Wystawa „Jaki znak twój?”. Powstańcza kotwica w niezwykłych odsłonach

Zgromadzono wiele eksponatów, które doskonale pokazują oddziaływanie tej tematyki w jak najszerszym spektrum tego zjawiska na przestrzeni ostatnich dwóch dekad.

 Powstanie Warszawskie od wielu lat odbija się niezwykle głośnym echem w sztuce i kulturze. Do dziś jest jednym z chętniej wykorzystywanych tematów, określających i budujących naszą przynależność, tożsamość społeczną i patriotyczną. Jego symbole i inspiracje można znaleźć niemal wszędzie, zarówno w sztuce i kulturze wysokiej, jak i w kulturze popularnej, życiu codziennym ­– mówi Anna Grzechnik, kurator wystawy.

Ekspozycja prezentuje wpływ oraz obecność symboliki Powstania Warszawskiego we współczesnej sztuce i w kulturze masowej. Powstanie od kilkudziesięciu lat jest jednym z chętniej podejmowanych powszechnie tematów, określających i budujących wspólnotę narodową oraz tożsamość społeczną Polaków. Wystawa prezentuje wiele przykładów na to, że symbolika powstańcza jest wielką inspiracją dla twórców z dziedziny malarstwa, rzeźby, filmu, teatru jak i sztuki użytkowej, mody a także branży gamingowej.

W Muzeum Powstania Warszawskiego będzie można zobaczyć kilkaset prac, zdjęć i materiałów filmowych, m.in. obrazy Sebastiana Kroka „Funky partizana” i „Paprykarz szczeciński” malowany na maskach samochodów czy koszulki zaprojektowane przez Roberta Kupisza. Zwiedzający będą mieli także możliwość zobaczyć wieloelementową pracę Urszuli Łojko-Smogorzewskiej składającą się z 45 płyt ceramicznych inspirowanych życiem i poezją Krystyny Krahelskiej.

Ponadto zaprezentowane zostaną elementy umundurowania przekazane przez Jednostkę Wojskową Komandosów z Lublińca, Wojska Obrony Terytorialnej i Jednostkę Wojskową GROM, a także przedmioty zaliczane do kultury masowej, jak okolicznościowe gadżety czy tzw. patriotyczne tatuaże.

Ten rok jest wyjątkowy, więc i uroczystości przebiegają nieco inaczej. Zachęcaliśmy do udziału w Wirtualnym Biegu Powstania Warszawskiego. Była to impreza „na nowe czasy". Co roku odbywa się dzięki naszemu wsparciu, a jej uczestnicy powstańcze symbole z dumą noszą na swoich koszulkach. Teraz zapraszamy na nietuzinkową wystawę w Muzeum Powstania Warszawskiego. To ekspozycja pokazująca, jak umiemy pielęgnować pamięć historyczną – mówi Piotr Podstawek, dyrektor Biura Strategii i Segmentacji Marketingowej w PKO Banku Polskim.

Wernisaż wystawy odbył się 28 lipca i zaczął dyskusją o inspiracji symboliką Powstania Warszawskiego we współczesnej kulturze. W debacie wzięli udział: Paweł Kowal (moderator dyskusji), Jacek Wakar (szef Działu Kultury PAP), Jan Młynarski, Grzegorz Mika, Maja Baczyńska (magazyn PRESTO), Mariusz Libel (grupa Twożywo), Tomasz Sobierajski (socjolog), płk Piotr Gąstał (GROM), Kania Kamińska (Magazyn „Pani”), Andrzej Gładkowski (Powstaniec, autor książki o znaku Polski Walczącej).

Dyskusja wokół połączonych liter „P” i „W” i ich znaczeniu we współczesnym świecie pokazała, że to jedyny symbol, który w tak wielkim stopniu łączy wszystkich Polaków.

W konkursie wyłoniono dwie prace: „dwa miecze grunwaldzkie” i „Kotwicę” wykonaną z połączenia liter „P” i „W”. Ostatecznie wygrała „Kotwica”. 16 kwietnia 1942 r. w „Biuletynie Informacyjnym” opublikowano artykuł o coraz większej popularności znaku malowanego na murach w różnych miejscach Warszawy. Autor tekstu dawał do zrozumienia, że w przedstawieniach tego symbolu jest: „chęć pokazania wrogowi, że mimo wszystko – nie złamał naszego ducha…”.

Powstańczą kotwicę z dumą noszą na swoich koszulkach także uczestnicy Biegu Powstania Warszawskiego, który co roku odbywa się dzięki wsparciu PKO Banku Polskiego. W tym roku miał on wyjątkowy charakter, bowiem odbywał się online. Była to impreza „na nowe czasy”, ale z odniesieniem do przeszłości. Wirtualny Bieg Powstania Warszawskiego uhonorował jak zawsze powstańców warszawskich i bohaterską ludność walczącą o stolicę w 1944 r.

Ekspozycję „Jaki znak twój? Wpływ Powstania Warszawskiego i Polski Walczącej na współczesną kulturę i sztukę" w Muzeum Powstania Warszawskiego będzie można oglądać do końca czerwca 2021 r. Zaprasza na nią Mecenas wystawy PKO Bank Polski.

PKO Bank Polski angażuje się w działania utrwalające świadomość i tożsamość narodową oraz popularyzując idee nowoczesnego patriotyzmu. Od lat wspiera wydarzenia organizowane przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Był mecenasem wystawy „1000 pamiątek. Dary z lat 2007-2017” oraz „Portrety Powstańców ’44” autorstwa Jerzego Tomaszewskiego prezentowane na fasadzie stołecznej Rotundy.

Od kilku lat Fundacja PKO Banku Polskiego jest partnerem nagród imienia powstańca, Jana Rodowicza Anody, powołanych przez Muzeum Powstania Warszawskiego. Ich laureaci to „powstańcy czasu pokoju” – ludzie, którzy zamiast walki z bronią w ręku, codzienną postawą pokazują, jak stawać w obronie wartości dając wzór do naśladowania.

Zapytaliśmy Polaków, czym według nich jest „patriotyzm”.

Jolanta Kucharska