Poznaj PKO Bank Polski Ekstraklasę #2: Legia Warszawa

1. Początki Legii Warszawa

Rokiem założenia Legii Warszawa jest 1916, ale geneza klubu sięga wiosny 1915 r., kiedy żołnierze Legionów zostali wysłani na front wołyński. Na miejscu wybudowano osiedle z kwaterami dla oficerów, szkołą, kinem, stacją kolejową i boiskiem piłkarskim. Przerwa w działaniach wojennych sprawiła, że w każdym pułku zakładano drużyny piłkarskie.

W Komendzie Legionów szybko zadecydowano o utworzeniu klubu piłkarskiego z nazwą, herbem, barwami oraz zarządem. Nadano jej nazwę „Drużyna Sportowa Legia”. Jesienią 1916 r. brygady Legionów zostały wycofane z frontu, ale po powrocie do kraju zespół rozpoczął grę na Mazowszu. Pierwszy mecz w Warszawie, z Polonią Warszawa, odbył się w kwietniu 1917 r. Spotkanie zakończyło się remisem 1:1, a gola dla Legii strzelił Stanisław Mielech – założyciel klubu i pomysłodawca nazwy. 

Po zakończeniu I wojny światowej drużyna Legii rozgrywała swoje mecze jedynie na zasadach amatorskich, ale wiosną 1920 r. klub został reaktywowany.

Drużyna Legii w 1929 r.

Przez długie lata działał jako jedna z sekcji Centralnego Wojskowego Klubu Sportowego Legia, w ramach którego funkcjonowały też inne dyscypliny. Do dziś funkcjonuje również sekcja boksu, gimnastyki, hokeja na lodzie, jeździectwa, kolarstwa, koszykówki i lekkoatletyki.

Nazwa CWKS zaczęła funkcjonować po drugiej wojnie światowej – od 1949 r. Oficjalnym patronem Legii stało się Ludowe Wojsko Polskie. Dało to warszawianom dodatkowe możliwości do pozyskiwania piłkarzy innych klubów pod pretekstem poboru do wojska. Ściągnięto tak m.in. Lucjana Brychczego.

W 1989 r. sekcja piłkarska przekształciła się w niezależny podmiot, w 1997 r. została zarejestrowana jako Sportowa Spółka Akcyjna. W 2003 r. klubowi piłkarskiemu nadano nazwę Klub Piłkarski Legia Warszawa, a od 2012 r. nazwa klubu to Legia Warszawa Spółka Akcyjna. Nazwa „CWKS” ciągle do dziś pojawia się jednak m.in. w przyśpiewkach kibiców na trybunach.

2. Czternaście tytułów mistrza Polski

Legia Warszawa zdobyła czternaście tytułów mistrza Polski i – wraz z Ruchem Chorzów oraz Górnikiem Zabrze – w klasyfikacji polskich drużyn, ma ich największą liczbę.

Zespół Legii świętuje tytuł mistrzowski w Ekstraklasie.

Statystyki nie pozostawiają jednak wątpliwości – Legia ma duże szanse, żeby wkrótce zostać samodzielnym liderem tego rankingu. Aż osiem z czternastu laurów warszawski klub wywalczył w XXI w. Ruch Chorzów po ostatni tytuł mistrzowski sięgnął w sezonie 1988/89, a od 2016/17 nie gra w Ekstraklasie.

Górnik Zabrze ostatni raz mistrzostwo Polski zdobył w sezonie 1987/88. Po 13 kolejkach obecnego sezonu PKO Bank Polski Ekstraklasy zajmuje trzecie miejsce – za Legią Warszawa i Rakowem Częstochowa – ale jest zbyt wcześnie, żeby oceniać, czy to w tym sezonie sięgnie po 33 latach po mistrzowski tytuł.

