Oszczędzanie z myślą o przyszłości nie jest luksusem, na który mogą sobie pozwolić tylko najbogatsi. To konieczność. Chodzi przecież o to, aby zapewnić sobie godziwe warunki na tzw. jesień życia. Jeśli wcześniej zaczniemy odkładać na emeryturę, kwoty mogą być mniejsze, a oszczędzanie łatwiejsze.

Biorąc pod uwagę sytuację demograficzną Polski i zmniejszającą się liczbę osób w wieku produkcyjnym, trudno się spodziewać, aby ZUS był w stanie zapewnić nam godziwą emeryturę. Według danych GUS z 2014 roku niemal 60 proc. emerytów otrzymuje świadczenie poniżej 2 tys. zł. Dlatego trzeba samemu pomyśleć o zabezpieczeniu swojej przyszłości.

Regularność przede wszystkim

Systematyczność jest tu kluczowa. Regularnie odkładane kwoty, nawet niewielkie, z czasem złożą się na pokaźną sumę. I tak na przykład oszczędzanie 200 zł miesięcznie, przy średnim oprocentowaniu w wysokości 3 proc., po 30 latach da nam niemal 120 tys. zł. Aby zgromadzić taką kwotę, ale w ciągu 20 lat, trzeba już odkładać 356 zł każdego miesiąca. Widać więc, że oprócz systematyczności ważnym parametrem jest czas. Im wcześniej podejmiemy decyzję o gromadzeniu pieniędzy na emeryturę, tym mniejsze mogą być kwoty, a domowy budżet zniesie to lepiej. Świadomość tego jest niemal powszechna w krajach, w których od dawna funkcjonuje gospodarka wolnorynkowa.

• W krajach Europy Zachodniej, które często są dla nas punktem odniesienia, dobrowolne plany i programy emerytalne posiada większość obywateli. W Niemczech odsetek takich osób wynosi 65 proc. czynnych zawodowo, w Dani - 70 proc., a w Holandii - aż 90 proc. - podają eksperci uczestniczący w Europejskim Kongresie Finansowym.

Emerytura w Twoich rękach

W Polsce sytuacja wygląda dużo mniej optymistycznie - osób czynnych zawodowo jest ok. 56 proc. Z badań stycznych wynika, że zaledwie ok. 11 proc. Polaków oszczędza na swoją emeryturę, choć prawie połowa z nas ma świadomość, że docelowa emerytura będzie znacznie niższa niż obecne wynagrodzenie.

Widać więc, jak ważną rzeczą jest prowadzenie zakrojonej na szeroką skalę akcji uświadamiającej tę potrzebę czy wręcz konieczność. Z pewnością podejmuje ją największa w kraju instytucja finansowa - PKO Bank Polski, dla której edukacja ekonomiczna jest istotną częścią strategii. Jakie są na to dowody? Różnorodna, komplementarna i skierowana do wszystkich grup klientów oferta produktów oszczędnościowo-inwestycyjnych, dzięki której możemy oszczędzać na przyszłość. Znajdziemy w niej za równo klasyczne Indywidualne Konto Emerytalne (IKE), działającą na podobnych zasadach co IKE lokatę Super-IKE, Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), jak i Pakiet Emerytalny PKO TFI łączący korzyści produktów IKZE, IKE i WPI (Wyspecjalizowany Program Inwestycyjny) z tymi, jakie daje inwestowanie w subfundusze PKO Zabezpieczenia Emerytalnego - sfio.

Produkty emerytalne, np. lokata Kapitał na Emeryturę, znajdziemy także w ramach Programu Budowania Kapitału (PBK) - długoterminowego planu oszczędnościowego, w którym maksymalny okres oszczędzania może wynosić nawet 45 lat, w przypadku dwukrotnego jej odnowienia.

Mamy zatem do wyboru kilka produktów, które wspierają nas w systematycznym oszczędzaniu na przyszłość. Każdy z nich można dobrać odpowiednio do wieku, akceptowalnego indywidualnie poziomu ryzyka, a przede wszystkim naszych możliwości finansowych. Dzięki temu wszyscy mają szansę na optymalny zestaw długoterminowych inwestycji.

