Czy założyć firmę pracując na etacie?

Własną działalność można prowadzić „po godzinach” i sprawdzić, czy jest to coś, co chcemy robić i czy może nam to przynieść zysk. Formalności związane z łączeniem obu form zarobkowania nie są o wiele bardziej skomplikowane niż przy prowadzeniu wyłącznie działalności gospodarczej. Trzeba jednak pamiętać o kilku różnicach, związanych przede wszystkim z rozliczaniem podatków oraz składek ZUS. Należy również wziąć pod uwagę, że jeśli zakładasz firmę jako pracownik etatowy nie możesz liczyć na różnego rodzaju wsparcie (np. dotacje), na które mogą liczyć osoby bezrobotne, zakładające własny biznes.

Założenie firmy a praca na etacie – czy pracodawca powinien o tym wiedzieć?

Nie, nie musisz go o tym informować, o ile nie pracujesz w administracji rządowej lub samorządowej. W przypadku urzędników należy uzyskać zgodę przełożonego na prowadzenie dodatkowej działalności zarobkowej. Część osób, zatrudnionych na umowie o pracę ma wpisany w nią zakaz konkurencji. Jeśli prowadzona przez ciebie działalność jest podobna do tej, którą wykonujesz w ramach etatowej pracy, nie powinieneś konkurować ze swoim pracodawcą, a już na pewno nie możesz podbierać mu klientów. Możesz zostać za to nie tylko wyrzucony z pracy, ale dodatkowo ukarany finansowo. Nawet jeśli w umowie o pracę nie masz wpisanego zakazu konkurencji, pracodawca może cię pozwać do sądu, jeśli uzna, że konkurujesz z nim w sposób nieuczciwy.

Pracuję na etacie i chcę założyć firmę – jaki ZUS?

Jeśli pracujesz na etacie, twój pracodawca odprowadza składki na ubezpieczenia społeczne (emeryturę) i ubezpieczenie zdrowotne. Gdy w pracy etatowej zarabiasz więcej, niż wynosi płaca minimalna (2800 zł brutto w 2021 r.), to w ramach działalności gospodarczej nie musisz już odprowadzać dodatkowych składek na ubezpieczenie społeczne, w tym przypadku obowiązuje jedynie składka zdrowotna. Oczywiście dodatkowe opłacanie ubezpieczenia społecznego z działalności daje w efekcie wyższą emeryturę, ale ta opcja nie jest dla prowadzącego działalność obowiązkowa.

Rejestrując firmę jako pracownik etatowy musisz spełnić jedną dodatkową formalność w ZUS – złożyć w ciągu 7 dni od założenia firmy formularz ZUS ZZA.

Z drugiej strony, otwierając firmę jako pracownik etatowy nie możesz skorzystać z ulg, jakie normalnie przysługują przy uruchamianiu działalności gospodarczej. Chodzi tu o tzw. „mały ZUS”, czyli zmniejszoną wysokość składek przez pierwsze dwa lata prowadzenia działalności. Jako pracownik etatowy, prowadzący firmę, od początku musisz odprowadzać składki w pełnej wysokości.

Do stażu pracy przy łączeniu pracy na etacie i działalności gospodarczej liczą ci się tylko lata, przepracowane na etacie. Pamiętaj również o tym, że np. jeśli skorzystasz w pracy ze zwolnienia chorobowego, to nie możesz w tym czasie wykonywać pracy na rzecz własnej firmy.

Etat i działalność gospodarcza podatki – jak rozliczać?

Dochody z pracy na etacie są zawsze opodatkowane na zasadach ogólnych, co oznacza stawkę w wysokości 17 proc. od dochodów do 85 528 zł i 32 proc. od dochodów powyżej tego progu. W przypadku działalności gospodarczej możliwości jest więcej, a od twojego wyboru zależy to, ile formalności trzeba będzie dopełnić i jakie formularze rozliczeń podatkowych trzeba będzie składać co roku.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych pracy etatowej i działalności gospodarczej

To najmniej skomplikowana forma rozliczania podatków. Dochody tak z pracy etatowej, jak i z działalności gospodarczej, rozlicza się na jednej deklaracji PIT-36, do której dołącza się formularz PIT/B, w którym podaje się przychody, koszty uzyskania przychodów i dochód do opodatkowania z działalności gospodarczej. Przy takim opodatkowaniu można rozliczać się wspólnie z małżonkiem czy korzystać z ulg dla osób, które samotnie wychowują dzieci.

Oprócz deklaracji podatkowej musisz złożyć też pracodawcy oświadczenie o nieodliczaniu od wynagrodzenia kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 43,76 zł miesięcznie – pieniądze te będziesz odliczać od przychodów z działalności gospodarczej.

Etat i opodatkowanie podatkiem liniowym działalności gospodarczej

Uwaga – z tej opcji nie możesz skorzystać, jeśli w ramach działalności gospodarczej świadczysz usługi dla byłego lub obecnego pracodawcy, które w tym samym roku były wykonywane w ramach pracy etatowej. Jeśli działalność nie ma związku z pracą etatową, możesz opodatkować ją 19-procentowym podatkiem liniowym. Z urzędem skarbowym rozliczasz się wtedy zwykłym formularzem PIT-37 dla pracowników etatowych oraz formularzem PIT-36L. Podatek liniowy sprawia, że płacisz skarbówce mniej od dochodów powyżej 85 528 zł, ale z drugiej strony nie możesz skorzystać z preferencyjnego opodatkowania dla małżonków i osób, które samotnie wychowują dzieci. Przy dochodach z działalności poza etatem, w przypadku wyboru podatku liniowego, nie możesz też korzystać z innych ulg podatkowych, np. ulgi na dzieci.

Etat i opodatkowanie działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych

Wybór tej formy opodatkowania działalności oznacza konieczność składania PIT-37 (dla pracownika etatowego) oraz PIT-28, którym rozlicza się przychody z działalności gospodarczej (przy wyborze ryczałtowej formy rozliczenia nie można pomniejszyć ich o koszty), a także formularz PIT-28/A, zawierający szczegółową informację o przychodach firmy. Należy pamiętać, że na rozliczenie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest mniej czasu – deklarację trzeba składać do 1 marca? a nie do 30 kwietnia, jak przy etacie.

Etat i opodatkowanie działalności gospodarczej kartą podatkową

W przypadku pracownika etatowego i specyficznych rodzajów działalności gospodarczej, które można rozliczać na zasadach karty podatkowej, również konieczne jest złożenie dwóch deklaracji podatkowych: PIT-37 (dla etatu) oraz PIT-16A, zawierający wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty podatkowej. Tę drugą deklarację trzeba złożyć szybciej, bo do 31 stycznia.