Jak założyć firmę budowlaną?

Założenie firmy budowlanej – czy warto dziś wchodzić w tę branżę? 

Zapotrzebowanie na usługi budowlane będzie występować zapewne zawsze, a dobry fachowiec remontowy nie powinien się martwić o zlecenia. Trzeba jednak pamiętać, że branża budowlana jest dosyć ryzykowna, a decydowanie się na prowadzenie takiej działalności bez doświadczenia nie jest dobrym pomysłem.  Według Głównego Urzędu Statystycznego w pierwszym półroczu 2021 r. oddano do użytkowania więcej mieszkań niż przed rokiem. Wzrosła również liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym oraz liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto.

Zatem firmy budowlane nie mają problemu z pozyskiwaniem zleceń, jednak szybki wzrost ich liczby niesie za sobą ryzyko mniejszej dostępności wykwalifikowanych pracowników, podwykonawców, materiałów czy nawet środków transportu. Kolejnym ryzykiem są ceny materiałów, które mogą ulegać znacznym wahaniom w trakcie realizacji zlecenia, co może oznaczać spadek rentowności kontraktu.

Kto może założyć firmę budowlaną?

Do założenia firmy budowlanej nie są potrzebne żadne uprawnienia i nie trzeba mieć wykształcenia kierunkowego. Przydadzą się natomiast pewne uprawnienia w zakresie konkretnych robót. Na przykład, jeśli planujemy zajmować się instalacjami elektrycznymi, musimy mieć uprawnienia SEP (Stowarzyszenia Elektryków Polskich). Będą też one konieczne, jeśli zechcemy korzystać ze specjalistycznych maszyn budowlanych. Co bardzo ważne, żadnych uprawnień nie musi posiadać właściciel firmy – wystarczy, że zatrudni osoby, które będą je miały.

Założenie firmy budowlanej – koszty

W przypadku małej firmy świadczącej usługi remontowe, pierwsze koszty to narzędzia budowlane. Przyda się też samochód dostawczy. Jeśli zdecydujemy się na zakup auta używanego, te pierwsze wydatki mogą nie przekroczyć kilkudziesięciu tysięcy złotych. Jeśli chodzi o prowadzenie działalności, to poza stałymi wydatkami, jak pensje pracownicze, wykonawcy muszą mieć też środki na materiały i utrzymanie ciągłości prac.

Założenie firmy budowlanej dotacje

Jeśli chcemy prowadzić jednoosobową działalność i mamy status osoby bezrobotnej, możemy złożyć wniosek o dotację na założenie pierwszej firmy. Wnioski przyjmuje i ocenia lokalny urząd pracy. Dotacja jest bezzwrotna, ale pod warunkiem, że utrzymamy firmę przez minimum rok. Warto też sprawdzić aktualne programy z funduszy UE – bezpłatne informacje znajdziemy w ogólnopolskiej sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich, które prowadzi Ministerstwo Rozwoju oraz na rządowej stronie internetowej.

Założenie firmy budowlanej – formalności krok po kroku

Pierwszym krokiem w przypadku działalności jednoosobowej lub spółki cywilnej jest jej zarejestrowanie, czyli wypełnienie formularza CEIDG-1 (wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej). Jest to jednocześnie wniosek o nadanie numerów REGON i NIP, zgłoszenie do Urzędu Skarbowego i ZUS oraz oświadczenie o wyborze formy opodatkowania. Wniosek składa się do urzędu miasta lub gminy osobiście (w wielu urzędach należy umówić się telefonicznie przed wizytą osobistą), znacznie łatwiej można obecnie założyć firmę elektronicznie np. za pośrednictwem serwisu bankowości elektronicznej PKO Banku Polskiego.

Przy wypełnianiu formularza należy też określić PKD, czyli zakres działalności. Firmy budowlano-remontowej dotyczą numery PKD z działów 43 i 41. Przedsiębiorca przed założeniem firmy musi też wybrać formę opodatkowania. W branży budowlanej konieczne może być prowadzenie działalności jako podatnik VAT. W tym celu trzeba złożyć do urzędu skarbowego deklarację VAT-R.

Podczas rejestracji firmy zostaniemy automatycznie zgłoszeni do ZUS jako płatnik składek. Ale trzeba dodatkowo zgłosić się do ubezpieczeń – złożyć formularz ZUS ZUA. Jeśli zakładamy firmę po raz pierwszy albo mieliśmy długą przerwę od zakończenia działalności, możemy skorzystać z ulgi ZUS na start i przez 6 miesięcy opłacać tylko składkę zdrowotną oraz z małego ZUS-u. Do ZUS powinniśmy też zgłosić pracowników i osoby współpracujące.

Jeśli chodzi o formalności, to przydatne, a w wielu przypadkach konieczne, będzie także założenie konta firmowego (wszystkie płatności powyżej 15 tys. zł należy wykonywać przelewem bankowym). Bank będzie potrzebować od nas zaświadczenia o wpisie do CEIDG i pieczątki firmowej, a także dowodu osobistego, jak przy zakładaniu osobistego konta bankowego. Ważnym uproszczeniem tych procedur jest możliwość jednoczesnego otwarcia firmy i rachunku bankowego dla działalności w PKO Banku Polskim. Uproszczona procedura wymaga złożenia dosłownie jednego wniosku.