3. Lider w tabeli wszechczasów Ekstraklasy

Od lat 90. XX w. Legia zajmuje pierwsze miejsce w tabeli wszechczasów Ekstraklasy. Rozegrała w niej największą liczbę sezonów (84), największą liczbę meczów (2303 – stan na początek sezonu 2020/21) oraz zdobyła największą liczbę punktów – 3309. Na drugim miejscu w tej klasyfikacji znajduje się Wisła Kraków, mająca 2863 punkty. Przewaga stołecznej drużyny jest tak duża (446 punkty), że teoretycznie legioniści musieliby spaść z ligi, a „Biała Gwiazda” wygrać kolejne 149 meczów (za trzy punkty), żeby doszło do zmiany lidera w tym rankingu. 

Oprócz sukcesów na krajowym podwórku, Legia może pochwalić się także dobrymi wynikami na arenie międzynarodowej. Warszawski klub jest m.in. półfinalistą Pucharu Europy Mistrzów Krajowych 1969/1970 i Pucharu Zdobywców Pucharów 1990/1991, a także ćwierćfinalistą Ligi Mistrzów 1995/1996.

4. Stadion Miejski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

W 1917 r., po przeprowadzce do Warszawy, drużyna rozgrywała mecze i treningi na Agrykoli. Było to w tamtym czasie jedyne boisko w stolicy, które nadawało się do organizacji publicznych widowisk. Budowa pierwszego Stadionu Wojskowego rozpoczęła się w 1927 r., a obiekt otwarto w sierpniu 1930 r.

Budynek klubu (1930-1939), NAC.

W czasie II wojny światowej obiekt początkowo znajdował się w posiadaniu Niemców, którzy organizowali na nim zawody dla żołnierzy Wehrmachtu. Później jednak został zniszczony w trakcie działań Armii Czerwonej.

Zrujnowany stadion wymagał renowacji i przez pół wieku przechodził je kilkakrotnie. Jedna z ostatnich miała miejsce w 1999 r., kiedy przebudowano trybuny na łukach i zainstalowano na nich krzesełka. W 2008 r. rozpoczęto rozbiórkę stadionu wraz ze starymi budynkami klubowymi w celu wybudowania całkiem nowego obiektu. Otwarcie nowego odbyło się w sierpniu 2010 r. Z tej okazji rozegrano towarzyski mecz piłkarski z londyńskim Arsenalem. 

Na stadionie znajduje się 30 967 miejsc siedzących. W latach 2011-2014 obiekt miał komercyjną nazwę Pepsi Arena, a na początku 2015 r. nadano mu nazwę Stadion Miejski Legii Warszawa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, która nawiązuje do zwyczajowej nazwy dawnego obiektu, o którym mówiono Stadion Wojska Polskiego.

Otwarcie nowego stadionu odbyło się w sierpniu 2010 r.

5. Numer zastrzeżony – „10” Kazimierza Deyny

Za najlepszego zawodnika w historii Legii Warszawa uznawany jest Kazimierz Deyna, który występował w klubie w latach 1966-1978. W warszawskiej Legii zagrał w 304 meczach na poziomie pierwszej ligi. Strzelił w nich 94 gole. W obu klasyfikacjach „Wojskowych” znajduje się na drugim miejscu – za Lucjanem Brychczym. Deyna zmarł tragicznie w wypadku samochodowym w San Diego w 1989 r. Od sezonu 2006/07 numer, z którym grał ten legendarny zawodnik, został zastrzeżony i żaden piłkarz Legii nie będzie już mógł zagrać z „10”.

Kazimierz Deyna fot. E. Warmiński archiwum Legii.

W 2006 r. Deyna został włączony pośmiertnie do Galerii Sław Legii Warszawa, a 6 lat później przy stadionie odsłonięto jego pomnik. 1 września 2020 r., w 31. rocznicę śmierci Kazimierza Deyny, na bocznej ścianie bloku mieszkalnego przy ul. Kazury 46 na warszawskim Ursynowie odsłonięto potężny mural z jego podobizną.

