Stary banknot, nowa wartość

Z zestawienia przygotowanego przez NBP wynika też, że na koniec marca 2020 r. wszystkich pozostających w obiegu banknotów było prawie 2 mld 521 mln sztuk, a ich wartość wyniosła ponad 263 mld 939 mln zł. Ale tylko nieliczne wśród nich są unikatowe, a kolekcjonerzy cenią sobie o wiele bardziej te stare i dawno wycofane z rynku.

Stare banknoty

Ceny kolekcjonerskich banknotów mogą zaskoczyć. Wyemitowany przez Bank Anglii w 1948 r. banknot o nominale miliona funtów brytyjskich, wypuszczono tylko w liczbie 9 sztuk. Sprzedano go w 2011 r. za 131 tys. euro., a 10-szylingowy banknot z 1817 r. za 186 tys. euro.

Rekordy biją jednak stare dolary. To mistrzowie w tej kategorii. Nominał tysiąca dolarów amerykańskich w czerwonym kolorze i z pieczątką na awersie wyemitowany w 1891 r. został sprzedany na aukcji za 2,12 mln euro. Najdroższy jest jednak banknot 1000-dolarowy z tego samego okresu. Ze względu na zapis liczby tysiąc, w którym zera przypominają arbuzy nazywany jest „Grand Watermelon”. Został sprzedany na aukcji za 2,791 mln euro.

Stare polskie banknoty

Na naszym rynku trudno o takie wydarzenie. Sprzedaż monety 10-groszowej za – 24 tys. zł to rzadkość. Za słynną pięciozłotówkę bitą w latach 1958-1974, która na rewersie ma rysunek rybaka, można dostać nawet za 8 tys. zł. Co określa cenę monety czy banknotu?

Na cenę ma wpływ ma wiele kwestii m.in. nakład, numer seryjny i jego stan – nowe zawsze będą lepiej wyceniane.

Inaczej jest w przypadku banknotu 19-złotowego, który wyemitowano w 2019 r. z okazji 100-lecia działalności Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Symbolika liczby 19 i niewielki nakład – 55 tys. sztuk – sprawiły, że wyprzedały się już kilka godzin po rozpoczęciu sprzedaży. Cena emisyjna wynosiła 80 zł., ale na aukcjach numizmatycznych ceny sięgały 500 zł., a w przypadku nietypowych numerów seryjnych nawet 1000 zł. Wysoka wartość tych banknotów utrzymuje się do dziś.

Banknoty wycofane z obiegu

Niestety, stare polskie pieniądze nie podlegają już wymianie. Złotówki z okresu PRL i początku lat 90. XX w. można było wymienić na nowe pieniądze maksymalnie do końca 2010 r. NBP szacuje, że przed końcem denominacji w szufladach Polaków pozostawały banknoty o wartości 170 mln zł.

Wszystkie banknoty euro wciąż są ważne i normalnie funkcjonują w obiegu. Jak na razie Europejski Bank Centralny nie ujawnił żadnych planów wycofania z obiegu starych banknotów – są ważne bezterminowo.

Tak jest też z dolarami. Wszystkie dolary wciąż znajdują się w obiegu – są legalnym, pełnoprawnym środkiem płatniczym. Oznacza to, że nie musimy poszukiwać kantoru, który przyjmie nieaktualne banknoty, gdyż takich po prostu nie ma.

Interesującym przypadkiem nieaktualnych banknotów są korony szwedzkie. Nowe banknoty pojawiły się w Szwecji w 2015 i 2016 r. Od czerwca 2017 r. wszystkie stare banknoty szwedzkie są już nieważne i nie podlegają wymianie na zwyczajnych zasadach.

Co zrobić, kiedy mamy stare banknoty?

• wymienimy je w niektórych kantorach znajdujących się w dużych miastach,
• skup starych funtów prowadzą wyspecjalizowane firmy,
• sprzedać je na własną rękę dając ogłoszenie.  

Jak przechowywać stare banknoty?

Notafilia to inaczej kolekcjonowanie banknotów. Samo słowo pochodzi z języka greckiego od dwóch wyrazów: nota – oznaczającego znak oraz filos – czyli „coś ważnego”. Jest uznawana za naukę pomocniczą numizmatyki.

Pamiętaj, że na banknoty zły wpływ mają:

• nadmierna wilgoć lub suchość,
• promienie słoneczne,
• kurz i zabrudzenia.

Aby przechowywać je bezpiecznie warto sięgnąć po profesjonalne akcesoria. Takie, które zostały zaprojektowane i wykonane z myślą o przechowywaniu papierowych pieniędzy. Absolutna podstawa to:

• albumy na banknoty. Jeden album (300 sztuk) pozwoli zgromadzić dużą kolekcję w jednym miejscu,
• ramki kolekcjonerskie – do każdej z nich możemy włożyć jeden banknot,
• pudełka kolekcjonerskie – do nich mogą trafić specjalnie zalaminowane banknoty.  

Internetowy kantor wymiany walut

Kolekcjonując stare banknoty możemy szukać okazji także za granicą. Jeśli trafi się nam dobra oferta, całą operację kupna możemy przeprowadzić korzystając z kantoru on-line. To spora wygoda i bezpieczeństwo. Aukcje numizmatyczne prowadzone są przecież również w sieci. To teraz standard.

Natomiast kantor internetowy to jeden z elementów pakietu walutowego 3w1. Oprócz kantoru w jego skład wchodzą konto walutowe i karta wielowalutowa. Wszystkie trzy elementy pakietu doskonale się uzupełniają. Może warto spróbować.

Bartosz Piotrowski