Encyklopedia Finansów
Kalkulator kredytowy
Kalkulator kredytowy to narzędzie pozwalające obliczyć koszt kredytu i wysokość rat. Do kalkulatora wpisuje się dane takie jak wysokość planowanego kredytu, ewentualnie wkład własny, okres kredytowania, wysokość dochodów, a kalkulator wylicza najważniejsze wskaźniki. Kalkulatory dostępne są w internecie, także banki na swoich stronach internetowych udostępnia kalkulatory. Trzeba pamiętać, że kalkulator podaje jedynie przybliżone wyniki, bo są to narzędzia uproszczone i nie biorą pod uwagę wszystkich parametrów kredytu. Dlatego wyniki takiej kalkulacji trzeba zawsze uznać za wstępne. Ostatecznej kalkulacji należy dokonać samemu po dokładnym zapoznaniu się ze szczegółami oferty banku. Kalkulatory kredytowe mogą także służyć do porównywania ofert poszczególnych banków, ale dają także jedynie szacunkowe wyniki.
rozwińKapitał ludzki
Kapitał ludzki to wszystko to, co do gospodarki albo całego kraju, albo też pojedynczej firmy, wnoszą ludzie. Jest to ich wiedza, umiejętności, zdolności, zaangażowanie, pracowitość i inne ważne wartości w każdym rodzaju aktywności ekonomicznej. Również poczucie humoru. Pierwszym ekonomistą, który dostrzegł znaczenie kapitału ludzkiego, był Brytyjczyk William Petty, twórca statystyki, a stało się to pod koniec XVII wielu. Od tego czasu nad pojęciem kapitału ludzkiego zastanawiano się sporadycznie, aż do lat 60. zeszłego stulecia. Zainteresowanie badaniami nad kapitałem ludzkim wzrosło w związku z coraz bardziej rozpowszechnionym przekonaniem, że konkurencja niskich kosztów pracy w krajach mniej rozwiniętych powoduje, iż gospodarki tych wyżej rozwiniętych powinny się opierać się na wiedzy i innowacyjności. A w tym przypadku kluczem do sukcesu jest właśnie kapitał ludzki.
rozwińKapitał obcy
Kapitał obcy to ta część finansowania działalności przez przedsiębiorstwo, która nie pochodzi od jego właścicieli, a więc jest nim na przykład kredyt zaciągnięty w banku. Każda firma finansuje swoją działalność z kapitału własnego lub z kapitału obcego, czyli pożyczonego. Pożyczony kapitał należy zwrócić. Na kapitał własny składa się majątek firmy wniesiony do niej przez jej właścicieli, a więc udziałowców, akcjonariuszy lub wspólników oraz osiągane przez nią zyski z działalności. Kiedy firma rozwija się, potrzebuje więcej kapitału, niż go ma. Wtedy ma do wyboru – podnieść kapitał własny, na przykład poprzez emisję akcji lub kapitał pożyczyć. Jeśli go pożyczy, będzie się on nazywał kapitałem obcym. Każda firma musi rozważyć, co jej się bardziej opłaca – finansować działalność kapitałem własnym czy obcym. Żeby znaleźć odpowiedź na to pytanie, prowadzi dość skomplikowane obliczenia kosztu kapitału. Do kapitałów obcych zalicza się nie tylko kredyty i pożyczki zaciągnięte przez przedsiębiorstwo, ale również zobowiązania wobec dostawców, pracowników oraz państwa, czyli podatki należne budżetowi.
rozwińKapitał obrotowy
Kapitał obrotowy, zwany inaczej kapitałem pracującym (working capital) jest miarą płynności finansowej przedsiębiorstwa. Płynność to zdolność do regulowania zobowiązań, czyli płacenia innym – dostawcom, kontrahentom, a także pracownikom. Im wyższy firma ma kapitał obrotowy, tym większą można mieć pewność, że swoje zobowiązania będzie regulowała w terminie, czyli płynności nie straci. Gdybyśmy dokonywali analizy finansowej przedsiębiorstwa, wysoki kapitał obrotowy świadczy dobrze o firmie, a gdy jest ujemny oznacza, że przedsiębiorstwo posiada więcej długów niż środków własnych na ich pokrycie. Firma musi odpowiednio zarządzać kapitałem pracującym, co często sprowadza się do wyboru pomiędzy tempem rozwoju firmy, a wysokością majątku obrotowego. Zdarza się, że firma postawi na zbyt szybki rozwój i wskutek tego może popaść w zbyt duże długi i nie regulować w terminie zobowiązań.
