Stypendia dla studentów - przewodnik

Plan zajęć nie zawsze da się pogodzić z atrakcyjną pod względem finansowym pracą. Nie wszyscy studenci mogą też liczyć na pieniężną pomoc ze strony rodziców. Z pomocą w takich sytuacjach przychodzą m.in. uczelnia, Ministerstwo, Unia Europejska, samorząd, firmy oraz fundacje, które oferują wiele atrakcyjnych programów stypendialnych.

"Stypendium" - słowo-klucz do spokojnego snu tysięcy żaków. Decyzja o jego przyznaniu jest gwarancją przynajmniej 10 miesięcy studiowania bez zmartwień o to, skąd wziąć fundusze na opłacenie mieszkania (bądź akademika), pomocy naukowych i szeroko pojętego życia studenckiego. Opłaca się zatem trzymać rękę na pulsie i pilnować terminów składania wniosków o stypendia studenckie.

Stypendia z uczelni

Każda uczelnia przyznaje kilka rodzajów stypendiów. Można je podzielić na socjalne (stypendium socjalne, dla osób niepełnosprawnych, mieszkaniowe, zapomoga, stypendium mieszkaniowe) oraz naukowe (stypendium rektora dla najlepszych studentów).

Na te pierwsze mogą liczyć osoby w trudnej sytuacji materialnej. Ich wysokość jest indywidualnie ustalana na każdej uczelni, ale wszędzie ich przyznanie zależy od dochodu na osobę w rodzinie studenta i waha się w granicach 200-700 zł miesięcznie. Jest przyznawane maksymalnie na 10 miesięcy - pod warunkiem, że podanie wraz z wymaganymi dokumentami złożymy w odpowiednim terminie (zazwyczaj do 10 października). W przypadku złożenia papierów później, nadal można liczyć na otrzymanie wsparcia, ale już na krótszy okres. Studiując na kilku kierunkach można otrzymywać stypendium tylko na jednym, wskazanym przez siebie fakultecie.

Z kolei o otrzymaniu stypendium rektora dla najlepszych studentów decydują zarówno bardzo dobre wyniki w nauce (minimalna średnia ocen za poprzedni rok akademicki, dająca nadzieję na jego otrzymanie, to zazwyczaj 4,5), jak i sukcesy artystyczne lub sportowe. Podobnie, jak stypendia socjalne, stypendium rektora jest przyznawane na wniosek studenta (swoje osiągnięcia musi poprzeć odpowiednimi dokumentami). Również na maksymalnie 10 miesięcy. Jego wysokość zależy do uczelni. Najzdolniejsi żacy mogą liczyć średnio na ok. 350 zł miesięcznie. Stypendium otrzymuje nie więcej niż 10 proc. liczby studentów każdego kierunku studiów na danym poziomie kształcenia (licencjacie, magisterce i doktoracie).

Stypendium Ministra - dla wyjątkowych

Najwybitniejszych 1 tys. studentów w kraju może liczyć na znaczące wsparcie ze strony Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W ubiegłym roku wysokość przyznanych przez niego stypendiów wyniosła 14 tys. zł na osobę.

Od października 2012 r. wsparcie Ministra ma charakter jednorazowy (tzn. w miejsce wcześniejszych miesięcznych transz, student otrzymuje od razu całą kwotę). Aby je otrzymać trzeba szczególnie wyróżniać się w nauce, uzyskiwać najwyższą średnią ocen z egzaminów i zaliczeń semestralnych, co pozwoli na klasyfikację pośród 5 proc. najlepszych na danym kierunku. Dodatkowo niezbędne są wybitne osiągnięcia naukowe, za które uważa się m.in.:

• publikacje naukowe w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym,
• publikacje naukowe w formie książki,
• udział w projektach badawczych prowadzonych przez uczelnię bądź we współpracy z innymi ośrodkami akademickimi czy naukowymi,
• autorstwo bądź współautorstwo patentu lub wzoru użytkowego,
• wystąpienia na konferencjach naukowych bądź nagrody czy wyróżnienia w konkursach o zasięgu międzynarodowym.

Wnioski składa się je przez jednostkę macierzystą i wymaga opinii rady danego wydziału (lub, w pewnych przypadkach, senatu) danej uczelni, a w dalszej kolejności - również rektora, który formalnie o stypendium wnioskuje. Przekazuje on ministrowi jedynie pozytywnie zaopiniowane wnioski - do 15 października. Szczegółowe zasady procedury ich składania znajdziecie tutaj.

Inne stypendia - przykłady

• Stypendia pomostowe. Istnieją od 2002 r. Są przyznawane przez Polsko-Amerykańską Fundację Wolności uzdolnionej młodzieży ze wsi i małych miejscowości. Można się o nie ubiegać już na I roku studiów (wtedy ich miesięczna wysokość wynosi 500 zł). Szczegóły: www.stypendia-pomostowe.pl.
• Diamentowy Grant. Przyznawany do 2012 r. przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dzięki niemu zdolni młodzi naukowcy mogą liczyć nawet na 200 tys. zł wsparcia na realizację swoich projektów badawczych. Szczegóły: www.nauka.gov.pl/diamentowy-grant.
• Stypendia m.st. Warszawy im. Jana Pawła II. Przeznaczone dla uczniów i studentów warszawskich szkół oraz uczelni w trudnej sytuacji materialnej, którzy twórczo angażują się w różnorodne inicjatywy. Stypendia finansowane są przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, a obsługiwane przez Centrum Myśli Jana Pawła II - samorządową instytucję kultury. Studenci wnioski powinni składać do 30 września 2014 roku. Szczegóły: www.centrumjp2.pl/stypendia-im-jana-pawla-ii.

Dla zdolnych informatyków

Nie brakuje również firm i instytucji, które wspierają zdolnych studentów. Jedną z nich jest Fundacja PKO Banku Polskiego. W ubiegłym roku Zespół Informatyków z Uniwersytetu Warszawskiego zdobył srebrny medal w 37. Akademickich Mistrzostwach Świata w Programowaniu Zespołowym, które odbyły się w Sankt Petersburgu. Tym samym grupa osiągnęła najlepszy wynik ze wszystkich polskich zespołów, które startowały w konkursie. Głównym sponsorem zmagań był PKO Bank Polski, a Fundacja Banku ufundowała stypendia dla członów zwycięskiej drużyny.

Bank w 2011 i 2012 roku był też głównym sponsorem reprezentacji UW na Akademickich Mistrzostwach Europy Środkowej, jak również partnerem strategicznym finałów Akademickich Mistrzostw Świata w Programowaniu Zespołowym 2012.

W poszukiwaniu ofert stypendialnych warto też odwiedzać takie strony, jak mojestypendium.pl, studentnews.pl czy perspektywy.pl.

Swoje stypendia przyznaje również Unia Europejska. Jej propozycje można sprawdzać m.in. na stronie europejskiej informacji dla młodzieży, czyli sieci Eurodesk, wspieranej przez Komisję Europejską i Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Jak radzić sobie bez stypendium?

Wielu studentów potrzebuje zastrzyku gotówki na edukację oraz projekty, a kiedy nie udaje im się zdobyć stypendium, szukają innych sposobów na ich otrzymanie. W takiej sytuacji warto sięgnąć po sprawdzony kredyt studencki, który pozwoli zrealizować marzenia i dokończyć studia czy przeprowadzić badania.

Joanna Janowicz

Czytaj także:

Kredyt studencki - na co przeznaczyć?

Studencki kredyt krok po kroku

Kasa dla żaka

Studencka kieszeń