Erasmus dla wszystkich

"Jestem Francuzem, jestem Anglikiem, Hiszpanem, Włochem. Jestem taki, jak Europa, jestem bałaganem" - do takiego wniosku dochodzi Xavier, bohater filmu "Smak życia" Cedrica Klapischa, po rocznym pobycie w Barcelonie, gdzie studiował w ramach programu Erasmus. Nic dziwnego - wymiany studenckie, oprócz nauki, to także poznawanie nowych miejsc, osób, kultur oraz sposobów myślenia.

Erasmus to największy i najbardziej znany program wymiany studenckiej na świecie. Od momentu jego uruchomienia przez Komisję Europejską w 1987 r., skorzystało z niego już prawie 3 mln studentów¹. Polska przystąpiła do programu w roku akademickim 1998/1999. Z możliwości odbycia części programu swoich studiów za granicą skorzystało blisko 125 tys. studentów z naszego kraju.

Erasmus wyszedł na plus

Erasmus od momentu swoich narodzin przechodził wiele mniejszych bądź większych modyfikacji, jednak prawdziwa rewolucja czeka go dopiero w przyszłym roku akademickim 2014/2015, kiedy to ruszy Erasmus Plus (zwany nieoficjalnie "Erasmusem dla wszystkich").

• Nowy program zastąpi obecnie funkcjonujące projekty na rzecz kształcenia i szkolenia młodzieży - "Uczenie się przez całe życie" (w skład którego wchodził Erasmus), "Młodzież w działaniu", Erasmus Mundus, Tempus, Alfa oraz Edulink.

To z pewnością uspokoi i ucieszy wszystkich, których kilka miesięcy temu oburzyła pogłoska o likwidacji Erasmusa. Miało tak się stać ze względu na oszczędności w nowym budżecie Unii Europejskiej. Tymczasem Parlament Europejski nie dość, że go nie zlikwidował, to jeszcze zwiększył budżet na programy edukacyjne - w sumie aż o 40%.

Co się zmieni?

Na czym będzie polegać rewolucja? Z Erasmus Plus skorzystać będą mogli nie tylko studenci i nauczyciele akademiccy, ale też inni uczestnicy systemu edukacji: uczniowie (również uczący się dorośli), nauczyciele kształcenia ogólnego i zawodowego, wolontariusze, a także instytucje edukacyjne, organizacje pozarządowe, młodzieżowe i sportowe. Liczba potencjalnych beneficjentów programu zwiększy się niemal dwukrotnie - do 5 mln osób.

Program Erasmus Plus podzielono na trzy rodzaje działań, które będą finansowane ze środków europejskich:

1. Mobilność edukacyjna, skupiona na międzynarodowej wymianie studentów i pracowników.
2. Współpraca na rzecz innowacji i wymiany dobrych praktyk, zakładająca wypracowanie i wdrożenie międzynarodowych inicjatyw edukacyjnych oraz promowanie partnerstwa pomiędzy instytucjami edukacyjnymi a przedsiębiorcami.
3. Wsparcie reform polityki edukacyjnej, realizowane na poziomie krajowym i międzynarodowym.

W praktyce jednak główne idee programu skierowanego do studentów pozostaną niezmienne: podnoszenie jakości kształcenia akademickiego, rozwijanie międzynarodowej współpracy między uczelniami oraz wspieranie mobilności studentów. Dzięki programowi nadal będzie można wyjechać na studia do większości europejskich państw, nie tylko tych należących do Unii Europejskiej. Niezmienny pozostał też termin składania wniosków o wyjazd na stypendium - na większości uczelni deadline przypada w okolicach połowy marca.

Warto na bieżąco śledzić informacje na stronach dotyczących uczelnianych wymian, chociażby po to, żeby wiedzieć do jakich krajów mamy możliwość studiować. Tym bardziej, że może się okazać, iż w nowym roku akademickim będziemy mogli wyjechać do krajów, z którymi dotychczas nasz wydział nie miał podpisanej umowy wymiany.

Erasmus do trzech razy sztuka

• Najważniejszą zmianą z punktu widzenia studentów będzie to, że będą mogli studiować za granicą maksimum przez rok akademicki na każdym etapie kształcenia, czyli na studiach I (licencjat), II (magisterka) i III (doktorat) stopnia, a nie jak dotychczas tylko raz podczas całego cyklu edukacyjnego.