Atrakcyjne IKE

Jednym z najprostszych rozwiązań pomagających budować kapitał z myślą o jesieni życia jest Indywidualne Konto Emerytalne (IKE). Niewątpliwą zaletą oszczędzania na tym koncie jest możliwość - w ramach określonego limitu - skorzystania ze zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych, który wynosi 19 proc. Ze zgromadzonego dzięki uldze kapitału mogą skorzystać osoby, które ukończyły 60. rok życia. Ale też po ukończeniu 55 lat i nabyciu uprawnień emerytalnych jest taka możliwość, pod warunkiem że wcześniej - w minimum pięciu dowolnych latach kalendarzowych - dokonywało się wpłaty na to konto emerytalne.

O jakie limity IKE chodzi?

O wysokość wpłat, które nie mogą przekroczyć trzykrotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za dany rok. Tylko wtedy możemy liczyć na ulgę podatkową. W 2015 roku limit rocznych wpłat umożliwiający skorzystanie z ulgi wynosi 11 877 zł.

Warto wiedzieć, że w przypadku wcześniejszego wycofania pieniędzy z rachunku trzeba będzie zapłacić zaległy podatek od zysków kapitałowych. Jest on potrącany ze środków oszczędzającego i odprowadzany do właściwego urzędu skarbowego. Przy odpowiednio długim okresie inwestycji, np. 30 lat, i wykorzystaniu pełnego limitu wpłat na IKE w najbardziej optymistycznym scenariuszu oszczędności mogą sięgnąć nawet setek tysięcy złotych.

Szczegółowe informacje dotyczące rachunku IKE są dostępne na stronie internetowej: www.pkopte.pl. Po zalogowaniu się można sprawdzić stan swojego rachunku i wartość zgromadzonych środków. Ważne, że zarówno w przypadku IKE , jak i IKZE oszczędzający może posiadać tylko jeden taki rachunek, nie ma też możliwości tworzenia kont wspólnych.

• Ulgi podatkowe IKE/IKZE w 2015 roku

  IKE - limit wpłat umożliwiający skorzystanie z odliczenia od podstawy opodatkowania - 11 877 zł,
  IKZE - limit wpłat umożliwiający skorzystanie z odliczenia od podstawy opodatkowania - 4750,80 zł:

  • uzysk podatkowy przy 18 proc. podatku PIT - 855,14 zł,
  • uzysk podatkowy przy 32 proc. podatku PIT - 1520,26 zł.
    
    

Inwestycje i obligacje

Aby skorzystać z ulgi podatkowej w ramach IKE, a jednocześnie inwestować, można skorzystać z konta IKE-Inwestycje. W tym celu należy udać się do Domu Maklerskiego PKO Banku Polskiego i założyć konto, na którym oszczędności są gromadzone tak jak na rachunku maklerskim. Umożliwia to swobodę inwestowania oraz całkowitą niezależność w zakresie podejmowanych decyzji finansowych. Trzeba jednak pamiętać, że na takim koncie nie wolno inwestować w instrumenty pochodne, czyli opcje i kontrakty terminowe, np. na indeks WIG 20.

• Konto IKE-Inwestycje jest przeznaczone głównie dla osób, które posiadają co najmniej podstawową wiedzę o rynku kapitałowym i zdecydują się na pełne, samodzielne prowadzenie własnej polityki inwestycyjnej.

Inną propozycją jest konto IKE-Obligacje, które także prowadzi Dom Maklerski, ale rządzi się ono innymi zasadami. Rachunek ten opiera się bowiem na powiązaniu oszczędzania na IKE z obligacjami, których sprzedażą i obsługą zajmuje się PKO Bank Polski. W ramach konta IKE-Obligacje można nabywać Obligacje Skarbu Państwa różnych emisji, ale produktem zalecanym oszczędzającym na emeryturę są obligacje dziesięcioletnie. Klient ma jednak wybór - może zainwestować środki pieniężne w jeden lub kilka rodzajów obligacji.

