Czy wiesz, że…? 10 ciekawostek na temat kolarstwa

1. Początki kolarstwa

W 1817 r. Karl von Drais wynalazł rower dwubiegowy, czyli tzw. drezynę – prostą konstrukcję, która pozwalała pokonać odcinek między punktem A i B. Wprawiano go w ruch, odpychając się nogami od ziemi, a maksymalna prędkość wynosiła ok. 15 km/h. Dopiero w 1860 r. pojawiło się określenie „rower”, odnoszące się do pojazdu z napędem mechanicznym.

Początki kolarstwa szosowego jako dyscypliny sportowej sięgają 1868 r. Pierwszy oficjalny wyścig rowerowy odbył się 31 maja 1868 r. w Paryżu. Zawodnicy rywalizowali na odcinku 1200 m. Nowy sport szybko zyskał popularność nie tylko we Francji, ale także w Hiszpanii, Włoszech oraz Belgii.

2. Kolarstwo jako dyscyplina olimpijska

Kolarstwo jest dyscypliną olimpijską od 1896 r., gdy w Atenach zorganizowano pierwsze nowożytne igrzyska. Rywalizacja na rowerach była wtedy jedną z zaledwie dziewięciu dyscyplin sportowych.

Na przestrzeni lat kolarstwo mocno się rozwinęło, a rywalizacja zwiększyła do kilku dyscyplin. Oprócz kolarstwa szosowego są to: kolarstwo BMX, kolarstwo górskie i kolarstwo torowe. Podczas igrzysk olimpijskich w 2021 r. zawodnicy rywalizowali łącznie w aż 22 konkurencjach. Najwięcej z nich dotyczy kolarstwa torowego.

3. Legendarny wyścig Tour de France

Tour de France, wieloetapowy szosowy wyścig kolarski, organizowany jest cyklicznie na terenie Francji przez okres trzech tygodni od 1903 r. Zawody nie odbywały się jedynie w latach 1915-1918 (I wojna światowa) i 1940-1946 (II wojna światowa). To także impreza z największą pulą nagród – w 2007 r. ich łączna wysokość wynosiła 3,2 mln euro (z czego 450 tys. euro dla zwycięzcy).

Całkowita długość trasy wyścigu liczy obecnie ponad 3 tys. km. W przeszłości często była dłuższa i przekraczała 4 tys. km, a w latach 1911-1931 nawet 5 tys. km. Zawody Tour de France do dziś stanowią najbardziej prestiżowy wyścig kolarski na świecie – zaraz za nim znajdują się Giro d’Italia oraz Vuelta a España.

4. Kolarz szosowy, którzy jako jedyny w historii został Mistrzem Świata trzy razy z rzędu

Słowacki kolarz Peter Sagan jako jedyny w historii obronił tytuł Mistrza Świata trzy lata z rzędu. Miało to miejsce w latach 2015 (MŚ w Richmond w USA), 2016 (MŚ w Dausze w Katarze) oraz 2017 (MŚ w Bergen w Norwegii). Co ciekawe, w 2015 r. odebrał tytuł mistrza świata Polakowi Michałowi Kwiatkowskiemu, który w 2014 r. triumfował w hiszpańskiej Ponteferradzie.

Sagan, oprócz trzech tytułów mistrza świata, może też pochwalić się złotymi medalami mistrzostw Europy w kolarstwie szosowym (2016), a także złotymi krążkami MŚ juniorów w kolarstwie górskim (2008). W 2016 r. sięgnął również po Kryształową Kulę, triumfując w cyklu UCI World Tour.

5. Medale olimpijskie zdobyte przez Polaków

W XXI w. polscy sportowcy trzykrotnie zdobywali medale olimpijskie w kolarstwie. W 2008 r. w Pekinie oraz w 2016 r. w Rio de Janeiro srebrne krążki w kolarstwie górskim wywalczyła Maja Włoszczowska.

