Poznaj PKO Bank Polski Ekstraklasę #3: Lech Poznań

1. Początki Lecha Poznań i przydomek „Kolejorz”

Początki dzisiejszego Lecha Poznań sięgają 1922 r., choć słowo Lech w nazwie klubu pojawiło się dopiero w 1957 r. Klub został założony w miejscowości Dębiec, która stanowi dziś część Poznania. Pierwotna nazwa klubu to Lutnia Dębiec, a jej pomysłodawcą był skarbnik zespołu Jan Dyzman, który w wolnych chwilach śpiewał w chórze o nazwie Lutnia.

Pierwszy mecz rozegrano 17 września 1922 r. Lutnia Dębiec zremisowała wówczas ze Spartą Poznań 1:1. Trzy lata później prezesem został Stanisław Dereziński, który dążył do ciągłego rozwoju klubu. Na co dzień pracował na kolei i doprowadził do współpracy między klubem a pracodawcą.

W 1930 r. drużyna zaczęła funkcjonować pod patronatem Polskich Kolei Państwowych jako Klub Sportowy Kolejowego Przysposobienia Wojskowego. To wtedy rozpoczęła się „kolejowa” tradycja Lecha Poznań, który do dziś nosi przydomek „Kolejorz”.

W 1957 r. nazwę zmieniono na Klub Sportowy Lech Poznań, a po kilku miesiącach na Kolejowy Klub Sportowy Lech Poznań. W 2006 r. doszło do fuzji Lecha Poznań z Amicą Wronki. Holding Amica przejął prawa niematerialne poznańskiego klubu, a klub pod nazwą KKS Lech Poznań SA do rozgrywek ligowych został zgłoszony na licencji Amiki.

2. Siedem tytułów mistrza Polski

Lech Poznań siedem razy zdobywał mistrzostwo Polski. Było tak w 1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010 i 2015 r.

Choć w XXI w. Lech sięgał po tytuł mistrzowski tylko dwa razy, to od lat znajduje się w czołówce Ekstraklasy i często kończy rozgrywki na podium. W 2013, 2014 i 2020 r. „Kolejorz” kończył sezon z tytułem wicemistrza Polski. Z kolei w 2009, 2017 i 2018 r. zajmował trzecie miejsce w lidze.

Lech może się też pochwalić pięciokrotnym zdobyciem Pucharu Polski (1982, 1984, 1988, 2004, 2009), a także sześciokrotnym zdobyciem Superpucharu kraju, co stanowi rekord (1990, 1992, 2004, 2009, 2015, 2016). Druga w tej klasyfikacji jest Legia Warszawa, która Superpuchar wywalczyła cztery razy.

3. Dwanaście tytułów króla strzelców

Piłkarze Lecha Poznań łącznie zdobyli dwanaście tytułów króla strzelców. Dokonali tego: Teodor Anioła – trzykrotnie, w latach 1949, 1950 i 1951; Mirosław Okoński – w 1983 r.; Andrzej Juskowiak – w 1990 r., Jerzy Podbrożny – dwukrotnie w latach 1992 i 1993; Piotr Reiss – w 2007 r.; Robert Lewandowski – w 2010 r.; Artjoms Rudņevs – w 2012 r.; Marcin Robak – w 2017 r. i Christian Gytkjær – w 2020 r.

Spośród wszystkich piłkarzy Lecha w historii najwięcej goli, bo aż 138, zdobył w Ekstraklasie Teodor Anioła, który grał w klubie w latach 1945-1961. Obecnie zajmuje dziesiąte miejsce w historii na liście Klubu 100, czyli rankingu piłkarzy, którzy podczas swojej kariery zdobyli 100 lub więcej bramek w rozgrywkach o mistrzostwo Polski.

4. Stadion Lecha Poznań – jedna z aren Euro 2012

Historia obecnego Stadionu Miejskiego w Poznaniu sięga 1968 r. Trybuny powstały na usypanym wale ziemnym, na którym zbudowano koronę stadionu i betonowe ławki. Co ciekawe, obiekt przez długie lata składał się z trzech trybun w kształcie podkowy. W miejscu czwartej planowano wybudować pływalnię i sale gimnastyczne, ale pomysł nigdy nie został wdrożony w życie.

Pierwszy mecz Lech rozegrał na tym obiekcie w 1980 r. Wcześniej występował na Stadionie przy ul. 28 Czerwca w Dębcu, który został otwarty jeszcze przed II wojną światową – w 1934 r. Wkrótce po przenosinach Lecha na nowy stadion rozpoczęła się złota era klubu, obfitująca w pierwsze tytuły mistrza Polski (1983, 1984) oraz pierwsze triumfy w krajowym pucharze (1982, 1984, 1988).

W 2002 r. rozpoczęła się generalna modernizacja stadionu, w ramach której dobudowano brakującą trybunę. W kolejnych latach realizowano plan rozbudowy, ale gdy w 2007 r. przyznano Polsce i Ukrainie prawa organizacji turnieju Euro 2012, zmieniono koncepcję architektoniczną na rzecz większego obiektu o pojemności przekraczającej 40 tys. widzów. Dzięki temu obiekt stał się jedną z aren mistrzostw Europy w 2012 r. Rozegrano na nim trzy mecze fazy grupowej. Dziś pojemność stadionu wynosi 42 837 miejsc.

