Encyklopedia Finansów
Mieć pieniędzy jak lodu
Popularne powiedzenie „mieć pieniędzy jak lodu” oznaczają posiadanie dużych kwot, bycie majętnym, bogatym. Słowo pieniądze jest stosowane wymiennie ze słowem forsa. Sformułowanie to nie wyjaśnia czy majątek został zdobyty z ciężką pracą, czy też bez trudu. Osoby, które mają pieniędzy jak lodu mogą sobie pozwolić na liczne wydatki, żyją w dostatku. Przykładowym użyciem zwrotu może być zdanie: „Oni mają pieniędzy jak lodu, więc ciągle kupują coś nowego swoim dzieciom”. Osoby, które mają pieniędzy jak lodu nie muszą martwić się oszczędzaniem. Wyrażenie „mieć pieniędzy jak lodu” może być stosowane w mowie potocznej. Nie jest to definicja bankowa.
rozwińMiFID
MiFID (ang. Markets in Financial Instruments Directive) to dwie unijne dyrektywy regulujące rynek instrumentów finansowych oraz chroniące osoby nie będące profesjonalistami na rynkach finansowych przed możliwościami nadużyć ze strony firm inwestycyjnych i innych instytucji, którym powierzają pieniądze. Dyrektywa MiFID zobowiązuje profesjonalne firmy do klasyfikacji klientów na trzy grupy – klientów detalicznych, profesjonalnych i uprawnionych kontrahentów – oraz określenia, do której grupy danego klienta można zaliczyć. Powinny też zbadać, czy dana usługa lub produkt inwestycyjny są dla tego klienta odpowiednie. W zależności od tego mogą im je oferować lub nie. MiFID nakazuje też przejrzyste i zrozumiałe udzielanie informacji o produkcie, instrumencie finansowym i związanym z nim ryzyku, a także zobowiązuje profesjonalną firmę do działania w interesie klienta.
rozwińMikroekonomia
Mikroekonomia to dziedzina nauki o gospodarce zajmująca się analizą zjawisk dotyczących najmniejszych jednostek gospodarczych. W przeciwieństwie do makroekonomii nie bada całego systemu, lecz śledzi szczegółowo konkretne decyzje i ekonomiczne powody ich podejmowania przez pojedyncze przedsiębiorstwa czy gospodarstwa domowe, a więc przez nabywców, konsumentów, producentów i sprzedawców. Analizuje indywidualne zachowania konsumentów i przedsiębiorstw oraz ich jednostkowe decyzje związane z produkcją bądź zakupem dóbr i towarów. Zajmuje się między innymi takimi zjawiskami, jak popyt i podaż oraz strukturą rynku i tym, co wpływa na konkurencję.
rozwińMini Ratka
Mini Ratka to rodzaj pożyczki oferowanej przez bank PKO Bank Polski. To pożyczka gotówkowa, można ją przeznaczyć na dowolny cel. Charakteryzuje się atrakcyjną ratą miesięczną, a wypłata (maksymalnie do 23 tys. zł łącznie z kredytowanymi kosztami) możliwa jest w dniu złożenia wniosku. Pożyczka udzielana jest przy minimum formalności. W przypadku złożenia wniosku poprzez serwis transakcyjny iPKO, umowę można podpisać elektronicznie lub może ją dostarczyć kurier. Aby ubiegać się o pożyczkę, wystarczy wyciąg z konta z ostatnich trzech miesięcy oraz dowód osobisty.
rozwińMoneta
Monety to rodzaj pieniędzy. Najstarsze odnalezione monety pochodzą z VII w. p.n.e. z Lidii (terytorium dzisiejszej Turcji zachodniej) i były zrobione ze stopu złota i srebra. Następnie monet zaczęli używać Fenicjanie i Grecy, w podobnym czasie pojawiły się również w Chinach i Indiach. Pierwsze monety miały kształt zbliżony do okrągłego, ale bito również monety kwadratowe, prostokątne, wielokątne, niektóre na przykład miały dziurę w środku. Na początku moneta była warta tyle, ile kruszec, z którego została zrobiona. Fałszerstwa polegały na zastępowaniu bardziej wartościowego kruszcu mniej wartościowym. Mikołaj Kopernik napisał o tym traktat, w którym stwierdził, że prawidłowością jest, iż gorszy pieniądz wypiera lepszy. W XIX wieku pojawił się bilon, moneta, której wartość była wyższa od wartości pospolitego metalu i ustalał ją emitent. Zdarza się również, że moneta jest mniej warta od kosztów jej produkcji. Tak jest w przypadku obecnych polskich jednogroszówek. W Polsce specjalne monety kolekcjonerskie emituje Narodowy Bank Polski.
