy.

Fot. shutterstock.com

Zmiany wchodzą w życie 1 lipca 2016 roku (ustawa z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. z 2015 r., poz. 1864). Nowe przepisy dotyczą zasad postępowania z tzw. uśpionymi rachunkami bankowymi, czyli środkami zgromadzonymi na kontach zmarłych osób. Określają one zasady dostępu spadkobierców do tych pieniędzy i informacji o tych środkach oraz określają, jak długo takie uśpione konto może funkcjonować.

Zamykanie konta

Według nowych przepisów od lipca umowa rachunku bankowego dla osób fizycznych, niezawarta w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, ulegnie rozwiązaniu z dniem śmierci posiadacza rachunku lub, jeśli bank nie uzyska takiej informacji, po 10 lat od wydania przez posiadacza rachunku ostatniej dyspozycji dotyczącej tego rachunku. Nim jednak się to stanie, po 5 latach od złożenia ostatniej dyspozycji na koncie, bank powinien wystąpić do administracji państwowej (MSW) z wnioskiem o informację z systemu PESEL, czy posiadacz rachunku żyje.

Jeśli nie udało się potwierdzić tego faktu, to na 6 miesięcy przed upływem 10-letniego okresu, w którym na koncie nie było żadnych operacji, bank musi poinformować posiadacza o skutkach rozwiązania umowy. Po wyczerpaniu tej procedury, jeśli na koncie przez 10 lat nie było żadnych operacji, bank może legalnie zamknąć rachunek. W ten sposób zniknąć ma w bankach problem rachunków o nieuregulowanym statusie.

Dla kogo pieniądze?

Informację o rozwiązaniu umowy będą przekazywane do gminy, która była ostatnim, zarejestrowanym  miejscem zamieszkania posiadacza rachunku. W przypadku braku spadkobierców, do gminnego budżetu trafią też środki zgromadzone na rachunku. W sytuacji gdy nie będzie można ustalić ostatniego miejsca zameldowania takiej osoby, oszczędności zostaną przejęte przez Skarb Państwa (Kodeks Cywilny).

Łatwiej o informację

Osób, które uzyskały tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku, będą mogły już niebawem uzyskać w banku informację o posiadanych przez zmarłego rachunkach i zdeponowanych na nich pieniądzach. Lipcowe zmiany dotyczą też dyspozycji na wypadek śmierci. Maksymalna kwota, jaką można w ten sposób przekazać osobie wskazanej w dyspozycji (niezależnie od postępowania spadkowego), to dwudziestokrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (bez wypłat nagród z zysku – obecnie ok. 80 tys. zł). Ustawa zobowiązuje banki do informowania klientów, w sposób zrozumiały, o możliwości złożenia dyspozycji na wypadek śmierci, aby ułatwić rodzinie i bliskim szybki dostęp do pieniędzy – z pominięciem zwykle długotrwałego postepowania spadkowego. W związku z tym, że wiele osób wskazanych w dyspozycji na wypadek śmierci, nie wie albo nie pamięta o zapisie na swoją rzecz, ustawodawca nałożył też na banki obowiązek powiadomienia beneficjenta o czekających na niego pieniądzach.

• Podsumowanie

  Zasady obowiązujące od 1.07.2016 roku:

  • Jeśli przez 5 lat nikt nie korzystał z rachunku, bank powinien zwrócić się do administracji państwowej z prośba o informacje z systemu PESEL, czy właściciel konta żyje.
  • Jeśli przez 10 lat nikt nie korzystał z rachunku, bank ma obowiązek zamknąć konto klienta.
  • Środki zgromadzone na „uśpionym koncie” przekazywane są spadkobiercom, a jeśli ich nie ma – gminie, w której zameldowany były po raz ostatni właściciel konta lub Skarbowi Państwa
  • Bank będzie informował klientów o możliwości złożenia dyspozycji na wypadek śmierci.
  • Instytucje finansowe będą informowały spadkobierców o rachunkach zmarłego prowadzonych przez bank.
    
    

Monika Poncyliusz
Rzecznik Klienta PKO Banku Polskiego

Czytaj także:

Spadek – o czym pamiętać?

Dziedziczenie – warto wiedzieć