W Brazylii w 2016 r. brązowy medal w wyścigu indywidualnym w kolarstwie szosowym zdobył Rafał Majka.

6. Polacy, którzy wygrali wyścig Tour de Pologne w XXI wieku

Tour de Pologne to wieloetapowy wyścig kolarski, organizowany na terenie Polski cyklicznie od 1928 r. To jedna z najbardziej prestiżowych międzynarodowych imprez sportowych w naszym kraju.

Całkowita długość trasy TdP wynosi ok. 1200 km, choć w przeszłości bywała znacznie większa. Kolarze jadą z północy na południe kraju. Od 2008 r. meta wyścigu znajduje się w Krakowie.

Tour de Pologne ma silną obsadę i w XXI w. wyścig zdołało wygrać tylko trzech Polaków: Cezary Zamana (rok 2003), Rafał Majka (2014) oraz Michał Kwiatkowski (2018).

7. Rekord prędkości na rowerze na płaskiej nawierzchni

14 września 2013 r. rekord prędkości w jeździe na rowerze po płaskiej nawierzchni rowerem poziomym VeloX3 ustanowił Holender Jonkheer Sebastiaan Bowier, osiągając 133,785 km/h. Miało to miejsce podczas zawodów World Human Powered Speed Challenge w Battle Mountain w stanie Nevada w USA.

Na drugim miejscu do dziś znajduje się Sam Whittingham z Kanady, który 18 września 2009 r. rozwinął prędkość 133,284 km/h, jadąc rowerem poziomym Varna Tempest.

Wyższe prędkości były uzyskiwane na zjazdach, specjalnie zabudowanych konstrukcjach albo podczas jazdy w tunelu aerodynamicznym, tworzonym przez samochód jadący przed rowerzystą.

8. Downhill oraz uphill

Downhill to jedna z ekstremalnych odmian kolarstwa górskiego, która polega na indywidualnym zjeździe rowerem na czas po stromych, naturalnych stokach. Ścieżki zjazdowe często są bardzo wąskie, kamieniste lub poprzecinane wystającymi korzeniami.

Z kolei uphill to jazda pod górę i zdobywanie szczytów na rowerze. To bardzo wymagająca konkurencja dla najbardziej wytrwałych zawodników. Zawody uphillowe, w których cały czas jedzie się pod górę, odbywają się również w ramach kolarstwa szosowego. Przykładem jest wyścig kolarski w Kowarach organizowany w ramach cyklu PKO Ubezpieczenia via Dolny Śląsk.

9. Limit wagi rowerów, które biorą udział w zawodach

W 2000 r. Międzynarodowa Unia Kolarska dla rowerów biorących udział w zawodach wprowadziła limit 6,8 kg. Od pewnego czasu pojawiają się głosy, że limit ten powinien zostać obniżony, bo obecnie sprzęt kolarski wykonywany jest ze znacznie lepszych, bezpieczniejszych, ale i lżejszych materiałów.

Nikogo nie dziwią już bezpieczne, lekkie i sztywne ramy, dzięki którym rowery ważą mniej niż... 700 g. W efekcie mechanicy zawodowych kolarzy zmuszeni są dociążać rowery, by zawodnicy mogli być dopuszczeni do startu.

10. Przełęcz Stelvio marzeniem każdego kolarza

Przełęcz Stelvio (wł. Passo dello Stelvio) znajduje się na wysokości 2758 m n.p.m. To najwyższa przejezdna przełęcz we włoskich Alpach Wschodnich, a zarazem najwyższy punkt na trasie Giro d’Italia. Maksymalne nachylenie trasy wynosi 11-12 proc. 

Jazda tą trasą gwarantuje niesamowite widoki, a jej pokonanie daje ogromną satysfakcję. Podjazd od strony Bormio ma 22 km i liczy 38 stromych zakrętów, nazwanych nazwiskami legendarnych kolarzy, którzy wygrywali etapy słynnego wyścigu Giro D’Italia.

Marek Wiśniewski