IKZE - ulga podatkowa PIT

W przeciwieństwie do IKE, które pozwala uniknąć płacenia podatku dochodowego od zysku z inwestycji kapitałowych, ulga podatkowa w przypadku Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), z której może skorzystać każdy oszczędzający, polega na odliczeniu wpłat na IKZE od podstawy opodatkowania. Zależnie od uzyskiwanych dochodów i grupy podatkowej może on wynieść 18 lub 32 proc. Ulga podatkowa IKZE przysługuje w ramach określonego limitu wpłat. W tym roku limit ten wynosi 4750,80 zł, czyli roczny zysk podatkowy może wynieść nawet 1520 zł (dla przychodów podlegających opodatkowaniu 32 proc.). Oszczędzający co roku korzysta z bonusu podatkowego, ze wszystkich zaś zgromadzonych środków, bez utraty ulg, może skorzystać dopiero po ukończeniu 65. roku życia i pod warunkiem dokonywania wpłat przez minimum 5 dowolnie wybranych lat kalendarzowych. Wypłatę może zrealizować posiadacz IKZE, a w przypadku jego śmierci - osoby do tego uprawnione.

A co w sytuacji, gdy pojawi się konieczność wcześniejszego wycofania pieniędzy z IKZE? Środki tam zgromadzone można wypłacić w każdym momencie, przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Ale wówczas trzeba będzie zapłacić zaległy podatek dochodowy.

Pakiet emerytalny

Innym pomysłem na oszczędzanie na przyszłość jest Pakiet Emerytalny PKO TFI. W jednym miejscu mamy dostęp do trzech produktów oszczędnościowych: Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE), Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), Wyspecjalizowanego Programu Inwestycyjnego (WPI).

Wszystkie elementy składowe Pakietu Emerytalnego PKO TFI funkcjonują w ramach jednego subfunduszu, co sprawia, że klient dokonuje wpłat tylko na jeden wskazany rachunek i może wybrać sposób inwestowania obejmujący IK ZE + IKE + WPI lub IKZE + WPI i/lub IKE + WPI.

Jak to działa? Osoba mająca IKE w innej instytucji w ramach Pakietu Emerytalnego PKO TFI może otworzyć IKZE + WPI. Wówczas po przekroczeniu określonego w danym roku limitu wpłat na IKZE środki są przekazywane na WPI zgodnie z zasadami Pakietu Emerytalnego. Wystarczy więc wskazać rachunek, określić wysokość wpłat, a reszta dzieje się automatycznie. Najpierw środki przekazywane są na IKZE, potem na IKE, a później na WPI.

Oszczędzam od dzisiaj

Jak najlepiej skorzystać z produktów emerytalnych? Wystarczy wybrać odpowiedni dla siebie i w oddziale lub agencji Banku podpisać umowę. W przypadku IKE i IKZE prowadzonych przez Dom Maklerski PKO BP lub PKO Bankowy PTE trzeba udać się do ich punktów obsługi klienta. Mając rachunek w Banku, można też ustawić zlecenie stałe.

Co jest ważne? Nie ma ustalonej minimalnej kwoty wpłat i jeśli mamy ochotę, możemy ją zmieniać w kolejnych miesiącach. Można też jednorazowo, np. raz w roku, wpłacić większą sumę. Zawsze jednak warto pamiętać o rocznych limitach, które pozwalają nam skorzystać z ulgi podatkowej. Pakiet Emerytalny PKO TFI można otworzyć w oddziale Banku, a także w serwisie Inteligo - zakładka: Inwestycje, oraz w serwisie iPKO - zakładka: Fundusze. Minimalna kwota przy otwarciu to 500 zł, a każda kolejna nie może być niższa niż 100 zł. Po aktywowaniu usługi można śledzić wartość swoich inwestycji w serwisie transakcyjnym. O szczegółach dotyczących oferty emerytalnej i jej dostępności zawsze można dowiedzieć się więcej w Contact Center lub w oddziale Banku.

Roman Grzyb
Ekspert PKO Banku Polskiego

• Wybierz doświadczenie

  W oszczędzaniu na emeryturę ważny jest produkt, ale też instytucje, którym powierzamy środki. Warto wybierać te doświadczone i mające wyniki. PKO OFE w lutowym rankingu OFE przygotowywanym przez Analizy Online zajął pierwsze miejsce. Co to oznacza? Otwarte fundusze emerytalne (OFE) od początku 2015 roku dla swoich członków zarobiły blisko 3 proc. W lutym br. średnia stopa zwrotu osiągnięta przez OFE wyniosła 1,8 proc., natomiast w tym samym czasie PKO OFE wypracował stopę zwrotu w wysokości 2,2 proc.

Czytaj także:

3… 2… 1… Oszczędzanie, start!

Program Budowania Kapitału: chętniej odkładamy na marzenia