Łatwa identyfikacja. Poznaj ten numer

Każdy, kto rozlicza podatki w Polsce, musi mieć własny numer NIP. Jest on potrzebny, by Urząd Skarbowy prawidłowo zidentyfikował płatnika i podatnika. Numer ten nadaje naczelnik Urzędu Skarbowego. Jak działa system identyfikacji podatkowej?
około min czytania
 

Numer NIP

Co oznacza skrót NIP i ile cyfr ma NIP? Rozwijamy go jako Numer Identyfikacji Podatkowej. Każdy NIP składa się z 10 cyfr. Służy do identyfikacji podatników w Polsce. Wprowadziła go ustawa z października 1995 r. Nadawany jest przez naczelnika urzędu skarbowego. Trzy pierwsze cyfry każdego NIP-u oznaczają kod urzędu skarbowego, który nadał numer. Sześć kolejnych to cyfry losowe, natomiast ostatnia to tak zwana cyfra kontrolna, nadawana za pomocą specjalnego algorytmu. W przeszłości NIP zwyczajowo zapisywało się oddzielając grupy cyfr łącznikiem. Obecnie od tego zwyczaju już się odeszło, a numer NIP podajemy jako zwarty ciąg cyfr.

NIP – po co?

Numer NIP służy do identyfikacji podmiotów gospodarczych. Do 2012 r. każdy będący podatnikiem, czyli odprowadzający składki do Urzędu Skarbowego, musiał posiadać NIP. Od 8 lat obowiązują jednak inne zasady, działające na mocy nowelizacji przepisów prawa podatkowego. Podatnicy, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, nie mają nadawanego numeru NIP, a w relacjach z Urzędem Skarbowym posługują się swoim numerem PESEL, który każdy obywatel Polski otrzymuje po narodzinach.

Kto posługuje się numerem NIP?

Do posiadania i posługiwania się numerem NIP zobowiązane są osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą lub są podatnikami VAT, płatnicy składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które na podstawie innych ustaw są podatnikami.

Jak uzyskać NIP?

O nadanie numeru NIP można się dziś ubiegać za pośrednictwem tzw. „jednego okienka” – to ułatwiona procedura dla osób zakładających działalność gospodarczą. Wniosek o nadanie numeru NIP składa się za pośrednictwem dwóch typów druków: NIP-2 oraz NIP-7.

Wniosek o NIP

Kto składa NIP 7? Każdy, kto prowadzi działalność gospodarczą (na przykład jako wspólnik spółki jawnej czy partnerskiej), podlega rejestracji jako podatnik VAT lub jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Z formularza NIP-7 korzystają także osoby, które nie mają numeru PESEL, są płatnikami podatków (na przykład zatrudniają opiekunkę do dziecka lub gosposię), są płatnikami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Formularz NIP-2 przeznaczony jest z kolei dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, a będących podatnikiem lub płatnikiem podatków. Składają go również płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne z wyjątkiem podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego. Formularz NIP-2 przeznaczony jest również do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego przez podmioty, którym dotychczas nie nadano NIP, a są wpisane do tych rejestrów przed grudniem 2014 r.

Nadanie NIP – ile trwa?

Urząd Skarbowy nadaje Numer Identyfikacji Podatkowej niemal od ręki. Na nadanie numeru czeka się obecnie maksymalnie 3 dni od złożenia poprawnie wypełnionego zgłoszenia identyfikacyjnego.

Skąd wziąć NIP?

Jeśli chcesz sprawdzić numer NIP innej firmy, np. zastanawiasz się jak sprawdzić NIP wspólnoty mieszkaniowej, a znasz jej nazwę, adres lub numer REGON – to możesz skorzystać z wyszukiwarki na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jeśli natomiast firma, której NIP chcesz odnaleźć, jest spółką prawa handlowego lub podlega rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), to możesz skorzystać z wyszukiwarki na stronie KRS. W łatwy sposób da się też znaleźć numer identyfikacji podatkowej podatnika zagranicznego. Zrobisz to za pomocą unijnego systemu VIES – „VAT Information Exchange System” w wyszukiwarce na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

Jak znaleźć swój NIP?

Własny NIP można sprawdzić w urzędzie skarbowym, który go wydał. Aby otrzymać z urzędu dokument z wyszczególnionym numerem NIP, należy wypełnić i złożyć odpowiedni wniosek. Innym sposobem na weryfikację NIP jest także wprowadzona przez resort finansów elektroniczna usługa nazwana „Sprawdzanie statusu NIP”. Można też po prostu skorzystać ze sposobów sprawdzenia numeru NIP w serwisach CEIDG lub KRS.

Numer NIP jest potrzebny, by wykonać przelew do Urzędu Skarbowego. Od stycznia 2020 r. każdy podatnik posiada swoje indywidualne konto podatkowe (mikrorachunek podatkowy) do płacenia podatków VAT, PIT i CIT. W serwisie iPKO można zrobić przelew wybierając z listy Przelewy opcję Przelew podatkowy. Następnie należy podać symbol formularza, numer swojego indywidualnego rachunku podatkowego i pozostałe dane, w tym właśnie numer NIP. Później wystarczy potwierdzić przelew i gotowe.

Żeby pobrać swój indywidualny rachunek podatkowy, wystarczy podać NIP lub PESEL. Można to zrobić online na stronie internetowej urzędu skarbowego lub osobiście w dowolnym urzędzie skarbowym.