Encyklopedia Finansów
Jednostka uczestnictwa
Reprezentuje jednakowe w ramach poszczególnych kategorii prawa majątkowe uczestników funduszu inwestycyjnego otwartego określone prawem i statutem. Jednostki uczestnictwa dzielą się na kategorie w zależności od metody pobierania opłaty manipulacyjnej i wysokości kosztów pobieranych od aktywów funduszu przypadających na daną jednostkę uczestnictwa.
rozwińJednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego
Jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego to przypadająca na nas część majątku, czyli aktywów, jakie fundusz kupił za pieniądze zebrane od bardzo wielu inwestorów. Fundusze inwestycyjne różnią się tym, w co inwestują, czyli w jakie aktywa, oraz tym w jakich proporcjach kupują te aktywa. Są więc fundusze, inwestujące w lokaty, bony skarbowe, obligacje rządowe i korporacyjne, akcje itp. oraz rozmaite fundusze mieszane. Przynajmniej raz do roku fundusze ogłaszają sprawozdania, w których wyliczają, co konkretnie kupiły. Wszystko to, co mają w swoim portfelu, jest jakby w jednym worku, a cała wartość portfela dzieli się na jednostki uczestnictwa. Na nie zamieniane są pieniądze, które wpłacamy do funduszu. Kupując jednostkę uczestnictwa, nie kupujemy więc konkretnych papierów wartościowych, ale część udziału we wszystkich aktywach, jakie kupił fundusz. Wartość jednostki uczestnictwa zależy od wyceny wszystkich kupionych przez fundusz aktywów plus jego prowizja. Fundusze ogłaszają codziennie na swoich stronach internetowych wartość jednostek uczestnictwa i cenę, za jaką można je kupić.
rozwińKalkulator kredytowy
Kalkulator kredytowy to narzędzie pozwalające obliczyć koszt kredytu i wysokość rat. Do kalkulatora wpisuje się dane takie jak wysokość planowanego kredytu, ewentualnie wkład własny, okres kredytowania, wysokość dochodów, a kalkulator wylicza najważniejsze wskaźniki. Kalkulatory dostępne są w internecie, także banki na swoich stronach internetowych udostępnia kalkulatory. Trzeba pamiętać, że kalkulator podaje jedynie przybliżone wyniki, bo są to narzędzia uproszczone i nie biorą pod uwagę wszystkich parametrów kredytu. Dlatego wyniki takiej kalkulacji trzeba zawsze uznać za wstępne. Ostatecznej kalkulacji należy dokonać samemu po dokładnym zapoznaniu się ze szczegółami oferty banku. Kalkulatory kredytowe mogą także służyć do porównywania ofert poszczególnych banków, ale dają także jedynie szacunkowe wyniki.
rozwińKapitał ludzki
Kapitał ludzki to wszystko to, co do gospodarki albo całego kraju, albo też pojedynczej firmy, wnoszą ludzie. Jest to ich wiedza, umiejętności, zdolności, zaangażowanie, pracowitość i inne ważne wartości w każdym rodzaju aktywności ekonomicznej. Również poczucie humoru. Pierwszym ekonomistą, który dostrzegł znaczenie kapitału ludzkiego, był Brytyjczyk William Petty, twórca statystyki, a stało się to pod koniec XVII wielu. Od tego czasu nad pojęciem kapitału ludzkiego zastanawiano się sporadycznie, aż do lat 60. zeszłego stulecia. Zainteresowanie badaniami nad kapitałem ludzkim wzrosło w związku z coraz bardziej rozpowszechnionym przekonaniem, że konkurencja niskich kosztów pracy w krajach mniej rozwiniętych powoduje, iż gospodarki tych wyżej rozwiniętych powinny się opierać się na wiedzy i innowacyjności. A w tym przypadku kluczem do sukcesu jest właśnie kapitał ludzki.