rozwińMonitoring płatności
Monitoring płatności (albo należności) pozwala firmie wcześnie wykrywać opóźnienia w realizacji zobowiązań przez jej kontrahentów. W okresach spowolnienia gospodarczego zmorą przedsiębiorstw stają się zaległości z zapłatą za sprzedane towary i usługi. Jeśli firma wystawia bardzo dużo faktur i nie monitoruje terminowości zapłaty, takie opóźnienia mogą doprowadzić ją do utraty płynności. Monitoring płatności służy zatem ochronie przed takim ryzykiem. Jeśli upominanie się o płatności, których opóźnienie zostało wykryte nie przynosi rezultatu, łatwo wtedy przystąpić do windykacji polubownej, czyli negocjacji nowego terminu, kiedy należność zostanie zapłacona. Jeśli z kolei ta nie przyniesie efektów, można skarżyć opóźniającego zapłatę kontrahenta do sądu.
rozwińMSCI
MSCI (Morgan Stanley Capital International Indices) to najstarszy i najpowszechniej używany przez inwestorów portfelowych wskaźnik giełdowy. Indeks MSCI obliczany jest od 1969 roku przez amerykański bank inwestycyjny Morgan Stanley. Obecnie jest to już cała rodzina indeksów obejmująca rynki kapitałowe na całym świecie, a także różne rodzaje aktywów, w jakie można inwestować. MSCI stanowi wzorzec składu portfela inwestycyjnego dla globalnych i regionalnych inwestorów, a zwłaszcza dla funduszy inwestycyjnych. Analitycy banku dokonują analizy spółek z różnych części świata, także z rynków wschodzących, w tym również z Polski. Oceniają perspektywy ich wzrostu i zyskowności oraz porównują z innymi i na tej podstawie uznają, czy warto w nie inwestować i czy powinny wejść w skład indeksu, a także jaki mieć w nim udział. Skład indeksu zmieniany jest co pół roku. Wiele funduszy kieruje się składem indeksu MSCI i tworzy na jego podstawie swoje portfele, choć niektóre dokonują także własnych analiz fundamentalnych. Informacja o tym, że akcje spółki znalazły się w składzie któregoś z indeksów MSCI oznacza, że powinni zacząć je kupować inwestorzy z całego świata. Największy udział w indeksie MSCI dla Polski ma PKO Bank Polski.
rozwińNa czarną godzinę
Oszczędzanie "na czarną godzinę" to najczęściej wskazywana odpowiedź w wielu ankietach i badaniach na pytanie, na co oszczędzają Polacy. Z wszystkich tych, którzy oszczędzają, a jak pokazują badania jest ich w naszym społeczeństwie mniejszość, na „czarną godzinę” oszczędza, co czwarty. "Czarna godzina" to nieprzewidziane zdarzenie losowe, utrata pracy, opłata kosztów leczenia itp. Ludzie zajmujący się finansami domowymi uważają, że każde gospodarstwo domowe powinno mieć takie oszczędności w wysokości 3-6 miesięcznych wydatków. Drugim - po oszczędzaniu na "czarną godzinę" - najpopularniejszym celem gromadzenia oszczędności jest kupno mieszkania. Na ostatnim miejscu znajdują się oszczędności na emeryturę.
