Dzień jak co dzień? Nie, to Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego!

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego, ustanowiony przez UNESCO w 1999 roku, a obchodzony od 2000 roku, przypomina nam o konieczności pielęgnowania różnorodności kulturowej poprzez dbałość o język. Jest on nie tylko narzędziem komunikacji, ale także bezcennym nośnikiem historii, tradycji i tożsamości narodowej. Tyle części oficjalnej.

Nieoficjalnie dodamy, że chociaż język na co dzień jest zwykle „przezroczysty”, nie dostrzegamy jego wagi ani urody, niesie ze sobą wiele znaczeń i zaszytej w poszczególnych słowach, konstrukcjach gramatycznych i przysłowiach historii milionów ludzi.

Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego – co to za święto?

W Dniu Języka Ojczystego świętujemy językową różnorodność każdego języka na świecie: regionalnego i narodowego, oficjalnego i nieoficjalnego, używanego przez miliony lub przez jednostki.  

Święto Języka Ojczystego to wspaniała okazja do podkreślenia bogactwa i znaczenia wszystkich języków ojczystych na świecie. Może nam się wydawać, że nasz kraj jest mało zróżnicowany pod tym względem, dlatego to też dobra okazja, aby przypomnieć, że w Polsce obowiązują dwa języki urzędowe: polski i kaszubski. Chociaż nieurzędowe, ale często używane w regionach są też dialekty: mazowiecki, małopolski, wielkopolski, śląski, mieszane na wschodzie kraju i nowe dialekty mieszane na zachodzie i północy.

Skąd wziął się pomysł, aby pochylić się akurat nad językiem? Wspominając tragiczne wydarzenia z 1952 roku, gdy w Dhace pięciu studentów zginęło podczas protestu za ustanowieniem języka bengalskiego jako urzędowego, uświadamiamy sobie wagę walki o zachowanie językowej tożsamości. Przypomina nam to, że także Polacy nie zawsze mieli prawo do używania własnego języka.

Ciekawostka językowa z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego

Historia kształtowania się naszego języka skrywa wiele ciekawostek, jak na przykład zażarty spór… o literę „J”, który toczył się na przełomie XVIII i XIX wieku wśród polskich intelektualistów. Jedni nazywali jotę „podrzuconem dzieckiem zarazy i zepsucia”, inni widzieli w niej symbol postępu i unowocześnienia języka polskiego. Reforma ortografii była konieczna wobec chaosu, jaki zapanował w polskim słowniku. Wyrazy kończące się na zgłoskę „ja” zapisywano zarówno z zakończeniem „ia” i „ya”. Brakowało reguł określających, jak zapisywać słowa takie jak „jajko” czy „ojciec”, gdyż autorzy podręczników propagowali własne zasady. Literka „j” po wielu latach toczących się sporów i debat, została ostatecznie włączona do polskiego systemu pisowni dopiero w 1906 roku!