5. Cztery starty w fazie grupowej europejskich pucharów

Lech Poznań cztery razy wywalczył awans do fazy grupowej europejskich pucharów. W sezonie 2008/09 grał w Pucharze UEFA (trzecie miejsce w grupie z AS Nancy, CSKA Moskwa, Deportivo La Coruna i Feyenoordem), w sezonie 2015/16 w Lidze Europy (trzecie miejsce w grupie z FC Basel, Fiorentiną i CF Os Belenenses), a w zakończonych niedawno rozgrywkach fazy grupowej Ligi Europy zajął ostatnie miejsce w grupie z Rangers FC, Benficą Lizbona i Standardem Liege.

Bez cienia wątpliwości najlepszy dla Lecha był sezon 2010/11, kiedy w „grupie śmierci” z Manchesterem City, Juventusem Turyn i Red Bullem Salzburg poznaniacy wywalczył drugie miejsce, mając 11 punktów – tyle samo, co zwycięzca grupy, którym okazała się drużyna z Anglii.

„Kolejorz” sprawił wtedy nie lada sensację, pokonując u siebie „The Citizens” 3:1 oraz dwukrotnie niespodziewanie remisując z Juventusem – 1:1 na swoim stadionie oraz 3:3 na wyjeździe. Lech wyszedł z grupy kosztem Juventusu i Red Bulla Salzburg, jednak odpadł po wyrównanym dwumeczu ze Sportingiem Braga. W Poznaniu „Kolejorz” zwyciężył 1:0, ale w rewanżu w Portugalii przegrał 0:2.

6. Rekordowy transfer Jakuba Modera

Minionej jesieni, ostatniego dnia okienka transferowego, Lech Poznań ogłosił prawdziwy hit transferowy. Środkowy pomocnik Jakub Moder został sprzedany do angielskiego Brightonu za kwotę, która jest transferowym rekordem PKO Bank Polski Ekstraklasy. Brytyjczycy zapłacili za 21-letniego zawodnika 11 mln euro.

Moder przebił transfer bramkarza Radosława Majeckiego z Legii Warszawa do AS Monaco (za 7 mln euro) oraz transakcję z udziałem innego piłkarza Lecha Poznań, obrońcy Jana Bednarka, który w 2017 r. za 6 mln euro został sprzedany z Lecha Poznań do angielskiego Southampton. Dla porównania dziesięć lat temu Robert Lewandowski został sprzedany przez poznański klub do Borussii Dortmund za 4,7 mln euro.

Moder podpisał pięcioletni kontrakt, ale do końca roku będzie grał w poznańskim klubie na zasadzie wypożyczenia

7. Najmłodszy strzelec Lecha Poznań

Najmłodszym strzelcem Lecha Poznań w historii występów w Ekstraklasie został Filip Marchwiński. Zdobywając w 2018 r. bramkę w debiucie przeciw Zagłębiu Sosnowiec (6:0) miał zaledwie 16 lat i 343 dni.

W klasyfikacji najmłodszych snajperów Lecha wyprzedził m.in. Dawida Kownackiego, który w 2014 r. strzelił gola dla „Kolejorza”, mając 16 lat i 344 dni. Miało to miejsce w spotkaniu z Pogonią Szczecin, zakończonym porażką 1:5

8. Zastrzeżony numer „12”

O ile w Legii Warszawa od sezonu 2006/07 zastrzeżony jest numer „10”, z którym przed laty grał Kazimierz Deyna, o tyle w Lechu Poznań od 2012 r. żaden piłkarz nie może zagrać z numerem „12”. Został on zastrzeżony dla… kibiców, którzy zostali uznani za „dwunastego” zawodnika „Kolejorza” podczas meczów Lecha Poznań. Ostatnim zawodnikiem, który nosił koszulkę z „12”, był bramkarz Mariusz Luncik.

9. W reprezentacji roi się od lechitów

W obecnej reprezentacji Polski, prowadzonej przez trenera Jerzego Brzęczka, roi się od piłkarzy, którzy występują lub w przeszłości występowali w Lechu Poznań. Na listopadowe zgrupowanie kadry selekcjoner powołał aż dziesięciu takich zawodników.

Byli to Jan Bednarek (Southampton), Tomasz Kędziora (Dynamo Kijów), Robert Gumny (FC Augsburg), Bartosz Bereszyński (UC Sampdoria), Karol Linetty (Torino FC), Jakub Moder (Lech Poznań/Brighton & Hove Albion), Kamil Jóźwiak (Derby County), Jakub Kamiński (Lech Poznań), Robert Lewandowski (Bayern Monachium) i Łukasz Fabiański (West Ham United).

Wkrótce byłych i obecnych piłkarzy Lecha może być w kadrze więcej, bo w obrębie zainteresowań selekcjonera Jerzego Brzęczka znajdują się m.in. Alan Czerwiński (Lech Poznań), Krystian Bielik (Derby County), Maciej Makuszewski (Jagiellonia Białystok), a także Marcin Kamiński i Dawid Kownacki (obaj Fortuna Düsseldorf).

10. Klubowe maskotki

Koziołki z poznańskiego ratusza są chyba najbardziej rozpoznawalnym symbolem Poznania, stając się jego nieodłącznym symbolem i atrakcją turystyczną. Nic dziwnego, że zostały również maskotkami Lecha.

Kiedyś przy Bułgarskiej koziołek był jeden, ale w 2011 r. dołączył do niego drugi. W ramach głosowania internetowego kibice nadali im imiona Ejber i Gzub. Pierwszy jest zawadiaką i żartownisiem, a drugi ma dużo spokojniejsze usposobienie.

Marek Wiśniewski