Firmy rodzinne w Polsce – w stronę sukcesji

Fundacja rodzinna – nowe narzędzie ochrony

Odpowiedzią na to wyzwanie może być fundacja rodzinna – narzędzie prawne funkcjonujące w Polsce od niedawna, a od lat stosowane na świecie. Jej celem jest ochrona i pomnażanie majątku oraz uporządkowanie procesu sukcesji.

Fundacja rodzinna to zabezpieczenie majątku rodzinnego i inny układ transferów majątkowych niż kodeks cywilny. Nie ma w niej udziałów, których wierzyciele mogliby się domagać, więc majątek jest lepiej chroniony

– tłumaczy prof. Adam Mariański, prawnik i doradca podatkowy. Dzięki takim rozwiązaniom marki takie jak Porsche, Volkswagen czy L’Oréal nie tylko przetrwały, ale i zbudowały globalną pozycję.

Sukcesja – przyszłość rodzinnych biznesów

Problemem wielu polskich firm jest brak zainteresowania młodego pokolenia prowadzeniem rodzinnego biznesu.

Nie więcej niż 10% dzieci deklaruje chęć dalszego prowadzenia firmy rodziców. To oznacza, że 90% przedsiębiorstw w Polsce stoi przed poważnym problemem sukcesyjnym

– podkreśla prof. Mariański.

Brak planu sukcesji prowadzi często do sporów majątkowych, rozbieżnych wizji rozwoju czy trudności finansowych.

Bez odpowiedniego przygotowania rodzina często wpada w konflikt tuż po śmierci seniora, co prowadzi do rozpadu przedsiębiorstwa

– dodaje ekspert.

Przykłady pokazują, że ryzyko jest realne. Po tragicznej śmierci przedsiębiorców w wypadku lotniczym, firma zatrudniająca setki osób znalazła się w trudnej sytuacji. 

Gdyby mieli fundację, proces zarządzania byłby znacznie prostszy, a majątek lepiej chroniony

– zaznacza prof. Mariański.

Najczęstsze błędy właścicieli

Profesor przestrzega przed „łatwymi” rozwiązaniami: zapisem testamentowym, darowizną czy szybkim rozdysponowaniem majątku. To krótkowzroczne strategie, które często kończą się konfliktami. Równie ryzykowne jest założenie, że dzieci automatycznie przejmą firmę – młode pokolenie ma często inne plany.

Do błędów należy też brak otwartej rozmowy oraz niewłaściwie napisany statut fundacji, który może zniweczyć cały plan sukcesyjny.

Planowanie i edukacja

Sukcesja to proces wymagający czasu, rozmów i często konfrontacji z trudnymi tematami. Może trwać miesiącami lub latami, dlatego nie warto go odkładać. Ważne jest także, by młode pokolenie zdobywało doświadczenie poza firmą rodzinną.

Najpierw doświadczenie, najlepiej u konkurencji. Przejście odpowiedniej ścieżki i przyjście do firmy z autorytetem

– radzi prof. Mariański.

Wsparcie banku – dlaczego to ważne

Sukcesja to nie tylko kwestie prawne i rodzinne, ale również finansowe: zarządzanie majątkiem, finansowanie inwestycji czy dywersyfikacja kapitału. Ważną rolę odgrywa PKO Bank Polski, wspierając przedsiębiorców w długofalowym planowaniu, inwestycjach i bezpieczeństwie finansowym. Bank angażuje się także w edukację – m.in. poprzez podcast Biznes i Ekonomia, gdzie eksperci, tacy jak prof. Mariański, dzielą się wiedzą.

Fundacja rodzinna daje narzędzia do ochrony majątku i uporządkowania sukcesji, ale kluczowe są rozmowa, planowanie i świadome decyzje. To one decydują, czy dorobek pokoleń będzie trwał dalej.

W procesie sukcesji i tworzenia fundacji rodzinnej kluczowe jest nie tylko odpowiednie zaplanowanie kwestii prawnych, ale także właściwe zarządzanie majątkiem. Tu szczególną rolę odgrywa Bankowość Prywatna PKO Banku Polskiego, która oferuje klientom indywidualne doradztwo, szeroki wachlarz rozwiązań inwestycyjnych oraz kompleksową opiekę dedykowanego zespołu. To wartość dodana, która pozwala przedsiębiorcom nie tylko chronić kapitał, ale także go pomnażać i dywersyfikować. To wartość dodana, która pozwala przedsiębiorcom nie tylko chronić kapitał, ale także go pomnażać i dywersyfikować. Współpraca z Bankowością Prywatną to szansa na połączenie bezpieczeństwa finansowego z długoterminowym rozwojem – w zgodzie z celami fundacji rodzinnej. Wierzę, że tylko w takim partnerstwie możemy skutecznie zadbać o sukces, który będzie ważny zarówno dla właścicieli firm, jak i dla kolejnych pokoleń

– mówi Beata Pielechaty, ekspert w Centrum Bankowości Prywatnej.

Pod tym linkiem Jak mądrze przekazać firmowy majątek dzieciom? | Podcast Biznes i Ekonomia można wysłucjać podcastu „Jak działają fundacje rodzinne”, w którym rozmawiamy z prof. Adamem Mariańskim o tym, jak nie „zabetonować” fundacji, czym jest konstytucja rodzinna i dlaczego warto zawczasu zaplanować sukcesję. Zastanawiamy się także, czy fundacja rodzinna to narzędzie optymalizacji podatkowej.

Już w listopadzie premierę będzie miał raport „Współczesne wyzwania polskich firm rodzinnych”, przygotowany wspólnie z kancelarią Mariański Group. Dokument zostanie zaprezentowany podczas ogólnopolskiej konferencji z udziałem właścicieli firm rodzinnych. W raporcie znajdą się: wyniki badań dotyczących kluczowych wyzwań firm rodzinnych, wywiady z liderami biznesu, którzy osiągnęli sukces, analiza szans i zagrożeń stojących przed firmami, które współtworzą aż 18% polskiego PKB. Inicjatywa podkreśla znaczenie przedsiębiorstw rodzinnych w gospodarce, wspiera ich rozwój i sprzyja profesjonalizacji działań biznesowych.