Poznaj PKO Bank Polski Ekstraklasę #5: Lechia Gdańsk

1. Początki Lechii Gdańsk

Lechia została założona w sierpniu 1945 r. jako Klub Sportowy Biura Odbudowy Portów „Baltia”. Pierwszy mecz drużyna rozegrała we wrześniu 1945 r. W spotkaniu towarzyskim przegrała 4:6 z KS Milicyjny Gdańsk. Tydzień później odbyło się pierwsze spotkanie o stawkę w klasie okręgowej (wygrana z Flotą Gdańsk 9:1). Z kolei pierwsza potyczka w randze międzynarodowej odbyła się w grudniu 1945 r. Rywalem Baltii był zespół angielskich marynarzy pod nazwą Bourbon Whitby. Gdańszczanie wygrali aż 14:1.

W 1946 r. nazwa klubu została zmieniona z „Baltii” na „Lechia”. Nowa nazwa oraz biało-zielone barwy klubowe nawiązywały do tradycji Lechii Lwów – najstarszego polskiego klubu piłkarskiego, założonego w 1903 r.

Debiutancki sezon w pierwszej lidze Lechia zaliczyła w latach 1948/49, jednak po roku pożegnała się z rozgrywkami. W latach 1950-1954 drużyna grała pod nazwą Budowlani Gdańsk, a później aż do 1992 r. – Budowlany Klub Sportowy Lechia Gdańsk.

Na przestrzeni kilku dekad drużyna występowała na różnych szczeblach rozgrywkowych – w pierwszej, drugiej lub trzeciej lidze, ale od sezonu 2008/09 nieprzerwanie można jej kibicować w Ekstraklasie.

2. Tabela wszech czasów – 15. miejsce

W tabeli wszech czasów Ekstraklasy Lechia zajmuje piętnaste miejsce (stan na początek sezonu 2020/21). Na najwyższym szczeblu rozgrywkowym zaliczyła 29 sezonów, gromadząc 883 punkty. Lechia zdobyła 875 bramek, a straciła 1025.

3. Dwie największe legendy Lechii

Największe legendy Lechii Gdańsk to Roman Korynt i Zdzisław Puszkarz. W 2015 r. obaj zostali wybrani przez kibiców najpopularniejszymi piłkarzami 70-lecia Lechii Gdańsk w plebiscycie klubu i miasta.

Roman Korynt grał w klubie na pozycji obrońcy w latach 1953-1967. W sumie ma na koncie 340 oficjalnych meczów w drużynie „Biało-Zielonych” i – mimo defensywnej pozycji na boisku – strzelił siedem goli. W 1956 r. wywalczył z zespołem trzecie miejsce w Ekstraklasie, a rok wcześniej wystąpił w finale Pucharu Polski. Zaliczył też 34 występy w reprezentacji kraju. Zmarł w 2018 r. w wieku 88 lat. Do ostatnich dni bywał na meczach trójmiejskich klubów.

Zdzisław Puszkarz w Lechii grał na pozycji pomocnika w latach 1968-81 oraz w ostatnich latach swojej kariery – 1987-88. Podobnie jak Roman Korynt zagrał w 340 oficjalnych meczach, zdobywając w nich 60 bramek. Czterokrotnie był wybierany najlepszym piłkarzem Wybrzeża – w latach 1972, 1975, 1978 i 1982. W 2011 r. otrzymał Złoty Krzyż Zasługi (odznaczenie za zasługi dla Państwa lub obywateli), a w 2017 r. kibice uhonorowali go, tworząc efektowny mural na jednym z bloków przy ulicy Warneńskiej 12 w Gdańsku.

4. Z trzeciej ligi po Puchar Polski

Największe sukcesy Lechii Gdańsk to dwukrotne zajęcie trzeciego miejsca w Ekstraklasie (1956, 2019), dwukrotne zdobycie Pucharu Polski (w 1983 r. po pokonaniu Piasta Gliwice 2:1 oraz w 2019 r. po zwycięstwie z Jagiellonią Białystok 1:0 na Stadionie Narodowym), a dodatkowo udział w finale Pucharu Polski także w dwóch innych edycjach (1955, 2020). „Biało-Zieloni” mogą też pochwalić się dwukrotnym zdobyciem Superpucharu (1983, 2019).

Co ciekawe, w 1983 r. Lechia zdobyła Puchar Polski, a następnie Superpuchar, będąc drużyną, która na co dzień występuje… w trzeciej lidze. Jak dotąd, był to jedyny przypadek, w którym po krajowy puchar sięgnął klub z trzeciego poziomu rozgrywkowego.

5. Historyczne starcia z Juventusem Turyn

W sezonie 1983/84 Lechia zadebiutowała w europejskich pucharach, występując w pierwszej rundzie Pucharu Zdobywców Pucharów w dwumeczu z Juventusem Turyn. Gdański klub był wtedy biedny, grał zaledwie w trzeciej lidze, ale los wynagrodził mu to możliwością rywalizacji z jedną z najlepszych drużyn na świecie.

