Blockchain – dane do sześcianu

Technologia blockchain jest systemem, który przechowuje dane w wielu lokalizacjach zamiast w jednym centralnym miejscu – w ten sposób wzmacnia ich bezpieczeństwo. Dzięki swoim właściwościom rewolucjonizuje sposób zawierania, rozliczania i zapisywania transakcji elektronicznych.

Łańcuch bloków, z którego jest stworzony, może być wykorzystywany w transakcjach cyfrowych dotyczących m.in. rynku energii elektrycznej, handlu, sprzedaży i kupna akcji. Trwają prace nad wykorzystaniem go w bankowości, ubezpieczeniach, administracji publicznej i przy uwierzytelnianiu dokumentów. Wiele już w tym kierunku zrobiono.

Pierwsza generacja rewolucji cyfrowej przyniosła nam internet informacji. Druga generacja – napędzana technologią blockchain – przynosi nam internet wartości: nową platformę do przekształcania świata biznesu i przekształcania starego porządku ludzkich spraw na lepsze – powiedział Don Tapscott, współzałożyciel Blockchain Research Institute.

Oprogramowanie zostało upublicznione 9 listopada 2008 r. przez Satoshiego Nakamoto, który wciąż pozostaje anonimowy dla swojego bezpieczeństwa.

Blockchain – co to jest?

Blockchain to rozproszona baza danych, bez centralnej jednostki. Każdy uczestnik sieci blockchain bierze udział w zaszyfrowanej, ale publicznie widocznej transakcji.

Jeden blok zawiera informacje o określonej liczbie transakcji, następnie po jego zamknięciu tworzy się kolejny blok danych, a za nim kolejny i następny, tworząc pewien rodzaj łańcucha. Mogą być w nim przechowywane informacje o różnych rodzajach transakcji, np. handlowych, kupnie lub sprzedaży walut.

Nowy blok jest dołączany do poprzednich, a w każdym łańcuchu bloków jest widoczna historia transakcji, której nie można zmienić, ani usunąć.

Technologia blockchain

Każda transakcja to nowy blok dodany do istniejącego łańcucha. Jednak wcześniej musi ona zostać potwierdzona. Wraz z zwiększającą się liczbą zaakceptowanych operacji zmniejsza się szansa na wykonanie zmian w łańcuchu. Gdy powstaje nowy blok posiada on streszczenie poprzedniego. Zawierają one każdą dokonaną zmianę oraz wcześniejszych i obecnych właścicieli.

Dzięki rozproszeniu bazy i przechowywaniu kopii danych na tysiącach czy nawet milionach komputerów użytkowników sieci na całym świecie baza nie ma centralnego miejsca, gdzie można w prosty sposób zarządzić jej treścią, zmienić dokument czy go usunąć. Ich utrata staje się właściwie nierealna. Nawet jeśli w części sieci dokument zostałby zmodyfikowany, to możemy dotrzeć do jego pierwotnej kopii. Sama zmiana jest też widoczna dla innych użytkowników.

Zalety blockchain:

1. Zdecentralizowany – każda kopia rejestru przechowywana jest na wielu komputerach, które tworzą sieć. Jeżeli ktoś zostanie odłączony od sieci, nie wpływa to na pozostałych użytkowników, a przy ponownym podłączeniu odzyskamy nasze dane.
2. Trwały – „zamknięty” i „zapisany” blok jest niezmienny. To sprawia, że manipulacja oraz fałszerstwa są niemożliwe.
3. Jawny – co do zasady dojście do informacji ma każdy w sieci, są one rozproszone są wśród uczestników w czasie rzeczywistym.
4. Bezpieczny – to właściwie niemożliwy do sfałszowania system. Jest to jedynie możliwe przy wykorzystaniu ogromnej mocy obliczeniowej oraz wymaga modyfikacji każdej zaistniałej w przeszłości transakcji.

Blockchain – jak działa w banku

Technologia blockchain jest skomplikowanym kodem i nieintuicyjnym środowiskiem, którego interfejs jest znacznie bardziej skomplikowany niż Internet, który znamy z naszych codziennych aktywności oraz platformy bankowe. Eksperci są zdania, że technologia ta dopiero się rozkręca. Mimo tego PKO Bank Polski dostrzegł jej potencjał i już ją wykorzystuje.

Pierwszy etap wdrożenia technologii blockchain dotyczył systemów pozwalających na weryfikację autentyczności dokumentów bankowych, w tym regulaminów oraz taryf opłat i prowizji.

Klienci mają do dyspozycji system, który dzięki zaawansowanej matematyce i technikom kryptograficznym, pozwala na sprawdzenie aktualności i autentyczności danego dokumentu poprzez użycie unikalnego numeru (tzw. hash) udostępnionego przez bank. Korzystanie z tego rozwiązania jest bardzo proste dla użytkownika. Co więcej, stały dostęp do dokumentów publicznych takich jak regulaminy zapewniamy także osobom, które nie są już naszymi klientami. Dzięki wprowadzonym rozwiązaniom bank mógł także zrezygnować z wysyłki części papierowych dokumentów.

Jednym z projektów jest także Sandbox Blockchain, czyli środowisko testowe, w którym firmy i startupy pracujące nad produktami i usługami z wykorzystaniem technologii blockchain mogą przetestować swoje pomysły w bezpiecznym środowisku programistycznym.

Według ekspertów szacowana wartość globalnego rynku rozwiązań blockchain do końca 2025 r. wyniesie 39,7 mld dolarów. W Polsce pojawia się coraz więcej projektów wykorzystujących zalety blockchain. KIR, działający jako hub technologiczny dla krajowego sektora finansowego, oraz PKO Bank Polski, mają już na swoim koncie wspólnie zrealizowane projekty w zakresie rozwoju usług na bazie blockchain Hyperledger Fabric (HLF).

Tomasz Waligóra