rozwińKapitał obcy
Kapitał obcy to ta część finansowania działalności przez przedsiębiorstwo, która nie pochodzi od jego właścicieli, a więc jest nim na przykład kredyt zaciągnięty w banku. Każda firma finansuje swoją działalność z kapitału własnego lub z kapitału obcego, czyli pożyczonego. Pożyczony kapitał należy zwrócić. Na kapitał własny składa się majątek firmy wniesiony do niej przez jej właścicieli, a więc udziałowców, akcjonariuszy lub wspólników oraz osiągane przez nią zyski z działalności. Kiedy firma rozwija się, potrzebuje więcej kapitału, niż go ma. Wtedy ma do wyboru – podnieść kapitał własny, na przykład poprzez emisję akcji lub kapitał pożyczyć. Jeśli go pożyczy, będzie się on nazywał kapitałem obcym. Każda firma musi rozważyć, co jej się bardziej opłaca – finansować działalność kapitałem własnym czy obcym. Żeby znaleźć odpowiedź na to pytanie, prowadzi dość skomplikowane obliczenia kosztu kapitału. Do kapitałów obcych zalicza się nie tylko kredyty i pożyczki zaciągnięte przez przedsiębiorstwo, ale również zobowiązania wobec dostawców, pracowników oraz państwa, czyli podatki należne budżetowi.
rozwińKapitał obrotowy
Kapitał obrotowy, zwany inaczej kapitałem pracującym (working capital) jest miarą płynności finansowej przedsiębiorstwa. Płynność to zdolność do regulowania zobowiązań, czyli płacenia innym – dostawcom, kontrahentom, a także pracownikom. Im wyższy firma ma kapitał obrotowy, tym większą można mieć pewność, że swoje zobowiązania będzie regulowała w terminie, czyli płynności nie straci. Gdybyśmy dokonywali analizy finansowej przedsiębiorstwa, wysoki kapitał obrotowy świadczy dobrze o firmie, a gdy jest ujemny oznacza, że przedsiębiorstwo posiada więcej długów niż środków własnych na ich pokrycie. Firma musi odpowiednio zarządzać kapitałem pracującym, co często sprowadza się do wyboru pomiędzy tempem rozwoju firmy, a wysokością majątku obrotowego. Zdarza się, że firma postawi na zbyt szybki rozwój i wskutek tego może popaść w zbyt duże długi i nie regulować w terminie zobowiązań.
rozwińKapitał rezerwowy
Kapitał rezerwowy (inaczej zapasowy) to zgromadzenie pewnego rodzaju zapasów w postaci środków pieniężnych na pokrycie przyszłych zobowiązań, nieprzewidzianych, aczkolwiek koniecznych inwestycji, długów czy ewentualnych strat. Powszechnie przyjmuje się, że firma, aby pokryć ewentualne straty, powinna zgromadzić kapitał rezerwowy, przeznaczając na niego średnio 8 proc. zysku za każdy rok obrotowy. O tym, jaki zysk przeznaczyć na kapitał zapasowy, albo jak go rozdysponować, decyduje walne zgromadzenie akcjonariuszy lub wspólników. Kapitał rezerwowy powstaje z rezerw finansowych, które przedsiębiorstwo uznało za niezbędne, żeby utrzymywać w zapasie na wyjątkowe sytuacje lub pogorszenie koniunktury.
rozwińKapitał trwały
Kapitał trwały (albo kapitał stały) to wszystkie środki długoterminowo zainwestowane w firmę. Mówiąc inaczej, są to wszystkie aktywa firmy – a więc to, co wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej; sfinansowane przez jej właścicieli (kapitał własny) lub z zadłużenia długoterminowego. Im większą wartość ma część sfinansowana przez właścicieli w stosunku do zadłużenia, tym biznes przedsiębiorstwa jest bardziej stabilny, gdyż jest bardziej niezależne finansowo. To zasada nazywana srebrną regułą finansową. Nie zawsze stosowanie się do tej reguły jest opłacalne, gdyż pozyskanie kapitału własnego może być bardziej kosztowne od zadłużenia. Firmy zawsze obliczają więc koszt pozyskania kapitału, a wybór sposobu pozyskiwania go nazywa się polityką kapitałową.
