Kredyt zaufania

W 2020 r. na Mazowszu próbowano wyłudzić kredyt na 2,4 mln zł, a wcześniej na Śląsku – na 20 mln zł. Jak informuje Związek Banków Polskich, od stycznia do czerwca udaremniono ponad 3 tys. prób wyłudzeń kredytów. W porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, takich zdarzeń odnotowano o przeszło 800 więcej. Natomiast między lipcem i wrześniem 2020 r. zanotował aż 1888 prób wyłudzeń na łączną kwotę ponad 61 mln zł. To najgorsze statystyki od prawie czterech lat.

Wyłudzenie pożyczki

Liczba wyłudzeń może mieć związek z liczbą zgubionych lub skradzionych dokumentów. W trzecim kwartale zgłoszono do bazy dokumentów zastrzeżonych aż 44 172 dowody osobiste, prawa jazdy itp.

Rejestruje je System Dokumenty Zastrzeżone ZBP – ogólnopolska baza milionów skradzionych i zagubionych dokumentów. Chroni przed wyłudzeniami z użyciem cudzej tożsamości. W kilka minut dane trafiają do wszystkich banków, operatorów telefonii komórkowych oraz tysięcy innych firm korzystających z systemu. Dlatego, jeżeli stracimy jakiś dokument koniecznie zgłośmy to na policję, czy do banku.

Wyłudzenie kredytu jak się bronić

Nie tak łatwo wyłudzić kredyt przez internet. W przeciwieństwie do pożyczek, kredyty są produktem finansowym udzielanym wyłącznie przez banki, a tego rodzaju instytucje stosują szereg zabezpieczeń. Z pożyczką z innych źródeł nie zawsze tak jest. Czasem potrzebny jest jedynie dowód osobisty, a to stwarza większe pole do popisu dla oszustów.

Co zrobić, aby nie paść ofiarą takiego oszustwa? Stosuj się do zasad:

1. Pilnuj swoich dokumentów i odpowiednio je zabezpiecz – to najprostszy sposób na to, by chronić się przed wyłudzeniem kredytu.
2. Chroń swoje dane osobowe – nie podawaj byle gdzie. Dowód osobisty nie jest konieczny do tego, by doszło do wyłudzenia kredytu. Oszuści, mając np. PESEL, czy znając imiona naszych rodziców, mogą sami stworzyć dowód osobisty, który do złudzenia będzie przypominał oryginał.
3. Jeśli stracisz dokumenty, zastrzeż je. Dopiero wtedy dokument staje się dla oszusta bezużyteczny.
4. Monitoruj BIK – sprawdzaj stan swojego zadłużenia.
5. Wystrzegaj się szczególnie otwierania wiadomości elektronicznych niewiadomego pochodzenia. Nie podawaj także haseł ani loginów osobom postronnym.
6. Nie kopiuj numeru rachunku bankowego, nie zezwalaj przeglądarce na zapamiętywanie haseł i wybieraj wyłącznie wiarygodne sklepy internetowe.

Wyłudzenie kredytu na cudzy dowód

W razie kłopotów najlepiej od razu zgłosić się do własnego banku lub dowolnego innego i zastrzec dowód osobisty w Systemie Dokumenty Zastrzeżone. To niezwykle istotne, ponieważ chroni przed wykorzystaniem utraconego dokumentu do przestępstwa, jakim jest wyłudzenie kredytu lub pożyczki. Zgłoszona informacja zostanie przekazana do wszystkich banków, a także innych instytucji finansowych.

Zastrzeżenie dokumentu w banku to nie wszystko. Konieczne jest jego zgłoszenie na policji. Do tego trzeba zawiadomić również organ gminy i złożyć wniosek o nowy dokument. Gdy utrata dowodu osobistego lub paszportu nastąpiła za granicą, należy zgłosić się do placówki konsularnej.

Wyłudzenie kredytu – kodeks karny

Kara za wyłudzenie kredytu lub pożyczki zależy od ostatecznej kwalifikacji czynu. W przypadku oszustwa z art. 286 k.k. zaczyna się od 6 miesięcy, a maksymalnie może wynieść nawet 8 lat pozbawienia wolności. W przypadku spraw mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2. Co ciekawe, jeżeli oszustwo zostało popełnione na szkodę osoby najbliższej, wówczas ściganie następuje dopiero na wniosek pokrzywdzonego.

Za oszustwo finansowe grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat. Jednak w tym przypadku ustawodawca przewidział specjalną klauzulę niekaralności – jeżeli sprawca dobrowolnie zapobiegł wykorzystaniu pożyczki lub kredytu albo zaspokoił roszczenia pokrzywdzonego, nie będzie on podlegał karze.  

Wyłudzenie kredytu przedawnienie

Jest taka możliwość. Jeśli ktoś został skazany za oszustwo kredytowe w ścisłym tego słowa znaczeniu, to kara ulega przedawnieniu po 30 latach. W przypadku oszustwa, niekorzystnego rozporządzenia cudzym mieniem, okres ten skraca się do lat 15.

Jak się bronić przed wyłudzeniem kredytu?

Przede wszystkim chrońmy swoje dane i wykorzystujmy tylko sprawdzone sposoby logowania oraz bankowe narzędzia. Jednym z nich jest np. e-Tożsamość – to bezpłatny, cyfrowy odpowiednik dokumentu tożsamości wydany przez bank. Można w niej korzystać z usług online, które wymagają potwierdzenia danych użytkownika. W Polsce jako pierwszy usługę e-Tożsamość wprowadził PKO Bank Polski. Jej aktywacja jest bardzo prosta. Sam sprawdź.

Tomasz Waligóra