Historia bohatera, czyli o filmach, które powalczą o Złoty Opornik na Festiwalu Niepokorni Niezłomni Wyklęci

Festiwal NNW daje możliwość realnego spotkania się kilku pokoleń Polaków z ostatnimi żyjącymi świadkami historii. Prezentuje trendy artystyczne w przekazywaniu historii najnowszej i pokazuje, jak w interesujący sposób opowiadać o rzeczach trudnych i ważnych.

– Za nami już 10 lat działalności, podczas której udało nam się stworzyć ważny punkt na mapie, gdzie prezentujemy ważne filmy dokumentalne, pokazujemy kino fabularne, animujemy działania społeczne i tworzymy przestrzeń do spotkań ze świadkami naszej historii. Wyciągamy na światło dzienne nieopowiedziane dotąd historie bohaterów wolnościowych i oddajemy im honor – mówiArkadiusz Gołębiewski, dyrektor Festiwalu NNW.

Do Konkursu Głównego X edycji zgłoszono 70 filmów, z których komisja selekcyjna wybrała 23 obrazy. Będą one walczyć o nagrodę Złotego Opornika.

Jednym z obrazów konkursowych jest film „Na zawsze pilot…” w reżyserii Sławomira Cioka, z którym udało nam się porozmawiać: 

Pełen tytuł filmu to „Na zawsze pilot Spitfire’a i Dywizjonu 303”. Taki skrócony nie oddaje całej historii?  

Tytuł, choć trochę długi, to dopiero w całości w pełni oddaje treść filmu. Spitfire – myśliwiec produkcji brytyjskiej, jest dumą mieszkańców Wysp i międzynarodową legendą. Wszystko, co z nim związane, przykuwa uwagę Brytyjczyków. Dla nas natomiast Dywizjon 303 to ten najczęściej wspominany, mimo że tych polskich w ramach Royal Air Force, było aż 16. Jako pierwszy odniósł największe sukcesy w 1940 r., ale – o czym warto pamiętać – działał dłużej, wraz z bohaterem mojego filmu. A inne polskie dywizjony też się wykazały, choć nieco później i mało się o tym mówi. Ja swoim filmem wypełniam nieco także i tę lukę. 

Film jest opowieścią o życiu pilota Alexa Herbsta. Wraca on do wydarzeń II wojny światowej...  

Fabuła filmu to całe życie pilota, bohatera obrazu – Witolda Aleksandra Herbsta. Jest poprowadzona od jego chłopięcych marzeń o lataniu, przez wybuch wojny, rewizję planów na życie. Chciał przecież latać w wojsku, ale to nie jest to samo, co latanie w siłach powietrznych w czasie wojny. A jeszcze czym innym jest latanie podczas wojny pod obcym niebem, jak to mówimy z polskiej perspektywy. Mamy wszystkie wielkie akcje z jego udziałem: osłonę lądowania w Normandii (D-Day) czy też tragiczny dla Amerykanów rajd na Schweinfurt. Część faktów opisana jest też w książce „Podniebna Kawaleria” mojego bohatera. Film toczy się aż do lat bieżących. Jest to więc w jakimś stopniu epicka opowieść pilota o jego życiu i duszy. O tym, co widział, przeżył i zrozumiał w trakcie swojego życia. Patrzymy na to z bliskiej, niemal dzisiejszej perspektywy.

Nagrodą specjalną za całokształt twórczości jest Platynowy Opornik. Otrzymuje ją twórca za niezłomność w podejmowaniu trudnych tematów, bezkompromisowość i niezależność w pracy twórczej.

Za przyczynianie się do zachowania pamięci narodowej. Za odwagę i trud w poszukiwaniu tematów i postaci niepokornych, niezłomnych i wyklętych od 2011 r. wręczana zostaje Nagroda im. Janusza Krupskiego.

Pasjonatom historii, którzy swoją pracą, wiedzą oraz doświadczeniem inspirują twórców filmowych do podejmowania tematyki historycznej, wręczone zostanie Źródło. Dodatkowo przyznana zostanie Nagroda Dyrektora Festiwalu za artystyczne przełożenie historii na język filmu.

Oprócz filmu uhonorowani zostaną twórcy materiałów Radiowych. Nagrodą główną jest Dokument Radiowy. Oprócz tego za bezkompromisowość w poszukiwaniu tematów przyznana zostanie nagroda literacka im. Błogosławionego ks. Władysława Bukowińskiego, Sygnet Niepodległości, czyli wyróżnienie przyznawane świadkom historii bohatersko walczącym o wolność oraz niepodległość kraju oraz nagroda Drzwi do Wolności. To ostatnie wyróżnienie przyznawane jest za odwagę oraz poświęcenie bohaterom wspierającym działaczy i liderów podziemia niepodległościowego oraz solidarnościowego jak również osobom, które w niezłomny sposób propagują ideę wolności.

Sponsorem głównym Festiwalu NNW jest PKO Bank Polski. Bank również objął patronatem pokaz filmu „AS czyli wspomnienie o Włodzimierzu Strzemińskim” oraz panel „Drzwi do wolności”. W debacie wezmą udział głównie kobiety, które bohatersko pomagały swoim mężom, przyjaciołom, tworzyły zaplecze dla działań opozycji. 

Oktawia Staciewińska

Filmy walczące o Złoty Opornik (w kolejności alfabetycznej):

„Ada Krysia Willenberg”, reż. Krzysztof Żurowski

„AS czyli wspomnienie o Włodzimierzu Strzemińskim”, reż. Dorota Petrus, Bogdan Lęcznar

„Czego nie mogliśmy wykrzyczeć”, reż. Ewa Żmigrodzka

„Dzik”, reż. Damian Lu Wenta, Łukasz Chojecki

„Gurgacz”, reż. Dariusz Walusiak

„Jak to z tym marcem było…”, reż. Sławomir Koehler

„Jako w niebie, tak i w Komańczy”, reż. Maciej Wójcik

„Józef Zator Przytocki pseudonim Czeremosz”, reż. Jolanta Roman-Stefanowska

„Krótkie popołudnie na Mazurach”, reż. Maria Dłużewska

„Lawina”, reż. Jędrzej Lipski, Piotr Mielech

„Matecznik”, reż. Kristof Gerega

„Millenium kontra tysiąclecie?”, reż. Piotr Kuciński

„Na zawsze pilot…”, reż. Sławomir Ciok

„Narodowe Zjednoczenie Wojskowe. Do końca wierni Polsce”, reż. Łukasz Korwin

„Niedokończone msze wołyńskie”, reż. Tadeusz Arciuch, Maciej Wojciechowski

„Paryż. Czas dokonany”, reż. Michał Muzyczuk

„Rodzina Góreckich”, reż. Bogna Bender-Motyka

„Rok 1966”, reż. Rafał Geremek

„Ryngraf”, reż. Dorota Kania

„Śpiewnik praw człowieka”, reż. Leszek Staroń

„Za kratą są zielone drzewa…", reż. Magdalena i Rafał Kołodziejczykowie

„Zacheusz”, reż. Biotr Buczak, Paweł Puton

„Zdzisław Najder. Chciałem zostać lotnikiem”, reż. Mieczysław Bartłomiej Vogt

„Żbik – Powstaniec z Żoliborza”, reż. Marcin Maślanka, Arkadiusz Pater