Dofinansowanie dla firm – rodzaje i warunki

Właściciel firmy może pozyskać pieniądze z różnych źródeł, zarówno państwowych czy unijnych, jak i od prywatnych inwestorów. Warto poznać ich warunki, by wybrać te najbardziej odpowiadające potrzebom przedsiębiorcy i dostępne dla danej działalności.
około min czytania
 

Dofinansowanie dla firm – Urząd Pracy

Przyszły przedsiębiorca może skorzystać z jednorazowej dotacji z Funduszu Pracy, przeznaczonej na rozpoczęcie działalności. Środki te są dedykowane osobom bezrobotnym, opiekunom osoby niepełnosprawnej, niepracującym i nieposzukującym pracy lub absolwentom centrów i klubów integracji społecznej. Dotacja jest bezzwrotna i wynosi 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia. W 2021 roku maksymalna kwota dotacji z Urzędu Pracy wynosi 31.013,58 zł. Co istotne, jest to kwota maksymalna, zatem różne urzędy mogą mieć rożne kwoty dotacji. 

Wniosek składa się w urzędzie pracy, a działalność można założyć dopiero po otrzymaniu dotacji. Warunkiem tego wsparcia jest prowadzenie działalności gospodarczej przez 12 miesięcy od jej rozpoczęcia, w tym czasie nie można też podejmować zatrudnienia.

Z urzędu pracy można też dostać dofinansowanie do wynagrodzenia osób po 50. roku życia. Dotyczy ono zatrudnienia na pełny wymiar czasu pracy osoby bezrobotnej, skierowanej przez urząd pracy. Umowę trzeba zawrzeć na 18 miesięcy w przypadku osoby przed 60. roku życia (po zakończeniu refundacji dodatkowo trzeba zatrudniać tę osobę przez 6 miesięcy) lub 36 miesięcy, jeśli zatrudniony ma skończone 60 lat (dodatkowy okres zatrudnienia to 12 miesięcy). Urząd pracy refunduje część kosztów wynagrodzenia, nagród i składek na ubezpieczenia społeczne. Wysokość dotacji to nie więcej niż połowa minimalnego miesięcznego wynagrodzenia. Pracodawca otrzymuje pieniądze przez 12 miesięcy (za osobę przed 60. rokiem życia) lub 24 miesiące (za zatrudnienie starszego bezrobotnego).

Urząd pracy dofinansowuje też doposażenie stanowiska pracy dla skierowanej osoby bezrobotnej. Wysokość refundacji to maksymalnie 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia, a utworzone w ten sposób stanowisko pracy trzeba utrzymywać przez minimum 24 miesiące.

Pieniądze dla firm - z PFRON 

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych refunduje część miesięcznego wynagrodzenia osoby bezrobotnej. By je uzyskać, należy spełnić szereg warunków, w tym zatrudniać niepełnosprawnego na podstawie umowy o pracę, a w przypadku zatrudniania co najmniej 25 pracowników, co najmniej 6 proc. muszą stanowić osoby niepełnosprawne. Od 1 kwietnia 2020 roku dofinansowanie maksymalne to: 1950 zł w przypadku pracownika o znacznym stopniu niepełnosprawności, 1200 zł przy stopniu umiarkowanym i 450 zł przy lekkim.

Kwoty te wzrastają, gdy pracownik ma orzeczoną chorobę psychiczną, niepełnosprawność umysłową lub zaburzenia rozwojowe: o 1200 zł w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności, 900 zł w przypadku umiarkowanego i 600 zł w przypadku lekkiego stopnia niepełnosprawności. Szczegółowe warunki i wyliczenia są dostępne na stronie PFRON.

PFRON dofinansowuje też wyposażenie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej. Wysokość wsparcia to maksymalnie 15-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Warunkiem jest zatrudnienie osoby niepełnosprawnej na minimum 36 miesięcy. Wniosek należy złożyć do starosty.

