Inwestowanie na giełdzie - skutecznie i z zyskiem

Rola giełdy od początku jej istnienia pozostaje niezmienna – pomnażanie pieniędzy. Jak to robić, aby jak najwięcej zyskiwać i jak najmniej tracić? Oto kilka rad dla początkujących inwestorów.

Poprawiająca się sytuacja go­spodarcza kraju i wciąż atrak­cyjne wyceny aktywów to dobry moment na rozpoczęcie oszczę­dzania z wykorzystaniem instru­mentów giełdowych.

Co oferuje GPW?

Na Giełdzie Papierów Wartościo­wych (GPW) w Warszawie noto­wane są różne rodzaje papierów wartościowych. Wśród inwesto­rów indywidualnych tradycyjnie najpopularniejsze są akcje. Na rynku podstawowym dostępne są akcje 380 spółek operujących przeważnie na terenie Polski, choć są i spółki z rynków za­granicznych (np. chińska spółka Peixin, której ofertę przygotowy­wał Dom Maklerski PKO).

Czytaj także: Giełda bez tajemnic

Poza rynkiem podstawowym inwesto­rzy mają też do dyspozycji rynek NewConnect, na którym notowanych jest już 440 firm – to przede wszystkim niewielkie młode spół­ki, których akcje obarczone są większym ryzykiem, ale też dają szansę na duże zyski.

• W ostatnim czasie coraz większą popular­nością cieszą się także obligacje – na GPW notowane są zarówno papiery skarbowe, jak i obligacje przedsiębiorstw.

W 2009 roku został stworzony rynek obligacji Catalyst. Te papiery wartościowe docenią inwestorzy o mniejszej skłonności do ryzyka. Są one także dobrym sposobem na dy­wersyfikację i stabilizację wycen portfela posiadanych papierów wartościowych. Aby handlować papierami wartościowymi, trze­ba otworzyć rachunek w domu maklerskim i zasilić go środkami. Należy jednak pamiętać, że do tego typu inwestycji niezbędna jest odpowiednia wiedza, dlatego przed decyzją o samodzielnym inwestowaniu warto uzupełnić swoje informacje na temat funk­cjonowania rynku kapitałowego. Na co należy zwrócić szczególną uwagę?

Czytaj także: Obligacje skarbowe - z myślą o pewnej przyszłości

Na giełdę trzeba patrzeć długo­terminowo

Giełdy w swojej historii zawsze przeżywały okresy hossy, pod­czas których inwestorzy pomna­żali swoje majątki, oraz okresy bessy, które doprowadziły do bankructwa. W najgorętszym okresie ostatniego globalne­go kryzysu finansowego (lata 2007–2009) wycena polskiej giełdy zmniejszyła się prawie o 70 proc. Odczuli to wszyscy inwestorzy, którzy w tym czasie mieli akcje. Wielu z nich w trak­cie spadków opuściło giełdę i już na nią nie wróciło. Na oszczę­dzanie przez GPW należy jednak patrzeć długoterminowo.

Dziś WIG, główny indeks polskiej giełdy, wynosi ok. 50 tys. pkt, czyli jest 2,5-krotnie wyższy niż w najgorszym momencie 2009 roku i prawie 4-krotnie wyż­szy niż w 2003 roku. Spośród wszystkich, którzy postanowili zainwestować na giełdzie i na niej zostali, dziś straty mają wciąż tylko ci, którzy wchodzili na giełdę u samego szczytu hos­sy (2007 rok), ale straty te sys­tematycznie się kurczą, a niedłu­go mogą zamienić się w zyski.

Ważna jest dywersyfikacja

Na giełdzie nieustannie pojawia­ją się nowe perspektywiczne pa­piery wartościowe oraz znikają papiery przedsiębiorstw, które nie odniosły sukcesu – to nieod­łączny jej element. Inwestując w papiery wartościowe niewie­lu spółek, inwestor naraża swój portfel na nadmierną zmienność. Skutkiem mogą być zyski większe niż przeciętnie osiągane na ryn­ku, ale istnieje też duże ryzyko, że spółka, której akcje zakupił in­westor, zbankrutuje i wtedy cały zgromadzony kapitał przepadnie. Dlatego ważna jest szeroka dy­wersyfikacjaobejmująca nie tyl­ko inwestowanie w wiele różnych spółek, lecz także inwestowanie w różne branże czy różne rodzaje papierów wartościowych (akcje, obligacje). Dzięki temu, kiedy jedna ze spółek znajdujących się w portfelu inwestora przeżywa kłopoty, to straty są niewielkie i często rekompensowane zyska­mi z pozostałych.

