Wiedza na start – PIT w firmie

Prawo podatkowe dla przedsiębiorców – co to jest PIT i kto musi go rozliczać

PIT to podatek dochodowy od osób fizycznych (z ang. Personal Income Tax). Przy tej daninie podatnikiem jest każda osoba fizyczna, która osiąga dochód, a także osoba fizyczna osiągająca przychód, która prowadzi działalność gospodarczą. W przypadku przedsiębiorców, PIT płacą osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą albo te, które są wspólnikami niektórych rodzajów spółek: cywilnej, jawnej, partnerskiej i komandytowej. W PIT opodatkowany jest dochód, czyli przychody pomniejszone o koszty.

Różnica między osobą fizyczną a osobą prawną

Osoba fizyczna to każdy człowiek – jest on uczestnikiem stosunków cywilnoprawnych. Osoba prawna to według Kodeksu cywilnego Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne dają osobowość prawną i są to: spółki z o.o., spółki akcyjne, banki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki samorządu terytorialnego, fundacje, uczelnie wyższe, kościoły, stowarzyszenia, związki zawodowe, partie polityczne.

Rozliczenie PIT – co trzeba zrobić wcześniej?

Przede wszystkim przedsiębiorca powinien wybrać formę opodatkowania. W przypadku rozpoczynania działalności dokonujemy tego w dniu złożenia wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej CEIDG. Każdą zmianę sposobu opodatkowania należy zgłosić do 20 stycznia.

 Nie można jej zmienić w ciągu roku. Jeśli nie zdążysz złożyć wniosku o zmianę do 20 stycznia, rozliczasz się na takich samych zasadach, jak w roku poprzednim. Przy rejestracji działalności i wyborze formy opodatkowania trzeba określić także sposób płacenia zaliczek na podatek – miesięczny lub kwartalny. W przypadku jednoosobowej działalności, jeśli nie zgłosisz żadnej formy, automatycznie zostanie przydzielona skala podatkowa.

Jeśli nie otrzymasz NIP (na przykład przy rejestracji spółki), to trzeba złożyć w odpowiednim dla działalności urzędzie skarbowym wniosek o nadanie NIP.

Jeśli nie otrzymasz NIP (na przykład przy rejestracji spółki), to trzeba zgłosić w urzędzie skarbowym wniosek o nadanie NIP.

Darmowe porady PIT – jeśli masz wątpliwości, jak rozliczyć PIT lub inne pytania w kwestiach podatkowych, możesz zgłosić się z nimi do Krajowej Informacji Skarbowej, a w razie wątpliwości możesz też poprosić o interpretację podatkową. Rozliczenia podatkowego nie można zaniedbywać, a wykorzystywane przy tym dane muszą być zgodne z prawdą. W przypadku sytuacji niepewnych warto skorzystać z pomocy ekspertów.

Czym wyróżnia się PIT przedsiębiorcy 

Przedsiębiorca sam rozlicza podatki, a także sam oblicza i wpłaca zaliczki na podatek (zgodnie z wybraną opcją raz w miesiącu lub raz na kwartał) i wybiera formę opodatkowania (zasady ogólne, czyli skala podatkowa lub podatek liniowy, ryczałt, kart podatkowa). Ma to też kilka dodatkowych plusów, takich jak możliwość korzystania z ulg dla przedsiębiorców, rozliczania straty i amortyzowania środków trwałych.

PIT dla pracowników

Przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników, ma obowiązek wyliczać podatek dochodowy od wynagrodzenia, a także pobierać i wpłacać zaliczki organowi podatkowemu. Jeśli prowadzisz działalność jako osoba fizyczna i prowadzisz księgowość uproszczoną (księga przychodów i rozchodów), w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej, musisz prowadzić imienne karty przychodów pracowników.

Rozliczenie PIT  – terminy 

Zaliczki na podatek dochodowy przedsiębiorca wpłaca do 20. dnia następnego miesiąca lub kwartału. W przypadku karty podatkowej trzeba to zrobić do 7. dnia następnego miesiąca. Takie same terminy obowiązują przedsiębiorcę jako płatnika.

Terminy składania rocznych zeznań podatkowych przedsiębiorcy różnią się w zależności od rodzaju opodatkowania. W przypadku ryczałtu PIT (deklaracja PIT-28) podatnik musi złożyć do 28 lutego. Przy karcie podatkowej (PIT-16A) obowiązuje termin 31 stycznia. Rozliczenie roczne podatku na zasadach ogólnych skali i liniowego (PIT-36 i PIT-36L) trzeba złożyć do 30 kwietnia (gdy ten dzień przypada w dzień wolny od pracy, to termin jest wydłużany). Jeśli trzeba dokonać dopłaty do podatku także musimy zapłacić w tym terminie.

