Zaciskanie pasa

Pod pojęciem zaciskania pasa rozumiane jest ograniczanie wydatków osobistych po to, żeby nie popaść w długi lub zgromadzić oszczędności. Takie podejście jest zalecane przez ekonomistów w okresach złej koniunktury.

Jednak najważniejsze znaczenie tego terminu odnosi się do finansów publicznych. Kryzys w strefie euro pokazał, że rządy wysoko zadłużonych państw, takich jak Grecja, Hiszpania, Portugalia czy Włochy, nie są w stanie już więcej pożyczać, muszą zatem spłacać długi i „zaciskać pasa”, gdyż nie stać ich na zwiększanie wydatków. Przeciwnie, powinny je zmniejszać. Takie, polegające na zaciskaniu pasa, prowadzenie polityki finansów publicznych, czyli fiskalnej, nazwano angielskim słowem austerity (czyli „surowość”). I tu właśnie toczy się jeden z najważniejszych współczesnych sporów ekonomistów – czy polityka austerity może pozwolić wyjść z zadłużenia, czy prowadzi tylko do jego pogłębiania, gdyż ograniczenie rządowych wydatków pogłębia dekoniunkturę, przez co dochody z podatków są jeszcze niższe, więc zadłużenie rządów rośnie zamiast się zmniejszać. Znaczna cześć ekonomistów jest zgodna, że zaciskanie pasa powinno następować w okresie prosperity, a gdy koniunktura słabnie, powinno się go właśnie rozluźniać.