• Dywersyfikacja zabezpiecza też przed kłopotami całych branż, które również od czasu do czasu się pojawiają (np. ostatnie problemy branży budow­lanej) oraz przed cyklicznością koniunktury – zwykle, kiedy ta­nieją akcje, drożeją obligacje i na odwrót.

Fundusze inwestycyjne wyma­gają mniejszej wiedzy

Dla inwestorów, którzy chcą po­mnażać swoje oszczędności za pośrednictwem inwestycji giełdo­wych oraz są skłonni zaakcepto­wać ryzyko, jakie się z tym wiąże, ale jednocześnie nie dysponują odpowiednią wiedzą w tym za­kresie i nie mają czasu, aby ją uzupełnić, lepszym rozwiązaniem niż samodzielne inwestowanie na GPW jest skorzystanie z oferty funduszy inwestycyjnych.

Czytaj także: Jak wybrać fundusz inwestycyjny?

Ofer­ta dostępna na polskim rynku jest szeroka. Obejmuje zarówno bezpieczne fundusze obligacji skarbowych, jak i fundusze in­westujące w obligacje korpora­cyjne, akcje, surowce czy towa­ry – w tym fundusze skupiające się na konkretnych rynkach (np. fundusze biotechnologii i inno­wacji) czy operujące na rynkach zagranicznych (np. fundusze Ak­cji rynków wschodzących). Po­wszechnie dostępne są też fundu­sze mieszane, których strategia zakłada inwestowanie zarówno w obligacje, jak i akcje.

Oszczędzanie za pośrednictwem fun­duszy inwestycyjnych jest pro­ste – wymaga otwarcia rejestru, wyboru funduszu inwestycyjnego i przelania środków na odpowied­nie konto. W zamian za prowizję i opłatę za zarządzanie profesjo­naliści będą dokonywać inwe­stycji, które ukształtują wartość jednostek uczestnictwa zakupio­nych przez inwestorów. Poziom specjalistycznej wiedzy, jakim musi dysponować klient fundu­szu, jest zdecydowanie mniejszy niż w przypadku samodzielnych inwestycji na GPW, choć we wła­snym interesie powinien on mieć podstawową wiedzę na temat funkcjonowania rynków kapitało­wych. Będzie ona przydatna przy wyborze odpowiedniego fundu­szu inwestycyjnego.

Lokaty strukturyzowane gwa­rantują bezpieczeństwo

Jednym z mniej ryzykownych sposobów na oszczędzanie z wy­korzystaniem walorów, jakie niesie giełda, są lokaty struktury­zowane z ochroną kapitału. Zysk z zainwestowanych środków, tak jak w przypadku samodzielnych inwestycji czy tych z udziałem funduszy inwestycyjnych, uzależ­niony jest od wycen aktywów, na których opiera się lokata – mogą to być akcje wybranych spółek, waluty zagraniczne czy surow­ce.

Czytaj także: Lokata strukturyzowana, czyli jaka?

Zaletą tej formy oszczędzania w PKO Banku Polskim jest 100-proc. pewność zwrotu wpłaco­nego kapitału. Jeśli aktywa, na których oparta jest lokata, będą zyskiwały, to wypłacone zostaną dodatkowo zyski z tego tytułu. Naturalnie będą one mniejsze niż w przypadku funduszy inwe­stycyjnych czy bezpośrednich inwestycji na giełdzie, ponieważ w tym przypadku to Bank pono­si ryzyko związane ze spadkiem wycen aktywów – jest to jednak cena, jaką trzeba zapłacić za bezpieczeństwo zgromadzonego kapitału.

Lokatą, która przyniesie większy zysk, choć wciąż będzie relatywnie bezpieczna, jest lokata inwestycyjna. W tym przypad­ku część środków gromadzona jest na oprocentowanej lokacie, a część inwestowana w funduszu inwestycyjnym. Środki na opro­centowanej lokacie są całkowicie bezpieczne, a te przekazane do funduszu podlegają takim samym zasadom, jak zwykła inwestycja w funduszu inwestycyjnym – zy­ski powiększą konto klienta, ale w razie strat trzeba się liczyć z uszczupleniem kapitału.

Szymon Pinderak
ekspert PKO Banku Polskiego

Czytaj także:

Giełda dla każdego

Trendy a inwestycje giełdowe

Czym są produkty strukturyzowane i na co warto zwrócić uwagę przy ich wyborze?

Opcje, czyli jak zarabiać, nie tylko, gdy rynek rośnie, ale i kiedy spada