Dofinansowanie z Unii Europejskiej

Można otrzymać dotacje unijne zarówno dla małych, jak i nieco większy firm. Dofinansowanie przekazywane jest na rozwój działalności w ramach różnych inicjatyw:

  • programy badawcze i wdrażanie innowacji z programów: Inteligentny Rozwój, Polska Wschodnia lub regionalnych programów wojewódzkich;

  • informatyzacja – w tym mieszczą się zarówno elektroniczne systemy w firmie, jak i na przykład handel elektroniczny czy usługi online;

  • rozwiązania ekologiczne, takie jak np. modernizacja ogrzewania, montaż paneli słonecznych, technologie energooszczędne, przy czym część z opcji to instrumenty zwrotne, a nie dotacje;

  • rozwój działalności firmy – to przede wszystkim pożyczki, można też wziąć kredyt w banku z poręczeniem z Funduszy Europejskich, a przedsiębiorcy z obszarów wiejskich mogą skorzystać ze wsparcia w ramach dofinansowania LGD – Lokalnych Grup Działania z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich;

  • działalność za granicą – na rozwój w tym zakresie można dostać środki unijne z programu regionalnej. Dla przedsiębiorców ze wschodu kraju dostępne jest dofinansowanie z PARP w ramach Programu Polska Wschodnia (Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości jest pośrednikiem wsparcia m.in., z funduszy UE);
  • szkolenia – szkolenie można wybrać korzystając z Bazy Usług Rozwojowych na stronie internetowej PARP

Informacje na temat funduszy europejskich można znaleźć na specjalnej stronie internetowej, a także na stronach poszczególnych programów (Inteligentny Rozwój, Polska Wschodnia, Infrastruktura i Środowisko, Wiedza, Edukacja Rozwój, Polska Cyfrowa). Warto też skontaktować się z regionalnym Punktem Informacyjnym Funduszy Europejskich.

Gwarancje de minimis

To forma pomocy publicznej, wsparcie w ramach rządowego programu. Aby zapobiegać skutkom epidemii COVID-19, BGK udziela jej na zabezpieczenie spłaty nawet 80 proc. kredytu obrotowego lub inwestycyjnego dla mikro, małych lub średnich firm. Wcześniej było to 60 procent. Gwarancja ułatwia otrzymanie kredytu w banku komercyjnym. Łączna wartość pomocy de minimis dla jednego przedsiębiorcy nie może przekroczyć równowartości 200 tys. euro lub 100 tys. euro (dla podmiotu działającego w sektorze transportu drogowego towarów) w okresie 3 kolejnych lat podatkowych. Z gwarancji mogą skorzystać firmy, które na 1 lutego 2020 roku nie miały zaległości w ZUS i urzędzie skarbowym.

Zmiany obowiązują do 31 grudnia 2021 r. z możliwością ich przedłużenia. Gwarancje pozwalają nie pobierać od przedsiębiorców opłat z tytułu prowizji od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2021 r. Maksymalny okres gwarancji to 75 miesięcy w przypadku kredytu obrotowego i 120 miesięcy w przypadku kredytu inwestycyjnego. Kwota gwarancji może wynieść maksymalnie 1,5 mln euro dla gwarancji do 5 lat i 750 tys. euro dla gwarancji powyżej 5 lat. Oczywiście nie może zostać przekroczony maksymalny pułap pomocy de minimis. Wdrożenie tych zmian w bankach kredytujących zależy od decyzji tych banków.

Program COSME

Innym programem BGK, z którego można otrzymać gwarancje, jest COSME. Bank Gospodarstwa Krajowego wspierany jest tutaj przez Europejski Fundusz Inwestycyjny. BGK ma zawartą umowę w tej sprawie z bankami komercyjnymi. Program COSME oferuje gwarancje dla firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, jako zabezpieczenie kredytów obrotowych i inwestycyjnych do wysokości 600 tys. zł.

Projektów finansowania z wykorzystaniem funduszy unijnych można szukać w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (na przykład konkurs „Szybka ścieżka”). Wsparcia firmom udziela też Polski Fundusz Rozwoju (PFR).

