Encyklopedia Finansów
Cashback
Cashback (lub cash back) to usługa, która umożliwia posiadaczowi karty płatniczej pobranie gotówki podczas zakupów w sklepie. Z usługi cashback mogą skorzystać posiadacze kart debetowych MasterCard oraz Visa tych banków, które ją oferują. Wysokość pobranej kwoty w gotówce uzależniona jest od indywidualnej oferty banku (najczęściej jest to 200-300 zł). W Polsce istnieje duża liczba sklepów, stacji benzynowych i innych miejsc, w których można skorzystać z tej usługi. Opłaty cashback są często niższe niż wypłata gotówki z bankomatów, które nie należą do banku wydającego kartę. Wypłata gotówki odbywa się bardzo szybko – klient potwierdza dokonanie operacji kodem PIN do swojej karty płatniczej.
rozwińCel inflacyjny
Cel inflacyjny to roczny wzrost cen konsumpcyjnych, który powinien pomagać gospodarce stabilnie się rozwijać. Taki jest cel prowadzonej przez banki centralne polityki pieniężnej (monetarnej). Cel inflacyjny ustalają banki centralne lub specjalnie powołane do tego komitety albo organy tych banków. W Polsce jest to Rada Polityki Pieniężnej. Cel inflacyjny wynosi u nas 2,5 proc. rocznego wzrostu cen z możliwością wahań o jeden punkt procentowy w dół albo w górę. W strefie euro ustalony przez Europejski Bank Centralny cel to inflacja „w pobliżu” 2 proc. Można zapytać – po co nam cel inflacyjny w wysokości 2,5 proc., skoro mamy deflację? To prawda. Tylko, że gospodarki są ze sobą powiązane, a naszą deflację „importujemy” ze strefy euro, w której kryzys wcale się jeszcze nie skończył. Bankom centralnym rzadko udaje się utrzymać wzrost cen w pobliżu celu, ale gdyby nie ich starania, wzrosty i spadki cen mogłyby być bardzo szokujące. A to szkodziłoby całej gospodarce i nam wszystkim.
rozwińCena jednostki uczestnictwa
Jednostki uczestnictwa funduszu są wyceniane zazwyczaj każdego dnia, w którym ma miejsce sesja na GPW. Odbywa się to na podstawie wyceny aktywów netto funduszu i podzieleniu ich przez liczbę przydzielonych i zarejestrowanych jednostek uczestnictwa w dniu wyceny. Wyceny jednostek uczestnictwa z danego dnia podawane są na stronie: www.pkotfi.pl.
rozwińCesja
Cesja oznacza przekazanie praw. W wyniku cesji można przekazać najróżniejsze prawa, na przykład prawo do odszkodowania wynikające z ubezpieczenia nieruchomości wówczas, gdy ta obciążona jest hipoteką z powodu zaciągnięcia kredytu. Osoba, która dokonuje cesji jest nazywana cedentem, a osoba na którą przechodzą prawa – cesjonariuszem. Na podstawie umowy cesji można przenieść na przykład prawa do wierzytelności. W tym wypadku osoba, na którą zostały przeniesione te prawa, automatycznie nabywa również prawo do odsetek i zabezpieczeń, ale również ponosi ryzyko związane z niewypłacalnością dłużnika. Od umowy cesji płaci się podatek od czynności cywilnoprawnych. Cesja wierzytelności może być dokonana bez zgody i wiedzy dłużnika, powinien on być jednak powiadomiony przez cedenta lub cesjonariusza o dokonaniu cesji.