rozwińNarodowy Bank Polski
Narodowy Bank Polski (NBP) jest bankiem centralnym naszego państwa. Jest niezależny od innych organów państwowych, co gwarantuje mu konstytucja. Ona też określa jego zadania. Najważniejszym jest utrzymanie stabilnych cen. Chodzi o to, żeby inflacja nie przekraczała poziomu korzystnego dla gospodarki – nie była zbyt wysoka, ani zbyt niska. Taki cel – cel inflacyjny – wyznacza Rada Polityki Pieniężnej banku centralnego, i żeby go osiągnąć zmienia stopy procentowe. Od 2003 roku cel wynosi 2,5 proc. rocznego wzrostu cen konsumpcyjnych z możliwością wahań o jeden punkt procentowy. NBP jest także „bankiem banków”, co oznacza, że zasila je w pieniądze, gdy tego potrzebują. Gdyby doszło do sytuacji, że któryś z banków straci płynność i inne banki nie chciałyby mu pożyczyć pieniędzy, bank centralny jest pożyczkodawcą ostatniej instancji. Kolejnym z kluczowych zadań NBP jest emisja pieniądza. To od niego zależy, ile złotych będzie w obiegu i na przykład, czy będą dobrze zabezpieczone. NBP zarządza także rezerwami walutowymi państwa oraz obsługuje rachunki Skarbu Państwa. Prezes NBP, który przewodniczy także Radzie Polityki Pieniężnej jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP na sześcioletnią kadencję.
rozwińNawyk oszczędzania
Oszczędzanie to bardzo dobre przyzwyczajenie. Oszczędzamy zazwyczaj w taki sposób, że odkładamy część zarobków. Takie zabezpieczenie finansowe stanowi rezerwę na nieoczekiwane wydatki i daje poczucie stabilności. Wysokość oszczędności zależy od możliwości finansowych i comiesięcznych wydatków. Nawyku oszczędzania można się nauczyć. Niestety, nie uda się tego zrobić bez ograniczenia wydatków na przyjemności. Psychologowie twierdzą jednak, że nie należy rezygnować z nich zupełnie, bo wtedy oszczędzanie kojarzy się z samymi wyrzeczeniami. I szybko może zbrzydnąć. W Polsce – w zależności od badań – żadnych oszczędności nie gromadzi ok. 50-60 proc. społeczeństwa.
rozwińNFC
NFC (ang. Near Field Communication) to technologia przekazywania danych na bardzo bliską odległość za pośrednictwem fal radiowych o bardzo wysokiej częstotliwości. Dwa urządzenia wyposażone w ich nadajniki i odbiorniki mogą się ze sobą skomunikować, gdy znajdują się w odległości 20 cm. Działa więc podobnie jak Bluetooth, a różni się częstotliwością sygnału oraz tym, że komunikacja dwóch urządzeń nie wymaga dodatkowych czynności, jak ich sparowanie czy potwierdzenie przesłanego kodu, a jedynie przybliżenia. Opracowali ją producenci telefonów komórkowych, a następnie została wprowadzana w wielu smartfonach przede wszystkim z myślą o dokonywaniu płatności poprzez zbliżenie smartfona do terminala wyposażonego także w technologię NFC, a więc w bankowości mobilnej. Jak dotąd popularność tej technologii wśród użytkowników nie spełnia oczekiwań jej twórców.
rozwińNieruchomość
Nieruchomość to mieszkania, grunty i domy. Kodeks cywilny bardzo precyzyjnie definiuje, czym dokładnie jest nieruchomość: to fragment powierzchni ziemi, należący do określonego właściciela oraz wszystko to, co na nim postawiono, a więc budynki, budowle lub lokale. Innymi słowy, w polskim prawie osoba mająca prawo własności gruntu jest właścicielem wszystkiego tego, co na nim się znajduje, czyli tak zwanych naniesień. To nie dość komplikacji. Prawo wyróżnia nieruchomości gruntowe, budynkowe i lokalowe. Nieruchomości gruntowe to grunty wraz z ich częściami składowymi. Nieruchomości lokalowe to mieszkania, garaże oraz lokale o przeznaczeniu innym niż mieszkanie – np. lokale usługowe. To, czym jest nieruchomość lokalowa, reguluje szczegółowo ustawa o własności lokali. Mówi ona, że samodzielny lokal mieszkalny to wydzielona ścianami przestrzeń w obrębie budynku. Nieruchomości budynkowe to budynki trwale związane z gruntem. Innymi słowy, do właściciela gruntu należy wszystko, co z gruntem jest związane, a własność lokalu jest związana z własnością części gruntu.
rozwiń