Praca dla nastolatka – kieszonkowe to za mało

Jak zarobić pieniądze w wieku 13 lat       

Praca dla nastolatków do 15 r. życia jest szczegółowo regulowana. Przede wszystkim taki młodociany może wykonywać zajęcie, które jest związane z działalnością kulturalną, artystyczną, sportową i reklamową. Ponadto wymagana jest zgoda rodzica lub opiekuna, a także zezwolenie właściwego inspektora pracy. Czas pracy nie może wynosić więcej niż sześć godzin.

Trzynasto- i czternastolatków możemy zatrudnić np. na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, ale dzieci poniżej 13. roku same nie mogą ich podpisywać, robią to za nie rodzice lub opiekunowie.

Co możemy robić i jak zarobić?

• roznosić ulotki
• wykorzystać swoje umiejętności np. obsługę programów graficznych
• zarabiać na swoim hobby, talencie czy zainteresowaniach
• pomagać sąsiadom i rodzinie np. w wyprowadzaniu psa
• brać udział wydarzenia artystycznych
• sprzedawać swoje niepotrzebne rzeczy

Jak zarobić pieniądze w wieku 15 lat       

Kończąc piętnaście lat jesteśmy bardziej samodzielni. Możemy już nawet pracować na etacie. Aby tak się stało, musimy ukończyć szkołę podstawową oraz otrzymać od lekarza zaświadczenie, że zajęcie, którego się podejmujemy jest bezpieczne i nie zagraża naszemu zdrowiu.

Mam 17 lat i pracuję już od dwóch – mówi Dawid, który w tej chwili zajmuje się pomaganiem sąsiadom. – Każdy w mojej kamienicy ma jakieś sprawy do załatwienia, na które nie ma czasu. Od tego jestem ja. Wyjdę z psem, zrobię zakupy, posprzątam lub pomogę w jakichś domowych zajęciach. To oczywiście wiąże się z rezygnacją z wielu przyjemności, ze spotkań z kolegami i leniwymi weekendami. No, ale coś za coś – dodaje.

Osoba, która nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej i która nie ma 15 lat, może być zatrudniona w celu przygotowania zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.

Natomiast kiedy ukończyła szkołę podstawową, ale nie ma jeszcze 15 lat może być zatrudniona w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat. Nie potrzebna jest żadna zgoda ani opinia – może więc być zatrudniona na podstawie umów o naukę zawodu, przyuczenie do wykonywania określonej pracy i o wykonywanie prac lekkich.

Po skończeniu ośmioletniej szkoły podstawowej, w okresie poprzedzającym rok, w którym osiągnęliśmy 15 lat, możemy być zatrudnieni tylko na podstawie umowy o naukę zawodu i to pod warunkiem wyrażenia zgody przez opiekuna prawnego oraz uzyskania pozytywnej opinii poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Zajęcia dla 15-latka:

• udzielanie korepetycji
• pomoc na wsi: zbiory warzyw i owoców
• praca w gastronomii np. jako kelner
• wypełnianie ankiet internetowych
• praca w sklepie

Praca nieletnich – ile godzin?

Jeżeli nastolatek ma ukończone 15 lat i podejmuje pracę w czasie wakacji szkolnych, jego wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Dobowy wymiar młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin. Obowiązuje on także w przypadku wykonywania pracy u więcej niż jednego pracodawcy.

Zatrudnione osoby w przedziale wieku 15-18 lat nie mogą pracować w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej – obejmuje ona osiem godzin i trwa od godz. 22 do 6 (dla młodocianych poniżej 15. roku życia od 20 do 6) Ponadto przysługuje im 14-godzinna dobowa przerwa w pracy. Powinna ona obejmować porę nocną. Z kolei przerwa tygodniowa wynosi co najmniej 48 godzin i obejmować niedzielę.

Nastolatek idzie do pracy

Prawo pracy nie przewiduje żadnych szczególnych regulacji dotyczących wynagradzania pracowników młodocianych zatrudnionych na podstawie umowy na czas określony przy pracach lekkich. Obowiązują tu więc te same zasady wynagradzania, które mają zastosowanie wobec pracowników dorosłych.

Przy ustalaniu wynagrodzenia należy uwzględnić rodzaj wykonywanej pracy, kwalifikacje wymagane do jej wykonania, a także ilość i jakość świadczonej pracy. Trzeba mieć także na uwadze przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to minimalna kwota wynagrodzenia, przysługującą za pracę na pełny etat. Obecnie jest to 2600 zł brutto. Nie jest zatem możliwa praca nieodpłatna na podstawie umowy o pracę.

W 2020 r. minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych wynosi 17 zł. Gwarancją otrzymywania minimalnej stawki godzinowej objęte zostały osoby fizyczne niewykonujące działalności gospodarczej, a także tzw. „samozatrudnieni”.

Zarabiasz – oszczędzaj

Sposobów na oszczędzanie, zarobionych pieniędzy jest naprawdę wiele. Możemy odkładać lub inwestować. W tym wieku dobrym sposobem na „wzbogacenie się” jest założenie PKO Konta Pierwszego Oszczędnościowego:

• Oprocentowanie zmienne: 0,1 proc. w skali roku
• Dodatkowe bonusy: 0,5 proc. za systematyczne wpłaty od 20 zł do 1000 zł i braku wypłat przez kolejne 3 miesiące
• Odsetki są kapitalizowane co miesiąc

Gdy dziecko skończy 13 lat i dostanie zgodę rodzica, może zacząć samodzielnie zarządzać swoimi oszczędnościami. Po 18. roku życia konto automatycznie zmieni się na Konto Oszczędnościowe Plus.

Tomasz Waligóra