Rejestrowanie firmy budowlanej – jakie dokumenty są potrzebne

Jeśli zdecydujemy się na działalność jednoosobową, do rejestracji wystarczy dowód tożsamości i wejść na stronę CEIDG. Obecnie wszystkie sprawy związane z założeniem działalności można załatwić przez internet, przy użyciu darmowego Profilu Zaufanego lub podpisu elektronicznego. Profil Zaufany można założyć w bankowości elektronicznej. Przy rejestracji spółki jej właściciele potrzebują więcej dokumentów niż tylko dowód osobisty. Potrzebna będzie umowa spółki czy oświadczenie o wniesieniu wkładów.

Forma prowadzenia działalności budowlanej 

W przypadku firmy budowlano-remontowej do wyboru mamy każdą formę działalności poza spółką partnerską:

• Jednoosobowa działalność gospodarcza – to bardzo popularna forma ze względu na dość łatwy sposób rejestracji i niskie koszty prowadzenia firmy pod warunkiem, że będziemy działać samodzielnie i wykonywać raczej drobne prace budowlano-remontowe.
• Spółka cywilna.
• Spółka prawa handlowego – przedsiębiorcy w branży budowlanej często decydują się na spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to jednak znacznie bardziej skomplikowana i kosztowna forma prowadzenia działalności.
• Działalność nierejestrowana – jest dozwolona w przypadku usług remontowo-budowlanych. Działalności nie trzeba rejestrować, jeśli jest się osobą fizyczną, przychody z działalności nie przekroczą 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (od stycznia 2021 r. jest to kwota 1400 zł) i nie prowadziło się wcześniej działalności lub prowadziło, ale firma została wykreślona z ewidencji przedsiębiorców przed 30 kwietnia 2017 r.

Rodzaje opodatkowania w branży remontowo-budowlanej

W przypadku działalności jednoosobowej będziemy płacić podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli PIT i jeśli się na to zdecydujemy – podatek VAT. Spółki płacą podatek od osób prawnych CIT.

Przy PIT do wyboru mamy kilka rodzajów opodatkowania. Warto je dokładnie przemyśleć, bo formy opodatkowania nie można zmienić w dowolnym momencie – robi się to tylko na początku roku. Przy rejestracji trzeba także określić sposób płacenia zaliczek na podatek – miesięczny lub kwartalny.

• Zasady ogólne – skala podatkowa. Nie trzeba jej zgłaszać do urzędu – jeśli nie wybierzemy żadnej formy opodatkowania, to z automatu nasz dochód z działalności będzie opodatkowany według skali podatkowej. Obowiązują dwie stawki: 18 proc. (do progu rocznych przychodów na poziomie 85 528 zł) i 32 proc. (powyżej tej kwoty). Taka forma jest korzystna przy mniejszych obrotach, można też korzystać z ulg i rozliczać się ze współmałżonkiem.
  
  
• Zasady ogólne – podatek liniowy. Opłaca się go stosować przy większych obrotach, a stawka wynosi 19 proc. Szacuje się, że jest to opłacalny wybór przy dochodach powyżej 100 tys. zł rocznie. Nie można jednak w tym przypadku stosować ulg oraz rozliczać się z małżonkiem.
  
  
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Jest popularny wśród firm z branży budowlanej i niski – wynosi 5,5 proc. Wyklucza jednak ulgi i wspólne rozliczenie, a także wliczanie kosztów. Obowiązuje tu jednak szereg wyjątków, które warto wcześniej sprawdzić. Ryczałtu nie można stosować m.in. w działalności dotyczącej budowania budynków (mieszkalnych i niemieszkalnych), budowy dróg kołowych i szynowych, rurociągów, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych.
  
  
• Karta podatkowa. W tej formie płacimy stałą kwotę podatku niezależnie od wartości faktycznie uzyskiwanych przychodów. Przeznaczona jest raczej dla mniejszych firm i ograniczona do pewnych rodzajów działalności, głównie zawodów rzemieślniczych. Sprawdzić je można w załączniku do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (to m.in. usługi w zakresie robót murarskich, ciesielskich, dekarskich, posadzkarskich, malarskich, tapetowania ścian, związane z zakładaniem instalacji grzewczych – dla ludności). Wysokość podatku określona jest na podstawie rodzaju i zakresu działalności, liczby zatrudnionych pracowników czy liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzimy działalność.

Odpowiedzialność i ryzyko prowadzenia firmy budowlanej – możliwe kary

Działalność w branży budowlanej wiąże się z szeregiem ryzyk. Poza tymi, które dotyczą prowadzenia każdej firmy, będziemy musieli zwrócić ogromną uwagę na bezpieczeństwo i zdrowie swoje oraz pracowników, a także na zapisane w umowach terminy, których przekroczenie powoduje przeważnie naliczanie kar umownych. Pracodawca odpowiada za pracownika. Obowiązkowo dla nowych pracowników trzeba przeprowadzić szkolenie BHP.

Warto pomyśleć również o ubezpieczeniu firmy, a także sprzętu – awaria kluczowej maszyny może uniemożliwić nam wykonanie zlecenia. W umowach w branży budowlanej często zapisywane są kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zlecenia, powiązane np. z terminowością wykonania.