Kontrakty terminowe

Rynek terminowy na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się w krajach środkowoeuropejskich. Bieżący rok przynosi kilka istotnych zmian w jego funkcjonowaniu, m.in. w czerwcu 2014 wygasła ostatnia seria kontraktów na WIG20 z mnożnikiem 10 zł. Będzie to wymagało od niektórych inwestorów przebudowy strategii oraz metod inwestowania. PKO Bank Polski we współpracy z GPW przybliża tematykę kontraktów terminowych początkującym inwestorom, a doświadczonym pomaga wzbogacić dotychczasową wiedzę.

Kontrakt terminowy jest umową zawierającą zobowiązanie kupującego do nabycia w przyszłości instrumentu bazowego, na który opiewa kontrakt, a sprzedający zobowiązuje się do jego zbycia w ilości i cenie ustalonej w momencie zawarcia transakcji. Regulowanie rozliczeń wynikających z operacji na rynku terminowym GPW odbywa się w postaci pieniężnej. Kwota wynikająca z tych rozliczeń dla jednej strony stanowi zysk, a dla drugiej stratę.

Ściśle regulowany rynek

Na warszawskiej giełdzie notowane są kontrakty terminowe na instrumenty bazowe takie jak: indeksy, akcje, kursy walut, obligacje skarbowe, stawki referencyjne WIBOR. Największą popularnością cieszą się derywaty oparte o indeksy giełdowe w tym indeks WIG20 obliczany na podstawie wartości portfela akcji 20 największych i najbardziej płynnych spółek notowanych na GPW.

Rynek terminowy podlega ścisłym regulacjom. Zarząd GPW dopuszczając instrumenty pochodne do obrotu określa ich standard, czyli podstawowe elementy konstrukcji. Inwestorzy zawierają transakcje bezpośrednio między sobą po cenie giełdowej ustalanej na podstawie zleceń kupna i sprzedaży, a dom maklerski jest pośrednikiem przekazującym zlecenia klientów na rynek. Obrót kontraktami futures jest nadzorowany przez Komisję Nadzoru Finansowego, a nad bezpieczeństwem rozliczeń czuwa izba rozliczeniowa KDPW_CCP.

Kontrakty na indeks WIG20 notowane są w systemie notowań ciągłych od poniedziałku do piątku, zgodnie z określonym harmonogramem, od godziny 8:45 do 17:05. Instrumenty te charakteryzują się wysoką płynnością ze znaczącym udziałem w obrocie inwestorów indywidualnych. Najmniejszą jednostką, o jaką może zmienić się kurs jest jeden punkt indeksowy, którego wartość w złotych uzależniona jest od mnożnika. W przypadku kontraktów indeksowych z nowym mnożnikiem jest to 20 zł. Zmienność kursu o 1 punkt oznacza zysk/stratę 20 zł (bez uwzględnienia prowizji maklerskich). Podmioty dokonujące obrotu instrumentami pochodnymi zobowiązane są wnosić odpowiedni depozyt zabezpieczający. Minimalna wysokość depozytu określana jest przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW_CCP). Miesiące wygasania kolejnych serii kontraktów to marzec, czerwiec, wrzesień i grudzień.

Pierwsze kroki

Aby rozpocząć inwestowanie na rynku futures wystarczy mieć rachunek inwestycyjny w Domu Maklerskim PKO Banku Polskiego i podpisać albo aktywować aneks do Umowy o świadczenie usług maklerskich dotyczący obrotu derywatami. Inwestor ma możliwość samodzielnego składania zleceń poprzez internet za pomocą platformy Supermakler oraz poprzez system transakcyjny Supermakler mobile działający na smartfonach.

Dom Maklerski PKO Banku Polskiego przygotował specjalną ofertę dla day-tradingu na indeksowych kontraktach terminowych. Skierowana jest ona do aktywnych inwestorów, którzy w ciągu jednej sesji otwierają i zamykają co najmniej pięć pozycji i polega na obniżeniu stawki prowizji w stosunku do jednosesyjnych transakcji zamykających.

Rok zmian

Rynek terminowy GPW istnieje już od 16 lat i jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków krajów środkowoeuropejskich. W bieżącym roku odnotujemy na nim kilka istotnych zmian. W czerwcu 2014 wygasła ostatnia seria kontraktów na WIG20 z mnożnikiem 10 zł. Została ona zastąpiona seriami kontraktów terminowych z dwukrotnie wyższym mnożnikiem wynoszącym 20 zł. Zmiana ta będzie wymagała od inwestorów w wielu przypadkach przebudowy własnej strategii oraz metod inwestowania. Dodatkowo w grudniu rozpocznie się notowanie kontraktów na indeks WIG30.

Futures bez tajemnic

Dom Maklerski PKO Banku Polskiego we współpracy z Giełdą Papierów Wartościowych organizuje cykliczne spotkania „Kontrakty terminowe bez tajemnic”. Inicjatywa ta ma na celu przybliżenie wiedzy dotyczącej rynku kapitałowego, szczególnie jego segmentu kontraktów terminowych notowanych na warszawskiej giełdzie. Szkolenia cieszą się dużym zainteresowaniem zarówno początkujących, jak i bardziej doświadczonych inwestorów. Analitycy prowadzący wykłady starają się w jak najbardziej przystępny sposób przedstawić aspekty związane z dołączaniem instrumentów pochodnych z wbudowanym mechanizmem dźwigni finansowej do portfela inwestycji. Omawiają również bieżącą sytuację na rynku oraz wybrane strategie inwestycyjne.

Spotkania odbyły się już w 7 miastach Polski: Lublinie, Warszawie, Sopocie, Katowicach, Szczecinie, Krakowie i Poznaniu. Wzięło w nich udział w sumie niemal 750 osób. Cykl będzie kontynuowany od września.

Anna Brzana
ekspert PKO Banku Polskiego

Czytaj także:

Opcje, czyli jak zarabiać, nie tylko, gdy rynek rośnie, ale i kiedy spada

Alternatywa dla inwestycji w akcje

Giełda bez tajemnic

Trendy a inwestycje giełdowe