Czy plastikowe karty płatnicze mogą być eko?

Nowe życie dla plastikowych butelek zbieranych na plażach oceanicznych

Pierwsze „zielone” karty płatnicze trafiły do portfeli klientów PKO Banku Polskiego pod koniec czerwca 2023 r. Są to Przejrzyste karty kredytowe – wykonane z plastiku PET pochodzącego z recyklingu (tzw. rPET). Do ich produkcji stosuje się innowacyjny materiał Ocean Plastic®, pozyskiwany z powtórnego przetwarzania plastikowych butelek odzyskiwanych przez organizacje Parley for the Oceans. Same butelki zbierane są np. na plażach oceanicznych i obszarach przybrzeżnych w krajach, gdzie nadal często brakuje dobrze zorganizowanego systemu recyklingu śmieci. Plastikowe butelki prawdopodobnie trafiłyby więc do oceanów, zamiast zostać poddane recyklingowi.

Na rewersie Przejrzystych kart kredytowych znajduje się napis „Wykonano w 70% z Ocean Plastic®” oraz symbol recyklingu. Zastosowanie przy produkcji kart 70% tworzywa PET z recyklingu związane jest ze specyfiką konstrukcji samej karty, wymaganiami technologicznymi produkcji i międzynarodowymi normami określającymi jakości kart.

Producentem nowych kart jest firma Thales, współpracująca z organizacją Parley. Według danych ekspertów z Thales, karty z Ocean Plastic® to realne korzyści dla mórz i oceanów - jedna karta to szacunkowo równowartość jednej plastikowej butelki pochodzącej z odzysku. Oznacza to nadanie tej butelce nowego, drugiego życia.

A sam Parley prowadzi też działania na rzecz lokalnych społeczności, angażuje się w edukację i pomaga w organizacji lokalnych systemów recyklingu odpadów. Działalność organizacji Parley pozwala więc coraz skuteczniej przeciwdziałać zanieczyszczaniu mórz i oceanów i ograniczać ilość nowych tworzyw sztucznych wprowadzanych do użytku.

Karty płatnicze wykonane w 100% z tworzywa pochodzącego z recyklingu

Przed końcem 2023 roku PKO Bank Polski rozpocznie stopniowe wydawanie wszystkich plastikowych kart, wykorzystując materiały pochodzące z odzysku.

Tworzywo PVC z recyklingu (tzw. rPVC) zastąpi wówczas standardowy plastik PVC najczęściej używany do produkcji kart. Koszt produkcji takich kart z PVC z recyklingu (ale też innych tworzyw ekologicznych) jest nieco wyższy niż tych wykonanych ze zwykłego PVC. Związane jest to z kosztami pozyskania i przetworzenia surowca o odpowiedniej jakości. Najczęściej wykorzystywane są tu odpady przemysłowe – np. pochodzące z przemysłu opakowaniowego i poligraficznego. Dla klientów jednak zmiana surowca nie przełoży się na zwiększenie opłat za karty.

Na rewersie tych nowych kart znajdzie się napis „Wykonano w 100% z PVC z recyklingu” oraz symbol recyklingu. Nowe i wznawiane karty w bardziej ekologicznej wersji będą wydawane klientom stopniowo, dopiero po wyczerpaniu dotychczasowych zapasów.

A czy w ogóle potrzebujemy jeszcze plastikowej karty?

Według danych Narodowego Banku Polskiego, już ponad 99% płatności kartowych Polacy wykonują zbliżeniowo, a wśród nich coraz większą popularność zyskują płatności telefonem, zegarkiem lub opaską. To oznacza, że plastikowa karta coraz częściej ląduje nie w naszym portfelu, ale… na dnie szuflady. Dlatego wielu ekspertów zajmujących się rynkiem płatności przewiduje, że fizyczne karty zostaną zastąpione w niedalekiej przyszłości przez karty cyfrowe, czyli takie dostępne tylko w aplikacjach mobilnych banków czy ich serwisach internetowych. Choć same karty jeszcze z rynku całkowicie nie znikną, nadal będziemy z nich korzystać np. przy wyjazdach za granicę. Jest to związane z faktem, że nie wszędzie na świecie płatności zbliżeniowe są już tak popularne jak w naszym kraju.

Nowe podejście PKO Banku Polskiego do kart jest zgodne z proekologicznymi wymogami i oczekiwaniami międzynarodowych organizacji kartowych i zmianami czekającymi całą branżę. Mastercard już w kwietniu 2023 r. ogłosił przyspieszenie prac w celu redukcji zużycia jednorazowego plastiku PVC, z którego najczęściej wykonywane są karty. To oznacza, że od 1 stycznia 2028 roku wszystkie banki na świecie będą miały obowiązek wydawania plastikowych kart wykonanych wyłącznie z materiałów pochodzących ze zrównoważonych źródeł. Podjęte przez PKO Bank Polski decyzje o przejściu na wykorzystanie tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu oznaczają, że już teraz bank działa zgodnie z wymaganiami Mastercard w tym obszarze. Wprowadzane przez bank karty z tworzyw pochodzących z odzysku są też zgodne z bieżącymi rekomendacjami organizacji Visa w tym zakresie.

Zmiana plastiku, z którego wykonywane są karty płatnicze PKO Banku Polskiego to nie jedyna zmiana dotycząca kart banku. Jeszcze w lutym 2022 roku z rewersów kart zaczął stopniowo znikać pasek do podpisu. Sam pasek do podpisu i wymóg podpisania karty po jej otrzymaniu istniał od początku wydawnictwa kart w Polsce. Jednak stracił on swoje znaczenie, od kiedy transakcje wykonywane są zbliżeniowo, także za pomocą smartfonów czy zegarków.

Od roku 2021 klienci PKO Banku Polskiego mogą też płacić zbliżeniowo używając BLIKA zbliżeniowego, już bez konieczności posiadania jakiejkolwiek karty płatniczej. Wystarczy mieć konto w PKO Banku Polskim z aktywną aplikacją mobilną IKO oraz smartfon z systemem Android wyposażony w moduł NFC.

Tomasz T. Owoc
ekspert w PKO Banku Polskim