6. Dwóch legendarnych strzelców – Ernest Pol i Lucjan Brychczy

W klasyfikacji najlepszych strzelców Ekstraklasy w historii na dwóch pierwszych miejscach znajdują się byli napastnicy Legii Warszawa. Ernest Pol, który w latach 1954-1967 strzelił w polskiej lidze 186 roli w 164 meczach, z czego 43 bramki zdobył dla „Wojskowych”.

Lucjan Brychczy grał w Legii w latach 1954-1972.

Drugim – należącym do tzw. Klubu 100 – jest Lucjan Brychczy, który grał w Legii w latach 1954-1972. To on strzelił najwięcej goli w historii Legii – 227 (z czego 182 w Ekstraklasie), a zarazem w barwach stołecznej drużyny rozegrał najwięcej meczów – 452 (z czego 368 w Ekstraklasie).

7. Najstarszy i najmłodszy strzelec Legii

Najmłodszym strzelcem gola w drużynie Legii był Ariel Borysiuk, który grał w klubie w latach 2007-2012 oraz w 2016 r. Obecnie jest zawodnikiem Jagiellonii Białystok. Pierwszego gola zdobył 19 kwietnia 2008 r., mając niespełna 17 (16 lat i 265 dni) w meczu z Odrą Wodzisław Śląski.

Ariel Borysiuk

Tym samym Borysiuk stał się nie tylko najmłodszym strzelcem w historii klubu, ale i drugim najmłodszym piłkarzem w historii Ekstraklasy, który zdobył bramkę. Co ciekawe, dopiero w sierpniu 2019 r. przebił go Aleksander Buksa z Wisły Kraków (16 lat i 220 dni), a w lipcu 2020 r. także Iwo Kaczmarski z Korony Kielce (16 lat i 93 dni). Liderem w tym rankingu do dziś pozostaje Włodzimierz Lubański (16 lat i 52 dni).

Najstarszym strzelcem w historii Legii był natomiast Lucjan Brychczy, który strzelił gola dla „Wojskowych”, mając 37 lat, 2 miesiące i 31 dni.

8. Hymn kibiców Legii Warszawa – „Sen o Warszawie” Czesława Niemena

Hymnem warszawskiego klubu jest piosenka Czesława Niemena „Sen o Warszawie”, która jest chóralnie śpiewana przez kibiców przez każdym meczem (który odbywa się z udziałem publiczności) od 12 marca 2004 r. 


Kibice Legii.

– Jestem przekonany, że Czesław Niemen byłby bardzo szczęśliwy, gdyby wiedział, że fani Legii śpiewają jego piosenki. On wyszedłby jeszcze na środek boiska i pokłonił się za to – wspominał po latach w rozmowie z serwisem Legia.net Marek Gaszyński, autor tekstu utworu wykonywanego przez Niemena. 

9. Dwa starty w rozgrywkach Ligi Mistrzów

Legia Warszawa jest jednym z dwóch polskich klubów, który grał w fazie grupowej Ligi Mistrzów (w sezonach 1995/1996, 2016/2017). Drugim jest Widzew Łódź, który występował w nich w sezonie 1996/1997. 

W fazie grupowej Ligi Mistrzów sezonu 1995/96 Legia z 7 punktami zajęła drugie miejsce w Grupie B za Spartakiem Moskwa (18 pkt), wyprzedzając Rosenborg Trondheim (6 pkt) i Blackburn Rovers (4 pkt). Warszawski klub odpadł dopiero po ćwierćfinałowym dwumeczu z Panathinaikosem Ateny (0:0, 0:3).

W sierpniu 2016 r. Legia ponownie wywalczyła awans do Ligi Mistrzów – jako pierwszy polski klub po 21 latach przerwy.

Mecz Real Madryt - Legia 2016.

10. Najwyższe zwycięstwo i najdotkliwsza porażka

Najwyższe ligowe zwycięstwo Legia Warszawa odniosła 19 sierpnia 1956 r., pokonując Wisłę Kraków aż 12:0! Z kolei najwyższej porażki „Wojskowi” doznali 3 września 1927 r. w meczu z Pogonią Lwów. Zakończył się on wynikiem 2:11. 

Marek Wiśniewski