rozwińCesja wierzytelności
Cesja wierzytelności (czyli ich przelew) polega na przekazaniu prawa do tego, co nam się należy od dłużnika, innej osobie. Prawo, a ściślej Kodeks cywilny, zezwala na to, żeby wierzyciel przekazał komuś innemu prawa do wierzytelności. I właśnie takie przekazanie wierzytelności nazywamy cesją. Dokonanie takiej cesji jest sprawą wierzyciela i tego, kto chce od niego wierzytelności kupić. Może się to odbyć bez jakiejkolwiek wiedzy dłużnika. Może się więc okazać, że po pieniądze za niezapłaconą fakturę lub rachunek za telefon, gaz, energię elektryczną zgłasza się ktoś inny niż ten, z kim podpisaliśmy umowę. Tak samo może być z żądaniem zapłaty kolejnej raty kredytu lub pożyczki przez kogoś, kto nigdy niczego nam nie pożyczał. Powstaje pytanie, czy faktycznie może żądać od nas pieniędzy, czy nie jest po prostu oszustem. Prawo mówi tu jednoznacznie – dopóki nasz wierzyciel nie zawiadomi nas, a musi zawiadomić pisemnie, że dokonał cesji naszego długu, tylko jemu dług powinniśmy spłacać. Dopiero od momentu, kiedy nas o nowym wierzycielu poinformuje, mamy obowiązek spłacać dług temu, kto go kupił.
rozwińChwilówka
Chwilówka to szybka pożyczka gotówkowa. Chwilówki udzielane są przez firmy pożyczkowe bez badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy i dlatego są dostępne osobom bardzo zadłużonym. Firmy te udzielają chwilówek, ograniczając formalności do minimum. Różnica pomiędzy firmą pożyczkową a bankiem jest taka, że ten drugi udziela kredytów ze zgromadzonych wcześniej depozytów klientów, a firma pożyczkowa z kapitałów własnych. Bank dokładnie sprawdza zdolność kredytową pożyczkobiorcy, bo musi dbać o bezpieczeństwo depozytów, a więc starać się nie udzielać ryzykownych kredytów. Kapitały firm pożyczkowych zbierane są zwykle wśród prywatnych inwestorów, którzy szukają wysokich zysków, godząc się na wysokie ryzyko. Dlatego prawdziwe oprocentowanie chwilówek jest bardzo wysokie i sięga nawet kilku tysięcy procent w skali roku. Oznacza to konieczność spłacenia niewspółmiernie dużej kwoty w porównaniu z otrzymaną pożyczką. Nazwa "chwilówka" bierze się nie tylko stąd, że jest ona udzielana „od ręki” czy „na dowód”, ale taż na bardzo krótki czas, na przykład kilka dni lub na miesiąc.
rozwińCło
Cło to rodzaj podatku pobieranego przez kraj przy okazji wywozu towarów za granicę lub – najczęściej – ich importu. Państwo nakłada cła głównie po to, żeby zwiększyć wpływy do budżetu. Nakładanie ceł może być też związane z polityką ochrony rodzimych producentów i przedsiębiorstw przed importem towarów produkowanych za granicą, które w ten sposób stają się droższe o wysokość stawki celnej oraz ograniczenie importu. W Unii Europejskiej nie ma wewnętrznych granic celnych – towarów wywożonych z Polski do dowolnego jej kraju, ani też przywożonych nie wolno clić. Państwa stosują różne rodzaje opłat celnych – na przykład od wywozu towarów, czyli eksportowe, oraz przywozu, czyli importowe, a nawet tranzytowe, czyli od przewozu towarów przez swoje terytorium. Nad tym, żeby cła były znoszone, a ich stawki zmniejszane dyskutuje od lat Światowa Organizacja Handlu (WTO), gdyż cła wpływają na ograniczenie wymiany handlowej pomiędzy krajami.
rozwińConsulting
Konsulting (ang. consulting) to doradztwo, zwykle dotyczące różnych gałęzi biznesu, branż lub sektorów gospodarki. Konsultingiem zajmują się wyspecjalizowane firmy, które świadczą usługi polegające na przykład na udzielania informacji i porad, pomocy w doborze strategii firmy, reorganizacji przedsiębiorstwa i zarządzaniu finansowym. Oferują też specjalistyczne rozwiązania przy wprowadzaniu różnych projektów, na przykład informatycznych czy wdrożeniowych. Osoba pracująca w firmie konsultingowej nazywana jest konsultantem.
