#zkopyta po wiedzę cz. 3. Pomocne kopyto
Dotyk ma ogromne znaczenie dla rozwoju sensorycznego, emocjonalnego i poznawczego człowieka. Już w XIX wieku psychologowie behawioryści wykorzystywali zwierzęta w pracy z dziećmi, osobami niepełnosprawnymi i wymagającymi szczególnej troski.
Osobą, która czuwa nad przebiegiem terapii z wykorzystaniem koni i projektuje ją jest hipoterapeuta. Hipoterapia to terapia, która doskonale wpływa na zmniejszanie efektów uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, pozwala na przywrócenie czucia proprioceptywnego (mięśniowego), pobudza zmysły i aktywizuje, co daje niezwykłe efekty, np. w pracy z pacjentami z autyzmem, osobami po wypadkach, albo niesprawnymi fizycznie od urodzenia. Hipoterapeuta staje się zaś łącznikiem między zwierzęciem a pacjentem. Miękki dotyk, wtulanie się w sierść czy futro, a także zapach zwierzęcia, działają antystresowo, powodując wydzielanie się w mózgu hormonu wzrostu GH oraz niezbędnych nam do szczęścia endorfin. Zwierzę zastąpić może piłkę, koc, drabinkę do podciągania czy też własne nogi. Efekty jazdy konnej bywają zaskakująco szybkie w porównaniu do terapii na tradycyjnej sali gimnastycznej.
Koń może być wykorzystywany nie tylko w celach zdrowtnych, ale także edukacyjnych czy rozrywkowych, np. podczas spektakularnych rekonstrukcji historycznych. Nad całością widowiska, przede wszystkim nad bezpieczeństwem, czuwa organizatora rekonstrukcji historycznych. Często warunkiem udziału w takich pokazach jest posiadanie przez jeźdźca umiejętności kaskaderskich. To organizator dba o to, by w wydarzeniu brały udział sprawne, zdrowe konie, a także doskonale dobrana kadra. Zwierzęta muszą być przeszkolone do uczestniczenia w scenach, podczas których pojawiają się strzały, wybuchy, ogień, czy głośna muzyka.
Nie ma chyba jednak osoby lepiej przygotowanej do pracy z koniem niż instruktor jazdy konnej. Głównym wymogiem dla wykonywania tego zawodu jest uzyskanie certyfikacji. Szkoleniami zajmują się organizacje jeździeckie związane z Centralną Komisją Egzaminacyjną. Wymogi takie jak chociażby posiadanie co najmniej Srebrnej Oznaki Polskiego Związku Jeździectwa są konieczne, aby zapewnić uczestnikom kursu bezpieczeństwo. Instruktor musi doskonale znać specyfikę jazdy konnej, umieć „myśleć, jak koń” i jednocześnie przekazywać wiedzę i technikę kursantom w efektywny sposób.
Słowniczek terminów
Parada konna – postawa konia, którą uzyskuje jeździec. Charakterystyczne w niej jest równomierne rozłożenie ciężaru przez konia na wszystkie nogi. Jeździec wywiera nacisk na zad, który obniża się, zaś koń skraca krok lub zatrzymuje się. Potylica powinna być utrzymana w możliwie najwyższym punkcie. Kluczem do sukcesu jest umiejętność komunikacji jeźdźca z koniem.
Stipl – jedna z czterech części próby wytrzymałości konia podczas konkursu. Koń pokonuje 2-3 km w tempie 640-690 m/min. Na torze, zwanym stiplowym, znajduje się 6-8 przeszkód o wysokości maksymalnie 120 cm, które koń musi pokonać.
Sztylpy (zwane gamaszami lub czapsami) – ochraniacze do jazdy konnej. Zastępują buty-oficerki. Ich rolą jest osłonięcie całej łydki – od kostki, aż po kolano. Najczęściej wykonane z zamszu, skóry lub sztruksu.
Agata Sosnowska
