Otwarte fundusze inwestycyjne, czyli Twój zysk na horyzoncie

Otwarte fundusze inwestycyjne dają możliwość inwestowania każdemu. Także tym, którzy z różnych względów - braku wiedzy, czasu czy środków finansowych - nie grają na giełdzie. To alternatywna forma lokowania oszczędności.

Cieszy nas, kiedy ceny podstawowych produktów - żywności czy benzyny - utrzymują się na tym samym poziomie lub spadają. Mniej zachwyca spadek stóp procentowych. W takiej sytuacji szukamy więc atrakcyjnych form lokowania oszczędności. Jedną z nich są fundusze inwestycyjne.

Fundusze inwestycyjne - jak to działa?

Zasadę działania otwartych funduszy inwestycyjnych można porównać do swego rodzaju spółdzielni finansowej. Jej uczestnicy wpłacają pieniądze, za które fundusz kupuje papiery wartościowe, np. akcje lub obligacje. Ich suma tworzy tzw. portfel aktywów funduszu. Wartość portfela to suma wartości kupionych akcji i obligacji. Suma ta jest dzielona na jednostki uczestnictwa (JU) i zmienia się odpowiednio do wartości portfela. Wartość JU jest notowana codziennie i ulega modyfikacji zgodnie ze zmianami wartości portfela aktywów. Inwestycjami funduszu zarządzają licencjonowani specjaliści, którzy swoją wiedzę wykorzystują do maksymalizacji wartości portfela, a co za tym idzie - wartości JU.

Fundusze, w zależności od prowadzonej polityki inwestycyjnej, mają w portfelu wiele papierów wartościowych, a ich liczba - podobnie jak JU - jest wielokrotnie większa.

• Zobrazujmy mechanizm uczestnictwa w funduszu na uproszczonym przykładzie:

  9 lutego fundusz ma 150 tys. akcji - każda warta 10 zł. To oznacza, że portfel funduszy jest wart: 150 tys. x 10 zł = 1,5 mln zł. Portfel funduszu jest podzielony na 100 tys. JU, co oznacza, że każda z nich jest warta: 1,5 mln zł / 100 tys. = 15 zł. 10 lutego notowania akcji wzrosły o 1 zł. To oznacza, że portfel funduszy zwiększył wartość o 150 tys. zł, czyli tego dnia jest on wart 1,5 mln zł + 150 tys. zł = 1,65 mln zł, a więc JU jest warta 1,65 mln zł / 100 tys. = 16,5 zł.
  
  

Sprawdź, jak inwestowane są pieniądze

Prospekt informacyjny to obszerny dokument, który zawiera wszystkie istotne dane o organizacji funduszu, zasadach działania czy osobach zarządzających inwestycjami. Nie każdy podejmuje próbę zapoznania się z jego całością, jednak zainteresowani uczestnictwem w danym funduszu powinni przeczytać przynajmniej fragmenty dotyczące ryzyka.

Na pewno pomocna będzie wiedza zawarta w Kluczowych Informacjach dla Inwestorów (KIID - ang. Key Investor Information Document). Umożliwiają one porównanie danych o różnych funduszach i zapoznanie się z najważniejszymi informacjami, m.in. na temat wysokości opłat. W przypadku PKO Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych (PKO TFI ) KIID są dostępne na stronie: www.pkotfi.pl.

Ryzyko - jak duże zaakceptujesz?

Otwarte fundusze inwestycyjne w większości lokują środki w akcje, obligacje, bony skarbowe itp. Do tych najbardziej "niepewnych" należą akcje - im większy ich udział w portfelu danego funduszu, tym ryzyko wzrasta, zwłaszcza gdy chcemy ulokować pieniądze na krótki termin.

Na rynku możemy spotkać także tzw. fundusze parasolowe. Są one podzielone na mniejsze subfundusze, z których każdy może mieć inną politykę inwestowania. To daje uczestnikom możliwość równoważenia zysków i strat w ramach jednego funduszu, co może mieć przełożenie na korzyści podatkowe. Dodatkowo przenoszenie środków między subfunduszami kosztuje mniej niż między wydzielonymi funduszami albo wręcz jest bezpłatne.

Pod parasolem

Fundusz PKO Parasolowy – fio składa się z 20 subfunduszy. Prowadzą one różne polityki inwestowania od wysokiego ryzyka - kupując akcje na przykład PKO Akcji Małych i Średnich Spółek, po bardziej bezpieczne, nabywając tylko obligacje lub bony skarbowe. Przykładem jest Subfundusz PKO Skarbowy Plus zobligowany do inwestowania w obligacje skarbowe i papiery gwarantowane przez Skarb Państwa lub NBP. Mamy także subfundusze prowadzące mieszaną, mniej lub bardziej agresywną politykę inwestycyjną wykorzystujące odpowiednie relacje w zawartości posiadanego portfela papierów wartościowych. Należy do nich m.in. PKO Stabilnego Wzrostu i PKO Strategicznej Alokacji.