Szansę na "kolejnego Erasmusa" będą mieli też ci studenci, którzy w dotychczasowym toku studiów byli już na jednej wymianie. - Jestem na II roku licencjatu i właśnie wróciłam z Erasmusa z Rzymu - mówi Ania, studentka III roku stosunków międzynarodowych z Lublina. - Dzięki Erasmus Plus będę mogła jeszcze w tym roku złożyć wniosek o wyjazd na kolejną wymianę i na III roku wyjechać na zagraniczną uczelnię. To fantastyczna informacja! Zastanawiam się nad Paryżem i Londynem - ekscytuje się Ania. Na studiach licencjackich będzie mogła wyjechać maksymalnie na 6 miesięcy, ale jeśli później zdecyduje się na studia magisterskie - będzie miała "czystą kartę" i możliwość wyjazdu na pełne dwa semestry.

Jak wyjechać na wymianę studencką?

Szczegółowe zasady przyznawania stypendiów zanadto się nie zmienią. Nadal podstawowym kryterium będą wyniki w nauce oraz biegła znajomość języka angielskiego, a w niektórych przypadkach - języka kraju przyjmującego. Co jeszcze warto wiedzieć przed rozpoczęciem procedury aplikacyjnej?

• minimalny okres wyjazdu to 3 miesiące, maksymalny - 12 (dwa semestry)
• można wyjechać tylko do uczelni partnerskiej, czyli takiej, z którą wydział macierzysty studenta podpisał dwustronną umowę, przewidującą wymianę studentów
• program studiów należy uzgodnić przed wyjazdem na stypendium, a po powrocie przedstawić dokument poświadczający, jakie przedmioty zostały zaliczone za granicą (zazwyczaj wymogiem zaliczenia semestru studiów jest uzyskanie 30 punktów ECTS)

- Biurokracja i te wszystkie papierki były zdecydowanie najmniej przyjemną częścią całego wyjazdu - wspomina Agata z Torunia, która przez rok studiowała politologię na uniwersytecie we francuskim Lille. - Po przyjeździe okazało się, że część przedmiotów, które wpisałam do swojego Learning Agreement ("Porozumienie o programie zajęć"), nie będzie prowadzona w nowym semestrze, więc musiałam sporo się nakombinować, żeby zmienić swój plan zajęć, a potem uzyskać akceptację zarówno od polskiego, jak i francuskiego koordynatora - opowiada.

Niemniej, aby mieć dobre wspomnienia z Erasmusa, niezbędne jest zatroszczenie się o kwestie formalne i prawidłowe rozliczenia się z wyjazdu zarówno ze uczelnią macierzystą, jak i przyjmującą. Tym bardziej, że taka wymiana wiąże się również ze sporymi pieniędzmi - studentom są przyznawane granty pieniężne, które z założeni a mają wyrównać różnice pomiędzy kosztami życia w kraju i za granicą. Ich wysokość różni się w zależności od uczelni oraz miejsca, do którego chce się wyjechać. Różnica między stypendiami przyznanymi na wyjazd do krajów Europy Zachodniej i np. Bułgarii czy Rumunii może wynieść nawet kilkaset euro. A i to nie zawsze wystarczy na pokrycie kosztów utrzymania. - Na swoim Erasmusie byłem w Danii - mówi Adam, student prawa z Warszawy. - Moje miesięczne stypendium wynosiło 496 euro i w zasadzie w całości musiałem je przeznaczać na opłacenie czynszu za mieszkanie, internetu i transportu. Bez pieniędzy od rodziców nie byłbym w stanie utrzymać się w Kopenhadze - opowiada.

Aby rozwiązać tego typu problemy, w ramach Erasmus Plus planowane jest wprowadzenie programu gwarancji kredytowych, który ma pomóc studentom studiów magisterskich w sfinansowaniu pełnego programu studiów za granicą. Szczegóły nie są jednak jeszcze znane.

Większość uczestników Erasmusa podkreśla jednak dobre strony tego programu - możliwość poznawania ludzi z całego świata, zwiedzania nowych miejsc oraz… imprezy, które w dużej mierze kojarzą się z okresem studenckim. - Nie ukrywam, że wykładowcy traktowali nas (studentów Erasmusa) z taryfą ulgową - opowiada Magda z Łomży, która studiowała w bułgarskiej Narodowej Akademii Sportu (NSA). - Oczywiście mieliśmy kolokwia i różne testy sprawnościowe, które musieliśmy zaliczyć, ale nikt nie robił problemów, gdy czasem nie pojawialiśmy się na kilku zajęciach. Mieszkaliśmy w miasteczku studenckim, a tam okazji do rozrywek nie brakowało - wspomina.

Szczegółowe informacje na temat nowych zasad wyjazdów w ramach programu Erasmus Plus można znaleźć na stronie erasmusplus.org.pl oraz na stronach uczelni.

Źródło:

1. erasmus.org.pl/odnosniki-podstawowe/statystyki

Tomasz Filipiuk

Czytaj także: Przyjemne z pożytecznym: ekonomiczne gry komputerowe