rozwińKapitał rezerwowy
Kapitał rezerwowy (inaczej zapasowy) to zgromadzenie pewnego rodzaju zapasów w postaci środków pieniężnych na pokrycie przyszłych zobowiązań, nieprzewidzianych, aczkolwiek koniecznych inwestycji, długów czy ewentualnych strat. Powszechnie przyjmuje się, że firma, aby pokryć ewentualne straty, powinna zgromadzić kapitał rezerwowy, przeznaczając na niego średnio 8 proc. zysku za każdy rok obrotowy. O tym, jaki zysk przeznaczyć na kapitał zapasowy, albo jak go rozdysponować, decyduje walne zgromadzenie akcjonariuszy lub wspólników. Kapitał rezerwowy powstaje z rezerw finansowych, które przedsiębiorstwo uznało za niezbędne, żeby utrzymywać w zapasie na wyjątkowe sytuacje lub pogorszenie koniunktury.
rozwińKapitał trwały
Kapitał trwały (albo kapitał stały) to wszystkie środki długoterminowo zainwestowane w firmę. Mówiąc inaczej, są to wszystkie aktywa firmy – a więc to, co wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej; sfinansowane przez jej właścicieli (kapitał własny) lub z zadłużenia długoterminowego. Im większą wartość ma część sfinansowana przez właścicieli w stosunku do zadłużenia, tym biznes przedsiębiorstwa jest bardziej stabilny, gdyż jest bardziej niezależne finansowo. To zasada nazywana srebrną regułą finansową. Nie zawsze stosowanie się do tej reguły jest opłacalne, gdyż pozyskanie kapitału własnego może być bardziej kosztowne od zadłużenia. Firmy zawsze obliczają więc koszt pozyskania kapitału, a wybór sposobu pozyskiwania go nazywa się polityką kapitałową.
rozwińKapitał trwały
Kapitał trwały (albo kapitał stały) to wszystkie środki długoterminowo zainwestowane w firmę. Mówiąc inaczej, są to wszystkie aktywa firmy – a więc to, co wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej; sfinansowane przez jej właścicieli (kapitał własny) lub z zadłużenia długoterminowego. Im większą wartość ma część sfinansowana przez właścicieli w stosunku do zadłużenia, tym biznes przedsiębiorstwa jest bardziej stabilny, gdyż jest bardziej niezależne finansowo. To zasada nazywana srebrną regułą finansową. Nie zawsze stosowanie się do tej reguły jest opłacalne, gdyż pozyskanie kapitału własnego może być bardziej kosztowne od zadłużenia. Firmy zawsze obliczają więc koszt pozyskania kapitału, a wybór sposobu pozyskiwania go nazywa się polityką kapitałową.
rozwińKarta debetowa
Karta debetowa jest jedną z rodzajów kart płatniczych. Jest używana przy bezgotówkowych płatnościach za towary lub usługi oraz do wypłaty pieniędzy z bankomatów. Karta debetowa jest wydawana do rachunku bankowego. Kartę debetową mają więc wszyscy, którzy otworzyli w banku rachunek, niezależnie od wysokości i stałości comiesięcznych wpływów na konto. Opłaty pobierane od karty debetowej mogą zależeć od regularności wpływających kwot na konto i liczby dokonywanych nią transakcji. Karta debetowa pozwala na dokonywanie transakcji o wartości, która nie przekracza stanu konta. Do karty debetowej banki przyznają kredyt odnawialny (debet), który pozwala na dokonywanie płatności, gdy wydaje się więcej niż wpływa na rachunek.