Fundusze kapitału zalążkowego – venture capital (VC) to forma funduszy private equity. Inwestują w firmy prywatne na wczesnych etapach rozwoju, o podwyższonym ryzyku (start-upy). Poza finansowaniem, fundusze VC wspomagają też rozwój biznesu na inne sposoby. Taki inwestor będzie chciał ingerować w biznes, na przykład poprzez przejęcie udziałów, czasem ich większości. Przed zdecydowaniem się na skorzystanie z pomocy funduszu VC trzeba upewnić się, że mamy z nim wspólne cele. Inwestorów można poszukać np. na stronie internetowej Polskiego Stowarzyszenia Inwestorów Kapitałowych.

Anioły Biznesu – to bardzo podobna forma wsparcia, z tym, że fundusze VC to instytucje, a aniołem biznesu jest osoba prywatna, która inwestuje własne środki. Zwykle więc może wesprzeć raczej mniejsze przedsięwzięcia. Również oczekuje czegoś w zamian – udziałów w firmie, zwykle mniejszościowych. Anioły Biznesu zbierają się często w grupach, jak Lewiatan Business Angels, Sieć Aniołów Biznesu Amber, czy Giełda Aniołów Biznesu.

By znaleźć inwestorów, warto też przeglądać serwisy internetowe poświęcone tej tematyce (jak Mamstartup.pl), brać udział w dedykowanych konkursach lub wybrać się na organizowane często konferencje.

Akceleratory – inwestują w przedsięwzięcia, które już powstały, za niewielkie udziały, w zamian dając kapitał, przestrzeń do pracy, kontakty i szkolenie. Programy akceleracyjne są krótkie i intensywne. Inkubatory z kolei także oferują kapitał i przestrzeń, ale w ich ramach przedsiębiorcy dopiero pracują nad pomysłem, w zamian oddając udziały – więcej niż w przypadku akceleratorów. Takie platformy startowe to na przykład Business Link czy Innovation Nest. Oferta programów akceleracyjnych powstała też w Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu (wcześniej Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych) w ramach programu Scale UP. Wsparcie dla start-upów oferuje też PKO Bank Polski, będący aktywnym partnerem programów akceleracyjnych. Bank przygotował również poradnik dla startupów, z którego można dowiedzieć się jak skonstruować umowę inwestycyjną i jak przygotować firmę do inwestycji.

Crowdfunding. Polega na zbieraniu środków przez społeczność, na przedsięwzięcia biznesowe i nie tylko. Finansowanie zbierane jest w internecie, poprzez dużą liczbę drobnych wpłat od osób, które zaciekawi pomysł danego przedsiębiorcy. Odbywa się to na platformach crowdfundingowych. Najpopularniejsze serwisy to m.in. Kickstarter, Indiegogo czy Gofundme. Wśród polskich można wymienić Polakpotrafi, WspieramTo, Wspólnicy czy Zrzutka.pl.

Pożyczki dla firm

Młodzi stażem absolwenci szkoły zawodowej lub uczelni (w ciągu 48 miesięcy od jej ukończenia) mogą starać się o środki na podjęcie działalności gospodarczej w ramach programu „Pierwszy biznes wsparcie w starcie”. Jest ona udzielana także utworzenie stanowiska pracy dla bezrobotnego. To pożyczka niskooprocentowana – 0,01-0,03 proc.  rocznie w zależności od wykonywanej działalności. Można starać się o pożyczkę do 100 tys. tys. zł rozłożoną nawet na 7 lat. Przedsiębiorcy mogą też oczywiście korzystać z różnego rodzaju kredytów bankowych lub leasingu.

Emisja akcji i obligacji

Opcją pozyskania kapitału dla firm jest emisja obligacji. Kupujący taki papier wartościowy udziela emitentowi pożyczki, którą ten zobowiązuje się spłacić na określonych warunkach. Obligacje mogą emitować spółki prawa handlowego. Emisja akcji różni się od emisji obligacji tym, że zbieramy kapitał sprzedając część firmy – akcjonariusze stają się jej właścicielami, ale pozyskanych środków nie trzeba oddawać. Akcje mogą emitować spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne. Akcje i obligacje mogą zostać wprowadzone na giełdę – pierwsze na główny parkiet GPW lub rynek NewConnect, drugie na rynek Catalyst.