Jak kształtować dobre nawyki finansowe u dzieci

Kochamy swoje pociechy nad życie, ale są takie rzeczy, które nas u nich drażnią. Gdy zaczyna nam to przeszkadzać, postanawiamy nad tym popracować i skorygować kłopotliwe nawyki naszych dzieci. Przy odrobinie konsekwencji to nie musi być trudne.

Wielu rodziców zna to z autopsji: porozrzucane plecaki i buty w przedpokoju, odpowiedź na większość próśb – „nie teraz”, wymuszanie kolejnych rzeczy podczas zakupów czy, bez względu na porę dnia, niekończąca się seria z jednym pytaniem: dlaczego? Można zmienić tę sytuację! W przypadku kłopotliwego pytania wystarczy odwrócić role: „A jak myślisz, dlaczego?”. Ale do skorygowania nadaje się większość niedobrych nawyków i to już u trzylatków.

Zasada uniwersalna

Potrzebne będą: dobry przykład, konkretne rozmowy i cierpliwość. Dzieciom należy tłumaczyć, co jest dobre, co nie i z czego to wynika, a przede wszystkim kształtować dobre skojarzenia. Jeśli chcemy je nauczyć utrzymania porządku, wzbudzajmy miłe skojarzenia z ładem, np. że w czystym wnętrzu przyjemnie spędza się czas i odpoczywa, prędzej można znaleźć ulubioną zabawkę czy książkę, podkreślając, że dbanie o porządek codziennie to obowiązek przynoszący wiele dobrego. Ważnym elementem tych działań będzie z pewnością wspólne sprzątanie jako forma spędzania czasu.

Nie inaczej jest z korygowaniem nawyku wymuszania, np. kolejnych rzeczy podczas zakupów i powracającego zwrotu „kup mi!”. Jeśli wyjaśnimy pociechom, skąd się biorą pieniądze, nauczymy rozpoznawać nominały, zachęcimy do oszczędzania i posługiwania się przeznaczonymi dla nich produktami bankowymi – kontem, kartami przedpłaconymi czy serwisem internetowym – wówczas szybko nabiorą szacunku do pieniądza. Tak zaczyna się edukacja finansowa najmłodszych.

Pieniądze dla juniora

W połowie 2015 roku ponad 27 mln Polaków miało dostęp do bankowości elektronicznej – wynika z badań Związku Banków Polskich – i liczba ta stale rośnie. Zdecydowana większość z nas ma więc pełną wiedzę i narzędzia, by dawać dzieciom dobry przykład, a to podstawa do ćwiczenia dobrych nawyków.

Co jeszcze jest ważne? Aby do edukacji finansowej podchodzić poważnie i precyzyjnie odpowiadać na dziecięce wątpliwości, warto zacząć od kieszonkowego, które zamiast w tradycyjnej skarbonce będziemy lokować na koncie bankowym – dla klientów do 13. roku życia będzie to PKO Konto Dziecka. Jego oprocentowanie wynosi 2,5 proc. w skali roku (do kwoty 2500 zł oraz 0,5 proc. od nadwyżki ponad 2500 zł). Kapitalizacja odsetek naliczana jest tygodniowo, a jego prowadzenie – bezpłatne. Podobnie jak na rachunku dla dorosłych odsetki od środków zgromadzonych na PKO Koncie Dziecka podlegają opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym od zysków kapitałowych w wysokości 19 proc. PKO Konto Dziecka to jedna z propozycji produktów PKO Junior. Wśród nich są także dostosowany do tej grupy wiekowej serwis internetowy junior.pkobp.pl oraz karta przedpłacona (powiązana z ROR-em rodzica).

Zabawa w finanse

Wszystkie propozycje PKO Junior bardzo ułatwiają edukację finansową, łącząc naukę z zabawą. Internetowy serwis junior.pkobp.pl charakteryzuje atrakcyjna grafika, efekty dźwiękowe, a możliwość inicjowania transakcji sprawia, że dziecko chętnie podejmuje naukę gospodarowania pieniędzmi: oszczędzania i planowania wydatków. Korzystając z serwisu, może tworzyć elektroniczne skarbonki i gromadzić w nich pieniądze na konkretne cele, a w zamian za regularne odkładanie środków może liczyć na wirtualne odznaki. Do odpowiedniego planowania na pewno przydaje się kalkulator, dzięki któremu najmłodsi mogą sprawdzać, ile potencjalnie zyskają, oszczędzając konkretną kwotę przez określony czas, uwzględniając aktualne oprocentowanie konta. Pomocna jest także funkcja „Twój plan oszczędzania”, dzięki której można określić procentowo, jaka część środków ma być przekazywana do jednej lub kilku skarbonek, a jaka ma pozostać na koncie. Oprócz tego serwis PKO Junior umożliwia dziecku inicjowanie przelewów, które zawsze muszą być zaakceptowane przez rodzica w serwisie iPKO.

Czas z dzieckiem

Faktem nie do przecenienia, który przyspieszy edukację oraz utrwali i rozwinie jej efekty, będzie z pewnością przykład dawany przez rodziców oraz wspólnie spędzany czas. Dorośli na co dzień i przy różnych okazjach, np. podczas zakupów, mogą poruszać tematy związane z ekonomią czy rodzinnym budżetem, razem przygotowywać listę zakupów czy pokazywać realizację płatności kartą. Potem przychodzi czas na praktykę i np. podarowanie dziecku jego własnej karty przedpłaconej PKO Junior, która pozwala na bezpieczne transakcje i łatwy dostęp do gotówki. Właścicielem karty zawsze jest osoba dorosła, która może ją przekazać w użytkowanie dziecku. PKO Bank Polski ma w ofercie zarówno klasyczne plastiki, jak i tzw. Śmigacze, czyli naklejki zbliżeniowe, breloki oraz maskotkę żyrafkę. Aby nimi płacić – zarówno w kraju, jak i za granicą – należy najpierw zasilić rachunek karty.

Pod kontrolą rodziców

Dzieci coraz chętniej korzystają z kart, zwłaszcza odkąd w ofercie pojawiły się te zdobione wizerunkami bohaterów z ich ulubionych kreskówek Cartoon Network – Atomówek, Bena 10, Dextera i Johnny’ego Bravo. Można nimi nie tylko realizować płatności, lecz także bezpłatnie wypłacać środki z ponad 3 tys. bankomatów PKO Banku Polskiego, z których każdy automatycznie rozpoznaje „dziecięcą” kartę i wyświetla komunikat dostosowany do młodego użytkownika – zarówno pod względem graficznym, jak i językowym. Rodzice coraz częściej decydują się na ich podarowanie pociechom. Dlaczego? Pozwalają na większą kontrolę ich wydatków! Korzystając z aplikacji rodzica w serwisie iPKO, mają pełny wgląd w historię transakcji, płatności dokonywanych przez dziecko, mogą nadzorować operacje, kontrolować stan konta i w każdej chwili zdecydować o jego zasileniu.

W kształtowaniu dobrych nawyków zawsze pomocna będzie lektura. W procesie edukacji finansowej dzieciom na pewno można polecić kwartalnik „Brawo Bank”, dostępny w wersji papierowej oraz mobilnej – na tablety i smartfony, oraz publikację „Przygody Kuby Pieniążka i żyrafy Lokatki, czyli przewodnik po świecie pieniędzy” dla najmłodszych.

Ewa Maciejewska
Specjalista PKO Banku Polskiego

Czytaj także:

Niedaleko pada jabłko od jabłoni, czyli jak dzieci przyjmują postawy rodziców względem wydawania pieniędzy

Błędy w edukacji finansowej, których lepiej nie popełniać