rozwińKarta kredytowa
Przyznanie karty kredytowej przez bank jest jednoznaczne z ustaleniem nam limitu kredytowego. Posiadanie karty kredytowej pozwala na korzystanie ze środków, których nie mamy. Od udzielonego kredytu bank pobiera oprocentowanie, chyba że zadłużenie spłacamy w tak zwanym „okresie bezodsetkowym”. Oprocentowanie kredytu, który w „okresie bezodsetkowym” nie został spłacony jest zazwyczaj bliskie górnego pułapu, jaki wyznacza prawo, czyli czterokrotności stopy lombardowej NBP. Banki pobierają też z reguły opłaty od korzystania z karty kredytowej.
rozwińKarta płatnicza
Karty płatnicze to najbardziej ogólne określenie wszystkich kart, którymi dokonujemy płatności, obejmujące także karty debetowe i kredytowe. W polskim rynku kart płatniczych największy udział mają dwie międzynarodowe organizacje rozliczeniowe Visa i MasterCard, które udostępniają bankom swoje systemy płatnicze, dzieląc się z nimi prowizjami od transakcji kartami, płaconymi przez ich akceptantów (czyli sklepy, sprzedawców usług itp.). Oprócz kart debetowych i kredytowych do rzadziej używanych należą jeszcze karty obciążeniowe (charge) i przedpłacone (pre-paid). Karta charge to rodzaj karty kredytowej, ale powiązanej z rachunkiem rozliczeniowym. Po okresie bezodsetkowym bank sam pobiera z rachunku pieniądze, wyrównując saldo karty. Na rachunek karty pre-paid trzeba samemu przelać pieniądze, być móc dokonywać transakcji. Karty płatnicze wydają także instytucje, które nie są bankami, na przykład sieci sklepów detalicznych czy stacji benzynowych. Wszystkie karty płatnicze mogą mieć funkcję pozwalającą na płatności zbliżeniowe.
rozwińKarta podatkowa
Karta podatkowa jest jednym z rodzajów opodatkowania działalności gospodarczej prowadzonej przez osoby fizyczne albo spółki cywilne. Zwykle stosowana jest w przypadku świadczenie określonych usług, wówczas gdy przedsiębiorca zatrudnia niewiele osób. Opodatkowanie polega na płaceniu stałych kwot, w zryczałtowanej, niezależnej od dochodu wysokości. Stawki zależą od wielkości miejscowości, w której świadczone są usługi – na przykład fryzjer płaci mniej w małym miasteczku, a więcej w Warszawie. Podatnik, który rozlicza się na podstawie karty podatkowej, nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych, czy odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy, musi tylko co miesiąc wpłacać ryczałt i gromadzić faktury lub rachunki, ewidencjonować zatrudnienie oraz karty przychodów pracowników. Każda osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą może rozważyć, czy opodatkowanie w formie podatkowej jest dla niej opłacalne i złożyć wniosek do urzędu skarbowego. Zgoda urzędu skarbowego jest warunkiem takiego opodatkowania.
rozwińKarta wzorów podpisu
Karta wzorów podpisu to ważny dokument bankowy. Zawierając umowę z bankiem, na przykład o prowadzenie rachunku, oprócz podpisywania umowy, składamy swój podpis na karcie wzorów podpisów. Podpis muszą na niej złożyć także te osoby, które uprawniamy do korzystania z rachunku czy też do pełnomocnictwa. Zawiera ona zazwyczaj wszystkie dane osób, które mogą rachunkiem dysponować, i wzory ich podpisów. Oryginalna karta spoczywa sobie zazwyczaj w oddziale banku, ale nasz podpis bywa skanowany i wzór może być dostępny w tej placówce, w której właśnie załatwiamy sprawę. Kiedy wypłacamy z banku pieniądze, powinniśmy podpisać się na dyspozycji identycznie, jak na karcie wzorów podpisów. Na tej podstawie pracownik banku potwierdza naszą tożsamość. Jest to ważne dla bezpieczeństwa naszych pieniędzy. Identyczny podpis powinniśmy złożyć także na karcie kredytowej. Bywa z tym niekiedy problem, bo z czasem zapominamy, jak podpisaliśmy się na karcie wzorów. Często też na myśl o konieczności podpisania się identycznie jak na karcie wzorów drżą nam ręce. A poza tym coraz częściej korzystamy z bankowości elektronicznej, w której nie składamy podpisu.
rozwiń