W przypadku rozliczenia pracowników, przedsiębiorca musi złożyć deklarację PIT-4R, w której wykazuje zaliczki na podatek do końca stycznia kolejnego roku. Nie trzeba jej przekazywać pracownikowi. Poza tym, przedsiębiorca przygotowuje PIT-11, czyli imienną informację o rocznych dochodach pracownika i pobranych zaliczkach na podatek. PIT-11 przedsiębiorca wysyła do urzędu skarbowego – do końca stycznia lub lutego (w przypadku formy elektronicznej), a także przekazuje pracownikowi – do końca lutego.

Kary za nierozliczenie PIT na czas 

W przypadku niezłożenia zeznania podatkowego w terminie, nakładana jest kara grzywny, która może wynieść 20-krotności minimalnego wynagrodzenia (od stycznia 2021 r. to wynagrodzenie wynosi 2,8 tys. zł brutto). Jeśli szybko naprawisz niedopatrzenie, będziesz mógł złożyć tak zwany czynny żal, co może pozwolić uniknąć kary. Robi się to w formie pisemnej osobiście w urzędzie skarbowym bądź za pośrednictwem poczty. Warunkiem uznania czynnego żalu za skuteczny jest uiszczenie zapłaty wraz z naliczonymi odsetkami za zwłokę czy złożenie stosownych deklaracji. Czynny żal chroni bowiem przed dodatkowymi karami, natomiast nie zwalnia podatnika z obowiązku uregulowania powstałych zaległości i odsetek. Jeżeli urząd skarbowy nie uzna czynnego żalu za skuteczny podatnikowi, nie przysługuje odwołanie się od tej decyzji.

Jak rozliczyć PIT?

PIT można rozliczyć w sposób tradycyjny, czyli wypełniając formularz papierowy, a następnie składając go osobiście w urzędzie skarbowym lub wysyłając listem poleconym. Obecnie większość polskich podatników rozlicza PIT przez internet. W 2020 r. taki sposób rozliczenia PIT wybrało ponad 18 milionów osób. Możemy skorzystać z wielu dostępnych programów do rozliczeń lub zrobić to bezpośrednio poprzez rządowy profil e-deklaracje.

Gdzie rozliczyć PIT?

Podatek dochodowy od osób fizycznych należy rozliczyć w urzędzie skarbowym właściwym dla miejsca zamieszkania, a nie zameldowania. W przypadku karty podatkowej rozliczamy się w urzędzie właściwym dla miejsca położenia firmy, które wpisane jest we wniosku CEIDG.

Stawki podatkowe PIT

• Zasady ogólne – skala podatkowa. Obowiązują dwie stawki: 17 proc. (do progu 85 528 zł) i 32 proc. (nadwyżka powyżej kwoty 85 528 zł). Można korzystać z ulg i rozliczać się ze współmałżonkiem. Dla dochodów za 2020 r. obowiązuje kwota wolna od podatku. W tym przypadku jest możliwość odliczenia kosztów obniżających podstawę opodatkowania.
  
  
• Zasady ogólne – podatek liniowy, wynosi 19 proc. Nie można w tym przypadku stosować ulg oraz rozliczać się z małżonkiem. Opodatkowaniu podlega dochód, czyli przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. Podstawę opodatkowania można obniżać tylko o: składki na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie osób współpracujących, poniesione straty i wpłaty na IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego). Po obliczeniu podatku, można go pomniejszyć o składki na ubezpieczenie zdrowotne.
  
  
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W zależności od rodzaju działalności wynosi 20 proc., 17 proc., 10 proc., 8,5 proc., 5,5 proc., 3 proc. lub 2 proc. Wyklucza ulgi i wspólne rozliczenie, a także wliczanie kosztów. To uproszczona forma opodatkowania, podatek rozliczany jest od osiągniętego przychodu.
  
  
• Karta podatkowa. W tej formie płacimy stałą kwotę podatku niezależnie od wartości faktycznie uzyskiwanych przychodów. Ograniczona do pewnych rodzajów działalności, głównie zawodów rzemieślniczych. Wysokość podatku określona jest na podstawie rodzaju i zakresu działalności, liczby zatrudnionych pracowników czy liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzimy działalność.

Kwota wolna od podatku

Z kwoty wolnej od podatku mogą skorzystać tylko rozliczający się według skali podatkowej. W przypadku rozliczenia za 2020 r. wygląda to następująco:

• w przypadku zarobków rocznych do 8 tys. zł podatku nie trzeba będzie zapłacić w ogóle
• przy dochodach między 8001 zł a 13 tys. zł – 1 360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) ÷ 5000 zł
• w przedziale 13 001 zł – 85 528 zł kwota wolna wynosi 525,12 zł
• w przedziale 85 529 zł do 127 000 zł – 525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) ÷ 41 472 zł
• powyżej 127 000 zł kwoty wolnej od podatku nie ma wcale