rozwińConsumer Confidence Index (CCI)
Consumer Confidence Index to indeks zaufania konsumentów, ważny wskaźnik mierzący to, czy konsumenci, czyli my wszyscy, z większym optymizmem patrzymy na gospodarkę. I wskutek tego jesteśmy bardziej skłonni do zakupów, czy też przeważa pesymizm, który zazwyczaj zakupom nie sprzyja. W Polsce wskaźnik ufności konsumenckiej (bieżący i przyszły) bada i ogłasza co miesiąc Główny Urząd Statystyczny. W USA Consumer Confidence Index publikuje niezależna organizacja non profit The Conference Board, która specjalizuje się w badaniach nastrojów konsumentów. Indeks ufności konsumentów mierzony jest na podstawie badań opinii pięciu tysięcy gospodarstw domowych w całym kraju raz w miesiącu. W ankiecie bierze się pod uwagę warunki gospodarcze, liczbę dostępnych miejsc pracy na rynku oraz średni dochód przypadający na każde gospodarstwo domowe. Amerykański CCI jest jednym z najważniejszych wskaźników makroekonomicznych, którym kierują się w swoich działaniach wielkie korporacje, w tym także banki, gdyż od nastrojów konsumentów na tym wielkim rynku w dużym stopniu zależy koniunktura w światowej gospodarce.
rozwińConsumer Price Index (CPI)
Consumer Price Index (CPI) to miara inflacji, czyli zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych. CPI oblicza się na podstawie tzw. statystycznego koszyka zakupów, czyli notowanych co miesiąc zmian cen towarów i usług należących do tego koszyka. Skład koszyka odpowiada statystycznym potrzebom i preferencjom konsumentów w danym kraju. Analizuje się, ile i jakie produkty kupuje przeciętne gospodarstwo domowe oraz jaki jest ich udział w jego łącznych wydatkach i w ten sposób ustala się koszyk, a następnie ankieterzy sprawdzają zmiany cen towarów i usług. W Polsce badaniem indeksu CPI zajmuje się Główny Urząd Statystyczny (GUS). Indeks CPI jest nazywany „wskaźnikiem zmian kosztów utrzymania”. Banki centralne przy decydowaniu o wysokości stóp procentowych jako jedną z najważniejszych przesłanek biorą pod uwagę indeks CPI, czyli wysokość inflacji.
rozwińCredit scoring
Credit scoring jest metodą oceny ryzyka kredytowego klienta dokonywaną przez bank. Metoda ta polega na tym, że ryzyko kredytowe przedstawiane jest w postaci punktowej, przy czym: im więcej punktów otrzymuje kredytobiorca, tym większa jest jego wiarygodność i gwarancja wypłacalności. Bank zadaje klientowi pytania według pewnego wzoru – modelu scoringowego – i odpowiedzi klienta odpowiednio punktuje. Wiarygodność kredytowa konkretnego kredytobiorcy porównywana jest z profilami innych kredytobiorców, którzy uzyskali pozytywną decyzję kredytową. Jeśli starający się o kredyt ma podobny profil do kredytobiorcy, który już otrzymał kredyt i spłaca go terminowo, tym większą ocenę punktową otrzyma. Analiza scoringowa bierze pod uwagę: zawód, wykształcenie, status mieszkaniowy, dzielnicę, w jakiej zamieszkuje osoba ubiegająca się o kredyt, wysokość miesięcznych dochodów, okres zatrudnienia u obecnych i poprzednich pracodawców, posiadanie telefonu, stan cywilny, liczbę osób będących na utrzymaniu kredytobiorcy, posiadanie rachunków bankowych.
rozwińCrowdfunding
Crowdfunding to forma finansowania społecznościowego, polegająca na tym, że pewna społeczność, do której zwraca się potrzebujący finansowania, zbiera wspólnie pieniądze, żeby wesprzeć nimi jego projekt. Ogłaszanie takich projektów i zbiórek zwykle odbywa się przez internet, za pośrednictwem specjalnie stworzonych dla crowdfundingu platform. Wokół platform, które mają na celu wspieranie różnych projektów budują się społeczności zainteresowane ich finansowaniem. Zdarza się, że pieniądze zbierane są także za pośrednictwem serwisów społecznościowych lub blogów. Crowdfunding jest pewnym nowoczesnym trendem, sposoby finansowania są różne – od bezzwrotnego do wykupienia udziału w projekcie. Trend zapoczątkowany został w USA w 1997 roku. W Polsce działa Polskie Towarzystwo Crowdfundingu promujące ideę finansowania społecznościowego.
rozwiń