rozwińKapitał trwały
Kapitał trwały (albo kapitał stały) to wszystkie środki długoterminowo zainwestowane w firmę. Mówiąc inaczej, są to wszystkie aktywa firmy – a więc to, co wykorzystywane jest do prowadzenia działalności gospodarczej; sfinansowane przez jej właścicieli (kapitał własny) lub z zadłużenia długoterminowego. Im większą wartość ma część sfinansowana przez właścicieli w stosunku do zadłużenia, tym biznes przedsiębiorstwa jest bardziej stabilny, gdyż jest bardziej niezależne finansowo. To zasada nazywana srebrną regułą finansową. Nie zawsze stosowanie się do tej reguły jest opłacalne, gdyż pozyskanie kapitału własnego może być bardziej kosztowne od zadłużenia. Firmy zawsze obliczają więc koszt pozyskania kapitału, a wybór sposobu pozyskiwania go nazywa się polityką kapitałową.
rozwińKarta debetowa
Karta debetowa jest jedną z rodzajów kart płatniczych. Jest używana przy bezgotówkowych płatnościach za towary lub usługi oraz do wypłaty pieniędzy z bankomatów. Karta debetowa jest wydawana do rachunku bankowego. Kartę debetową mają więc wszyscy, którzy otworzyli w banku rachunek, niezależnie od wysokości i stałości comiesięcznych wpływów na konto. Opłaty pobierane od karty debetowej mogą zależeć od regularności wpływających kwot na konto i liczby dokonywanych nią transakcji. Karta debetowa pozwala na dokonywanie transakcji o wartości, która nie przekracza stanu konta. Do karty debetowej banki przyznają kredyt odnawialny (debet), który pozwala na dokonywanie płatności, gdy wydaje się więcej niż wpływa na rachunek.
rozwińKarta kredytowa
Przyznanie karty kredytowej przez bank jest jednoznaczne z ustaleniem nam limitu kredytowego. Posiadanie karty kredytowej pozwala na korzystanie ze środków, których nie mamy. Od udzielonego kredytu bank pobiera oprocentowanie, chyba że zadłużenie spłacamy w tak zwanym „okresie bezodsetkowym”. Oprocentowanie kredytu, który w „okresie bezodsetkowym” nie został spłacony jest zazwyczaj bliskie górnego pułapu, jaki wyznacza prawo, czyli czterokrotności stopy lombardowej NBP. Banki pobierają też z reguły opłaty od korzystania z karty kredytowej.
rozwińKarta płatnicza
Karty płatnicze to najbardziej ogólne określenie wszystkich kart, którymi dokonujemy płatności, obejmujące także karty debetowe i kredytowe. W polskim rynku kart płatniczych największy udział mają dwie międzynarodowe organizacje rozliczeniowe Visa i MasterCard, które udostępniają bankom swoje systemy płatnicze, dzieląc się z nimi prowizjami od transakcji kartami, płaconymi przez ich akceptantów (czyli sklepy, sprzedawców usług itp.). Oprócz kart debetowych i kredytowych do rzadziej używanych należą jeszcze karty obciążeniowe (charge) i przedpłacone (pre-paid). Karta charge to rodzaj karty kredytowej, ale powiązanej z rachunkiem rozliczeniowym. Po okresie bezodsetkowym bank sam pobiera z rachunku pieniądze, wyrównując saldo karty. Na rachunek karty pre-paid trzeba samemu przelać pieniądze, być móc dokonywać transakcji. Karty płatnicze wydają także instytucje, które nie są bankami, na przykład sieci sklepów detalicznych czy stacji benzynowych. Wszystkie karty płatnicze mogą mieć funkcję pozwalającą na płatności zbliżeniowe.
rozwiń