Franczyza – licencja na sukces?

Portal Entrepreneur opublikował międzynarodowy ranking, który przedstawia najlepsze globalne franczyzy 2021. Zestawienie składa się z 200 firm, które rozwijają się na międzynarodowym rynku. W czołówce są m.in.: McDonald's, KFC, 7-Eleven, Pizza Hut i Dunkin’.

Natomiast w Polsce, królują: Abc (Grupa Eurocash), Żabka oraz Livio. – Franczyza w Polsce rozwija się dynamicznie na tle innych krajów i sądzę, że ten trend wzrostowy będzie trwał. Z naszych analiz wynika, że tempo przyrostu liczby franczyz w Polsce, to około 5 proc. z roku na rok (zarówno liczby franczyzobiorców, jak i liczby dostępnych systemów franczyzowych). W innych krajach rozwiniętych, tj. Wielka Brytania, Francja czy Niemcy, ten przyrost jest na poziomie 1-2 proc. z roku na rok – wyjaśnia Grzegorz Łaptaś, partner PwC.

Franczyza – co to jest?

Na czym polega franczyza? Najprościej rzecz ujmując to gotowa koncepcja biznesowa, czyli dochodowy model biznesowy. Aby z niego skorzystać trzeba wykupić licencję, przedtem jednak należy spełnić określone w umowie warunki.

Franczyza – w co najlepiej zainwestować?

Najbardziej popularnymi biznesami we franczyzie są: w handlu – sklepy spożywcze, a w usługach – koncepty gastronomiczne. W ostatnim czasie coraz większą popularność zyskiwały:

• restauracje z ofertą dla wegetarian;
• sklepy specjalistyczne jak np. żywność ekologiczna czy karma dla zwierząt;
• koncepty edukacyjne, które oferują zajęcia rozszerzające szkolną wiedzę np. kursy językowe. 

Na czym polega franczyza?

Skoro wiemy co to jest, teraz dowiedzmy się jak się do tego zabrać. Przede wszystkim musimy wiedzieć, jakie są reguły gry we franczyzę. Po pierwsze właścicielem znaku towarowego i marki sieci jest franczyzodawca. To on prowadzi firmę pod danym logo i osiąga z tego zyski. Druga strona, czyli franczyzobiorca prowadzi biznes pod logo franczyzodawcy, czyli jest przedsiębiorcą – jego dochód to zysk z prowadzonej działalności.

Jeśli chcemy skorzystać z takiego rozwiązania, musimy się liczyć z inwestycją. To do nas należy sfinansowanie otwarcia punktu i zakupu towaru. Dobra wiadomość jest taka, że to nasz majątek i w razie czego możemy go sprzedać.

Franczyzodawca dzieli się swoim know-how i pobiera za to opłaty m.in.: za licencję franczyzową oraz miesięczną opłatę franczyzową. Ustala również ceny towarów lub usług. Oczywiście franczyzobiorca nie ma całkowitego wpływu na rodzaj i różnorodność oferty w punkcie. Tu mamy pole do popisu.

Franczyza – ubezpieczenia

Ubezpieczenie od ryzyka biznesowego zapewni bezpieczeństwo finansowe w przypadku niepowodzenia w biznesie. Koszt polisy zwykle nie przekracza kilkudziesięciu złotych miesięcznie – nie jest to duży wydatek. Z jeden strony polisa zapewni franczyzodawcy pewne wpływy, a franczyzobiorcę uchroni przed windykacjami.

Ile kosztuje franczyza?

Zwykle zaczynamy od tzw. opłaty wstępnej. Jest ona częścią pakietu franczyzowego do którego zalicza się m.in. znak towarowy, know-how czy pakiet usług świadczonych. Zależy ona od wielu czynników i jest wartością zmienną.

Są również opłaty okresowe, czyli dzielenie się zyskiem. Wysokość kosztów bieżących w umowach podawana jest jako procent od zysków – zazwyczaj ok. 3-6 procent. Okres płatności to najczęściej miesiąc, ale można też spotkać opłaty w systemach tygodniowych.

To jednak nie wszystko. Franczyzobiorca zapłaci również opłaty na wspólny fundusz marketingowy. W niektórych umowach takich opłat nie ma, a koszty kampanii marketingowych są wliczone w opłatę wstępną lub w opłaty bieżące.  

Marketingiem zajmuje się franczyzodawca. Opłaty na fundusz marketingowy nie są obciążające. Najniższe wpłaty do funduszu marketingowego to 1 proc. a najwyższe 3 proc. od wartości sprzedaży. Korzyści z działań reklamowych organizowanych przez franczyzodawcę na skalę ogólnokrajową odczują wszyscy franczyzobiorcy. 

Skąd wziąć pieniądze na start?

Gdy chcesz być franczyzobiorcą, musisz liczyć się z kosztami. Przynajmniej na początku. Trzeba przecież rozkręcić interes, wynająć lokal i kupić potrzebny sprzęt. Jeśli nie mamy odłożonych pieniędzy, na pomoc przyjdzie nam bankowa oferta dla firm. Pożyczka w PKO Banku Polskim to możliwość otrzymania nawet 500 tys. zł.

Zanim podejmiemy decyzję, czy zainwestować we franczyzę zróbmy listę za i przeciw.

Franczyza – zalety

1. Zaczynamy sprawdzony biznes, który ma już swoją renomę na rynku.
2. Korzystamy z doświadczeń przetestowanych w warunkach rynkowych. To działające know-how, czyli gotowa recepta na biznes.
3. Franczyzodawca oferuje różne sposoby wsparcia m.in. w zakresie: znalezienia lokalizacji, uruchomienia działalności, negocjowania warunków z dostawcami oraz opieki prawnej i księgowej.
4. Niektórzy franczyzodawcy partycypują także w kosztach uruchomienia biznesu.
5. Korzyści z działań reklamowych organizowanych przez franczyzodawcę na skalę ogólnokrajową.
6. Mniejsze ryzyko związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
7. Lepsze warunki współpracy z dostawcami.

Franczyza – wady

1. Musimy dostosować się do obowiązujących standardów.
2. Kontrole franczyzodawcy i kary za niewywiązywanie się z warunków umowy.
3. Wynagrodzenie może być powiązane z planami sprzedażowymi.
4. Opłaty wstępne i okresowe.
5. Pomyłki popełniane przez franczyzodawcę mogą okazać się szkodliwe dla franczyzobiorców, np. złe decyzje marketingowe czy biznesowe, kiepskie inwestycje czy wybór złego dostawcy.

Tomasz Waligóra