• Chcąc przystąpić do inwestowania w otwarte fundusze, nie trzeba mieć wielkich pieniędzy. Pierwsza i kolejne minimalne wpłaty to z reguły 100 zł. Większe środki należy przygotować, chcąc skorzystać z tzw. portfeli inwestycyjnych. Tu na starcie potrzeba 2 tys. zł, a kolejne wpłaty to minimum 500 zł.

Gotowy portfel

Portfele inwestycyjne to specjalna oferta PKO TFI skierowana do tych, którzy nie mogą się zdecydować na samodzielny wybór funduszy. To programy inwestowania według trzech gotowych strategii opartych na lokowaniu środków w odpowiedniej proporcji pomiędzy wyselekcjonowane z oferty PKO TFI otwarte fundusze inwestycyjne.

Każdy z portfeli ma specyficzną strategię plasowania aktywów dopasowaną do potrzeb użytkownika - od najbezpieczniejszych z przewagą funduszy skarbowych i obligacji do bardziej agresywnych, których znacząca część aktywów jest lokowana w funduszach akcji. Żeby łatwo było zapamiętać, portfele otrzymały proste nazwy wskazujące na charakter inwestycji z nimi związany:

• Strategia konserwatywna 15,
• Strategia neutralna 55,
• Strategia agresywna 85.

Liczby w nazwach poszczególnych strategii wskazują na procent kapitału danego portfela, jaki jest lokowany w fundusze akcji o wyższym poziomie ryzyka.

Lokata czy fundusz?

Co różni otwarte fundusze od lokat bankowych? Pierwsze dają możliwość odzyskania środków z zachowaniem potencjalnego zysku z inwestycji w dowolnym dniu jej trwania. W przypadku lokaty bankowej obowiązuje okres umowny - gdy dokonamy wypłaty przed jego upływem, możemy stracić znaczną część odsetek. Inwestycje w fundusze charakteryzuje elastyczność w zarządzaniu kapitałem. W wybranym momencie można wypłacić określoną jego część lub powiększyć kwotę, dokupując jednostki udziału. Jeśli nie korzystamy z gotowych portfeli i sami decydujemy o strukturze inwestycji, tj. ile i w jakie fundusze lokujemy, w każdej chwili możemy przenieść część środków z jednego do drugiego funduszu. Operacja ta określana mianem konwersji jednostek uczestnictwa polega na jednoczesnym sprzedaniu JU określonego funduszu i kupieniu JU innego. Transakcja odbywa się według cen JU na dzień konwersji. Należy jednak pamiętać, że od operacji zakupu i konwersji mogą być pobrane opłaty, ale sama sprzedaż JU opłacie nie podlega.

Które fundusze kupujemy najchętniej?

Klienci kupujący JU funduszy PKO TFI są raczej ostrożni w podejmowaniu ryzyka. Ponad 40 proc. środków zarządzanych przez TFI w funduszach otwartych ulokowanych jest w funduszach skarbowych i rynku pieniężnego, a kolejne 20 proc. w obligacjach. Jedna ósma to środki zainwestowane w akcje o wysokim poziomie ryzyka. Pozostali inwestorzy wybierają średni poziom ryzyka w funduszach mieszanych. Innymi słowy, każdy zainteresowany - odpowiednio do swoich oczekiwań: małe, średnie lub duże ryzyko w PKO TFI - znajdzie coś dla siebie. Jednostki udziałowe funduszy PKO TFI można nabyć w oddziałach PKO Banku Polskiego, punktach obsługi Domu Maklerskiego PKO, w serwisach transakcyjnych iPKO i Inteligo oraz na stronie: www.pkotfi.pl/narzedzia-inwestora/inwestycje-online/.

Grzegorz Culepa
Ekspert PKO Banku Polskiego

• Zanim zaczniesz inwestować

  Każdy, kto zamierza kupować JU otwartych funduszy, powinien przemyśleć kilka kluczowych kwestii.

  • Zysk: jakiego oczekujesz i w jakim czasie chciałbyś go osiągnąć.
  • Ryzyko: jaki poziom będziesz w stanie zaakceptować.
  • Informacje: zapoznaj się z Kluczowymi Informacjami dla Inwestorów (KIID ), wynikami i historią notowań.
  • Termin: sprawdź rekomendowany okres dla danej inwestycji. Pamiętaj, że lokowanie w fundusz to propozycja średnio- i długoterminowego oszczędzania.
  • Rodzaj: wybierz najodpowiedniejszy rodzaj funduszy (agresywne, bezpieczne, mieszane) lub portfela (agresywnego, konserwatywnego, neutralnego).

Czytaj także:

Bezpieczne inwestycje

Trendy a inwestycje giełdowe