Pierwszy mecz „Biało-Zieloni” przegrali sromotnie 0:7. Kibice nie mieli o to pretensji. Gdy lechiści wracali z Włoch, na lotnisku przywitało ich około dziesięć tysięcy fanów. Byli świadomi, że ich piłkarze w Turynie ruszyli z szablą na czołgi. Spotkanie dostarczyło piłkarzom Lechii niezapomnianych pozasportowych wrażeń, bo podczas pobytu we Włoszech na audiencji przyjął ich papież Jan Paweł II.

W rewanżu na stadionie przy ulicy Traugutta było już dużo lepiej – zakończyło się porażką 2:3. Gola na wagę zwycięstwa Juventusu strzelił w 83. minucie pomocnik włoskiej drużyny... Zbigniew Boniek. W składzie „Starej Damy” pojawiło się siedmiu włoskich mistrzów świata oraz Michel Platini, który rok później zdobył z Francją mistrzostwo Europy.

Juventus, który udział w Pucharze Zdobywców Pucharów w sezonie 1983/84 zaczął od meczów z Lechią Gdańsk, w tej samej edycji dotarł aż do finału, w którym pokonał FC Porto 2:1.

6. Ostatni start w europejskich pucharach

Aż 36 lat musiała czekać Lechia Gdańsk na powrót do europejskich pucharów. Na początku sezonu 2019/20 drużyna z Trójmiasta wystartowała w drugiej rundzie eliminacji Ligi Europy, jednak odpadła po dwumeczu z duńskim Broendby IF.

Lechiści wygrali u siebie 2:1, a następnie – po dogrywce – przegrali na wyjeździe 1:4. Choć zaprezentowali się dobrze i prowadzili ciekawą dla oka grę, to już na tym etapie rywalizacji odpadli z rozgrywek.

7. Stadion Energa Arena

Swoje spotkania Lechia rozgrywa na nowoczesnym stadionie Energa Gdańsk, który może pomieścić nawet 43 615 osób. Oznacza to, że „Biało-Zieloni” grają na największym obiekcie spośród wszystkich drużyn PKO Bank Polski Ekstraklasy. Swoje mecze Lechia rozgrywa tu od sezonu 2011/12. Wcześniej, od 1945 r., grała na stadionie przy ul. Traugutta, należącym dziś do Gdańskiego Ośrodka Sportu.

Nowy obiekt został wybudowany z myślą o finałach Euro 2012, a w trakcie turnieju trzy mecze fazy grupowej rozegrali na nim reprezentanci Hiszpanii, późniejsi triumfatorzy mistrzostw Europy. Odbył się tutaj także ćwierćfinał Niemcy – Grecja, zakończony zwycięstwem naszych zachodnich sąsiadów 4:2.

W 2011 r. Rada Miasta Gdańska zatwierdziła nową nazwę ulicy, przy której wybudowano stadion. Adres obiektu został zmieniony z „ul. Uczniowskiej 28” na „ul. Pokoleń Lechii Gdańsk 1” – nazwę, wybraną w internetowej ankiecie przeprowadzonej wśród mieszkańców miasta.

8. Jedyny król strzelców z Lechii Gdańsk

Jedynym w historii piłkarzem Lechii Gdańsk, który zdobył tytuł króla strzelców Ekstraklasy, był portugalski napastnik Marco Paixao. W sezonie 2016/17 wygrał klasyfikację strzelców ex aequo z Marcinem Robakiem, grającym wówczas w Lechu Poznań. Obaj strzelili po 18 goli. Paixao zaliczył wtedy 35 występów.

W kolejnym sezonie w Lechii Paixao również był niezwykle skutecznym zawodnikiem. W 28 spotkaniach zdobył 16 bramek. W marcu 2018 r. został jednak odsunięty od składu przez trenera Piotra Stokowca. M.in. zamiast sparingu z Kotwicą Kołobrzeg piłkarz wybrał… wycieczkę do Wenecji. To oznaczało jego koniec w Lechii.

W czerwcu 2018 r. podpisał kontrakt z klubem z drugiej ligi tureckiej Altay SK. Kolejne dwa sezony również kończył z tytułem króla strzelców.

9. Najdroższy transfer w historii

Największe pieniądze na transferze Lechia Gdańsk zarobiła na sprzedaży serbskiego bramkarza Vanji Milinkovicia-Savicia, który w sezonie 2017/18 odszedł do włoskiego Torino za 2,6 mln euro. Drugie miejsce w tej klasyfikacji zajmuje obrońca Paweł Dawidowicz, który w sezonie 2014/15 został sprzedany z Lechii do Benfiki Lizbona B. Portugalski klub zapłacił za niego wówczas 2,5 mln euro.

10. Były trener Lechii selekcjonerem reprezentacji

Pierwszym piłkarzem Lechii, który dostąpił zaszczytu gry w reprezentacji Polski, był Alfred Kokot, który w 1949 r. zagrał przeciw Danii. Nasza drużyna przegrała 1:2, ale Kokot był strzelcem jedynego gola dla „Biało-Czerwonych”. W sumie w reprezentacji Polski zagrało do tej pory szesnastu piłkarzy Lechii. Ośmiu występowało w drużynach narodowych innych krajów.

Co więcej, obecny selekcjoner reprezentacji Polski Jerzy Brzęczek w latach 2014-2015 pełnił funkcję trenera Lechii.